TEMAT: IDENTYFIKACJA KRYMINALISTYCZNA.
Pojęcie identyfikacji kryminalistycznej.
Rodzaje identyfikacji kryminalistycznej.
Metody identyfikacji człowieka.
Ekspertyzy kryminalistyczne.
Identyfikacja kryminalistyczna to ustalenie tożsamości człowieka, zwierzęcia lub rzeczy przez rozpoznanie lub porównanie.
Identyfikacja (z łac. Utożsamiam)- stwierdzenie, ustalenie tożsamości, utożsamienie, utożsamianie.
W kryminalistyce ustala się tożsamość człowieka, zwierzęcia, rzeczy, a termin identyfikacja wykorzystywana jest:
do określenia procesu ustalania tożsamości (utożsamianie),
do określenia końcowego wyniku procesu ustalania tożsamości (utożsamienie).
Proces ustalenia tożsamości w technice kryminalistycznej określa się jako badania identyfikacyjne.
Badania identyfikacyjne to rozpoznawanie obiektu tworzącego ślad kryminalistyczny lub stwierdzenie jednakowości obiektu tworzącego ślad kryminalistyczny z innym obiektem przez porównanie.
W odniesieniu do zdania wyżej można mówić, że mamy do czynienia z dwoma stanami:
takie same (identyfikacja grupowa),
określony przedmiot-rzecz jest w posiadaniu takich cech, że mówimy „ten sam”, tylko jeden (identyfikacja indywidualna).
Rodzaje identyfikacji:
Ze względu na sposób dochodzenia:
identyfikacja bezpośrednia,
identyfikacja pośrednia;
Ze względu na rodzaj cech, które ustalamy:
identyfikacja grupowa,
identyfikacja indywidualna;
Ze względu na przedmiot identyfikacji (co jest tematem identyfikacji, przedmiotowe zagadnienie):
identyfikacja człowieka,
identyfikacja rzeczy (przedmioty i zwierzęta),
identyfikacja NN zwłok.
Jeżeli na podstawie śladów kryminalistycznych jest możliwe bezpośrednie ustalenie tożsamości osoby, która spowodowała powstanie śladów to proces taki nazywa się identyfikacją bezpośrednią, a ślady kryminalistyczne umożliwiające taką identyfikację to np. ślady linii papilarnych, ślady uzębienia, ślady w postaci pisma ręcznego, ślady zapachowe człowieka.
Jeżeli ustalenie tożsamości osoby, która spowodowała powstanie śladu wymaga przejścia przez kilka etapów (identyfikacja grupy rzeczy => jedna konkretna rzecz, identyfikacja grupy zwierząt => konkretne zwierzę) taki proces określa się jako identyfikację pośrednią (przykłady: narzędzia, obuwie, włókna, pismo maszynowe, łuska).
Traktując identyfikację jako końcową formę badań identyfikacyjnych wyróżnia się właśnie identyfikację bezpośrednią i pośrednią.
Dla procesu karnego najważniejsze znaczenie mają materiał dowodowy i porównawczy. Są jednak przypadki, nawet bardzo często, że organ procesowy zleca badania identyfikacyjne tylko materiału dowodowego, np. nieznany płyn, fragment rośliny, mikroślady, plamy brunatnej barwy. Pytania do badań:
Czy przesłana do badań substancja koloru brunatnego jest krwią?
Jeśli jest to krew- to jaka grupa i DNA?
Jaką rośliną jest przesłany do badań obiekt?
Jaką substancją toksyczną jest przesłany do badań proszek?
Czy przesłany banknot jest oryginalny?
W praktyce kryminalistycznej dążono zawsze do wypracowania metod indywidualnej identyfikacji człowieka. Badania opierają się na indywidualizujących danego osobnika cechach organizmu wrodzonych lub nabytych, pozwalających stwierdzić tożsamość. Najwięcej problemów stwarza identyfikacja osób i zwłok o nieustalonej tożsamości (trzeba wykorzystać także portret pamięciowy).
Badania DNA służą przede wszystkim do identyfikacji indywidualnej, ale kwas dezoksyrybonukleinowy jest związkiem wielocząsteczkowym. Badania DNA można przeprowadzić niewielką ilością materiału genetycznego. Oznaczenie DNA może być przeprowadzone na próbkach świeżych lub plamach zaschniętych. W przypadku zgwałcenia (wymaz z pochwy) jest możliwe wydzielenie i określenie Dna sprawcy.
Do badań DNA wykorzystuje się krew, włosy, ślinę.
Ekspertyzy kryminalistyczne można podzielić na:
kryminalistyczne (pojedyncze, zespołowe, kompleksowe, uzupełniające, powtórne, ponowne, superekspertyza);
niekryminalistyczne.
Ekspertyza kryminalistyczna pozwala na potwierdzenie wniosków i hipotez (wersja kryminalistyczna), pozwala na identyfikację sprawcy przestępstwa (bezpośrednio, pośrednio), identyfikację narzędzi i przedmiotów na podstawie pozostawionych przez nie śladów, podjęcie i zaprogramowanie działań zapobiegawczych, opracowanie urządzeń zabezpieczających, typowanie i ustalanie sprawców, jak również poszukiwanie rzeczy.
Metody identyfikacji człowieka i rzeczy:
Daktyloskopia;
Fonoskopie;
Ślady zapachowe (osmologia);
DNA;
Badanie uzębienia;
Poprzez okazanie (niejawne, oficjalne);
Poprzez badanie dokumentów;
Numery identyfikacyjne i portret pamięciowy;
Identyfikacja NN zwłok:
na podstawie posiadanych dokumentów (ostrożność- wklejone zdjęcie),
na podstawie linii papilarnych,
identyfikacja przez okazanie (jako rekognicja),
na podstawie modelu gipsowego twarzy,
rekonstrukcja metodą Gerasimova (nakładanie na czaszkę tkanki mięsnej w celu odtworzenia wyglądu),
identyfikacja na podstawie zdjęcia (zdjęcia z różnych okresów życia),
identyfikacja na podstawie uzębienia, na podstawie badań kośćca (dane antropometryczne),
metoda superprojekcji (porównanie zdjęcia portretowego ze zdjęciem czaszki; nałożenie zdjęć).