„SZKOŁA POLICEALNA dla dorosłych
w zawodzie technik administracji 343[01]
PRACA KONTROLNA
z Pracowni Administracyjnej
Temat: Środowisko organizacji pracy w administracji.
Magdalena Zwolińska
Rok / Semestr 2013/semestr I
Rok szkolny 2012/2013
Data oddania pracy:
Nauczyciel oceniający: mgr Anna Różańska
Ocena:............................
Spis treści:
Wstęp............................................................................................................................................3
Struktura administracji publicznej................................................................................................3
Organ i urząd - pojęcie i funkcje..................................................................................................4
Pojęcie instytucji...........................................................................................................................5
Elementy organizacji....................................................................................................................5
Kompetencja.................................................................................................................................6
Podsumowanie..............................................................................................................................6
Bibliografia...................................................................................................................................7
1. Wstęp.
W tej pracy chcę przedstawić parę rzeczy nierozerwalnie związanych z administracją publiczną w Polsce. Tematem pracy jest środowisko organizacji pracy w administracji. Na to środowisko składa się wiele ważnych elementów tj. struktura administracji czy elementy organizacji. Ważne jest też by wiedzieć czym jest organ, a czym urząd gdyż większość społeczeństwa bardzo często myli te dwa pojęcia, a nawet zdarza się iż uważają je za jedno i to samo. Ważne jest też by wiedzieć czym jest kompetencja w rozumieniu administracyjnym i kto tak naprawdę może ją posiadać.
2. Struktura administracji publicznej.
W Polsce system administracji publicznej dzielimy na trzy równorzędne piony: strukturę administracji rządowej oraz samorządowej i państwowej. Systemy te różnią się od siebie pod względem struktury, organizacji i kompetencji. Pod względem terytorialnego zasięgu organy administracji rządowej dzielimy na organy naczelne, centralne oraz terenowe. Pierwsze dwa decydują o podstawowych sprawach określonej gałęzi administracji oraz kierują działalnością organów określonego pionu.
Organy naczelne administracji rządowej są powoływane przez Prezydenta lub przez Sejm (po uprzednich wyborach). Są zwierzchnikami dla pozostałych organów administracji rządowej, ich zasięg terytorialny obejmuje obszar całego kraju. Ponoszą odpowiedzialność polityczną przed Sejmem oraz Trybunałem Konstytucyjnym. Przykładami organów naczelnych są: Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, Ministrowie.
Natomiast centralne organy administracji rządowej są tworzone w trybie ustawowym, których zasięg terytorialny również obejmuje obszar całego kraju, lecz kierownicy tych organów nie wchodzą w skład Rady Ministrów. Przykłady organów centralnych: Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
Organem terenowej administracji rządowej na terenie województwa jest Wojewoda, który jest przedstawicielem Rady Ministrów. Sprawuje on władzę ogólną w województwie, a pod jego zwierzchnictwem znajduje się kilkanaście zespolonych, terenowych organów administracji specjalnej tj. Inspekcja Handlowa, Służba Ochrony Zabytków, Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska itd. Zespolenie pojawia się na wielu płaszczyznach:
płaszczyzna organizacyjna - regulaminy funkcjonowania działania tych służb są częścią składową ogólnego regulaminu działania Urzędu Wojewódzkiego,
zespolenie osobowe - Wojewoda, jako zwierzchnik ma prawo powoływać kierowników tych organów,
płaszczyzna kompetencyjna - zadania i kompetencje Wojewody wykonywane są przez wojewódzkich inspektorów, komendantów, którzy działają w jego imieniu z upoważnienia ustawowego.
Administrację samorządową ukształtowano w Polsce na 3 szczeblach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Organy każdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze własnej właściwości miejscowej. Samorząd terytorialny wykonuje kompetencje niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych w celu zaspokojenia potrzeb ludzi zamieszkujących obszar działania danej jednostki organizacyjnej.
Do organów samorządu terytorialnego należą:
organy stanowiące:
sejmik województwa,
rada powiatu,
rada gminy.
organy wykonawcze:
marszałek i zarząd województwa,
starosta i zarząd powiatu,
wójt (burmistrz, prezydent).
Niekiedy administracja państwowa jest utożsamiana z administracją rządową i odwrotnie, to celowe i logiczne wydaje się wyodrębnienie osobnej administracji państwowej, w której obręb nie wchodzi administracja rządowa. Obecnie do jej organów można zaliczyć m. in.:
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
organy Najwyższej Izby Kontroli,
Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,
Rzecznika Praw Obywatelskich,
Krajową Radę Sądownictwa,
organy Narodowego Banku Polskiego,
centralne organy administracji podległe Sejmowi.
3. Organ i urząd - pojęcie i funkcje.
Organ administracyjny to osoba (osoby) odgrywająca główną rolę w administracji publicznej, jest podmiotem wyodrębnionym w strukturze administracji, posiada władztwo administracyjne oraz posiada własne, wyróżniające go kompetencje (tylko organ je posiada).
Funkcje organów administracji publicznej:
porządkowo - reglamentacyjna (ochrona porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego),
świadcząca (świadczenie usług publicznych lub świadczenie ich za pomocą instytucji świadczących należących do sektora publicznego)
regulatora (reguluje rozwój gospodarczy w postaci zastosowania zezwoleń, kontyngentów, ceł)
organizatorska
wykonawcza (wykonywanie przepisów)
kontrolno - nadzorcza (kontroluje i nadzoruje obywateli)
prognostyczno - planistyczna
Urząd natomiast jest jednostką pomocniczą organu. Jest to zespół osób oraz środków materialnych umożliwiających organom wykonywać ich kompetencje. Urząd wykonuje zadania zlecone przez organy, lecz nie posiada własnych kompetencji.
4. Pojęcie instytucji.
Instytucją są niektóre rodzaje organizacji, np. urzędy administracji państwowej, banki, szpitale, instytucje oświatowe. Instytucja oznacza utrwalone, powtarzalne zachowanie zbiorowe ludzi, usankcjonowane zwyczajowo, normą kulturową lub etyczną.
Rodzaje instytucji:
gospodarcze (np. banki)
polityczne (np. partie polityczne)
wychowawczo - oświatowe (np. szkoły)
kulturalne (np. kina, teatry)
socjalne (np. ośrodki pomocy społecznej)
religijne (np. związki wyznaniowe)
5. Elementy organizacji.
Organizacja jest zawarta w regulaminach, statusach, schematach organizacyjnych lub w mowie - polecenia służbowe wydawane przez kierownika.
Elementy organizacji:
Struktura organizacyjna - układ komórek organizacyjnych, pozycji lub stanowisk służbowych, którym przypisano odpowiednie funkcje oraz uprawnienia i obowiązki.
Hierarchia władzy - do każdej pozycji (stanowiska) przypisany jest określony zasób uprawnień.
System łączności - kanały przepływu informacji z reguły pokrywają się z hierarchią władzy i służą do przekazywania zarządzeń wewnętrznych, sprawozdań, wyjaśnień, reklamacji itp.
System bodźców - na system bodźców w organizacji składają się systemy wynagrodzeń, premii, nagród, wyróżnień i bodźców pozamaterialnych oraz system kar zapisanych w kodeksie pracy.
6. Kompetencja.
Kompetencja jest uprawnieniem, a zarazem obowiązkiem organu administracyjnego do podejmowania określonych działań prawnych. Kompetencja najczęściej jest realizowana przy wydawaniu decyzji administracyjnej, od której wydania nie może się uchylić. Kompetencje to właściwości prawem przypisane organom administracyjnym: uprawnienia lub pełnomocnictwa do załatwiania określonych spraw administracyjnych; także zadania tych organów przewidziane prawem administracyjnym. Nie istnieją organy bez kompetencji. W zakres kompetencji organów administracji mogą wchodzić także zadania obligatoryjne (obowiązki) tychże organów.
Rodzaje kompetencji:
miejscowe (terytorialne) - organy mają wyznaczony obszar kompetencji (np. centralne, terenowe),
rzeczowe (podmiotowe) - organy maja określone kategorie spraw, którymi się zajmują (np. ogólne, oświatowe, finansowe),
instancyjne - w postępowaniu wieloinstancyjnym (wieloszczeblowym) organ ma przewidzianą rolę na określonym etapie postępowania. Wieloinstancyjność daje uczestnikom postępowania możliwość odwoływania się od decyzji organu administracyjnego niższego szczebla do właściwego organu szczebla bezpośrednio wyższego.
Wyróżnia się też aspekt procesowy kompetencji administracyjnej. Wyróżnia się kompetencję procesową ogólną (dzięki niej można wyodrębnić takie organy administracyjne, które załatwiają sprawy indywidualne z zakresu administracji publicznej w drodze decyzji administracyjnej), jak i szczególną (zdolność konkretnego organu do załatwienia konkretnej sprawy indywidualnej).
W Polsce organami administracji publicznej o kompetencji procesowej ogólnej są organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne organy państwowe i inne podmioty, gdy są one z mocy prawa lub na podstawie porozumień powołane do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnych.
Spośród organów jednostek samorządu gminnego kompetencję procesową mają wójt (burmistrz/ Prezydent Miasta), nie ma jej zaś rada gminy. Na poziomie powiatu kompetencje procesową mają starosta i zarząd powiatu, z kolei na poziomie samorządu województwa - marszałek województwa i zarząd województwa.
7. Podsumowanie.
Podsumowując powyższą pracę można stwierdzić, iż ta cała administracja i wszystko co w niej obowiązuje jest skomplikowane. Jednakże po bliższym przyjrzeniu się jej można dojść do wniosku, że aż tak bardzo się nie różni od administracji w przedsiębiorstwach czy w dużych korporacjach.
8. Bibliografia:
pl.wikipedia.org
sciaga.pl
sgp.geodezja.org
pl.wikipedia.org
7