1 Zasiedzenie

Dotyczy:

• nieruchomości gruntowych i budynkowych

• części nieruchomości

• prawa użytkowania wieczystego (ale w drugim obrocie)

• udziału we współwłasności

• służebności gruntowej urządzeń trwałych i widocznych

zasiedzeni rzeczy ruchomej jest możliwe, ale tylko przez posiadacza samoistnego w dobrej wierze, jeśli posiada rzecz 3 lata.

2 Przedsiebiorstwo jako podmiot prawa

. przedsiębiorstwo w prawie polskim występuje w sensie:

• podmiotowym (tylko przedsiębiosrtwa państwowe i samorządowe; podlegają ustaie o przedsiębiorstwach państwowych (82), przepisom wprowadzającym ustawę o samorządzie ter (90) i ustawie o prywatyazcji i komercjalizacji (96) ; w tych przepisach są różne definicje przedsiębiorstw, np. w ustawie z 82 załoga ma bardzo duże prawa, może nawet przejąć przedsiębiorstwo)

• przedmiotowym - jako przedmiot obrotu prawnego

• funkcjonalnym - jako sposób na prowadzenie działalności gospodarczej

art. 55 KC definiuje przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji i osiągania celów gospodarczych. Składniki:

• nazwa (dot. Tylko przedsiębiorstw komunalnych i samorządowych, w spółkach kodeksu handlowego nazwa = firma)

• znaki towarowe (pozwalają odróżnicać produkty różnych przedsiębiorstw)

• inne zanki szczególne (np. skróty PKS, PKP)

• księgi handlowe (księgi przychodów, rozchodów)

• nieruchomości i rzeczy ruchome, w tym materiały i produkty

• patenty i wzory (patent to nowy produkt zaakceptwoany przez urząd patentowy)

• zobowiązania cywilno prawne wynikajace z działalności (np. wynikają z zawierania umów, płacenia podatków itp.)

• zobowiązania wynikajace z wynajmu, dzierżawy itp.nieruchomości przez przedsiębiorstwo

ta definicja nie obejmuje składników takich jak renoma, wykształcenie załogi, zdolność kredytowa, klientela

art. 55(2)- czynność prawna dotycząca przedsiębiorstwa obejmuje wszystko co wchodzi w jego skład jego , chyba że inaczej mówi treść czynności lub przepisy szczególne

art. 75 - czynność prawna dotycząca nabycia, zbycia, oddania w użytkowanie lub dzierżawę przedsiębiorstwa musi mieć formę pisemną z podpisami notarialnie poświadcoznymi. Jeżeli przedsiębiorstwo wpisane jest do rejestru, to czynność też musi być wpisana do rejestru

3 Ograniczone prawa rzeczowe i opisac sluzebnosc

Ograniczonymi prawami rzeczowymi są: użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu w spłdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka.

1. UŻYTKOWANIE - rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków

przedmiot użytkowania - rzecz lub prawo przynoszące pożytki

cechy użytkowania - prawo niezbywalne, niedziedziczne, może być nieodpłatne

sposób ustanowienia - w formie umowy (jako akt notarialny gdy choć jedna ze stron jest użytkownikiem cywilnym za wyjątkiem spółdzielni produkcji rolniczej), w drodze decyzji administracyjnej (dla fabryk i zakł. przemysłowych będących w przeszłości własnością SKP), orzeczeniem sądu (zwykle przy zniesieniu wspólności spadkowej)

wygaśnięcie prawa - po terminie określonym w umowie, w drodze porozumienia stron, na drodze wywłaszczenia, po 10 latach nieużytkowania

nietypowe użytkowania - górnicze (SKP daje do eksploatacji kopaliny - prawo zbywalne, odpłatne),

2. SŁUŻEBNOŚĆ - dotyczy tylko nieruchomości; korzystanie w ograniczonym zakresie; korzystanie z czyjejś nieruchomości w celu poprawy sytuacji gosp.

cechy służebności - niezbywalna, niedziedziczna, jest częścią składową nieruchomości

powstanie służebności:

• umowa - musi określać przedmiot służebności; w formie aktu notarialnego; w treści określony przedmiot i zakres wykonywanego zadania i termin (jak nie ma to nieokrślony)

• zasiedzenie - Służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia; swobodne korzystanie przy przyzwoleniu właściciela po 20 latach (w dobrej wierze), po 30 (w złej); potwierdza dec. sądu

• orzeczenie sądu - np.przy zniesieniu współwłasności spadkowej, gdy nie da się czegoś jednoznacznie podzielić (służebność klatki schodowej w budynku), albo gdy przez przypadek przy budowie przekroczymy granicę)

• decyzja administracyjna - najczęściej przy wywłaszczeniu nieruchomości

wygaśnięcie służebności: w terminie określonym w umowie, gdy niewykonywana przez 10 lat, na drodze porozumienia stron, przez wywłaszczenie

rodzaje:

• s. czynna - korzystam z czegoś czyimś kosztem

• bierna - wstrzymanie się od jakiegoś działania

• gruntowa - jest częścią składową gruntu i można ją sprzedać czy odziedziczyc;

z art.285 KC.: [Służebność gruntowa] § 1. Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

• osobista - przysługuje tylko właścicielowi i jest niezbywalna

Służebność musi być wpisana w Kw, dla nieruchomości władnącej w dziale I (spis praw) dla służebnej w dz. III Kw; jeżeli nie ma Kw nie ma obowiązku utworzenia

3. ZASTAW - W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne; zastawca oddaje rzecz w zastaw zastawnikowi

Wierzytelność można także zabezpieczyć zastawem rejestrowym, który regulują odrębne przepisy.

Obowiązki zastawnika Zastawnik, któremu rzecz została wydana, powinien czuwać nad jej zachowaniem stosownie do przepisów o przechowaniu za wynagrodzeniem. Po wygaśnięciu zastawu powinien zwrócić rzecz zastawcy.

ustanowienie: umowa, ustawa ( w przypadku hoteli, restauracji, transportu i składu)

4. SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚCIOWE PRAWO DO LOKALU MIESZKANIOWEGO

→ lokal jest własnością spółdzielni a osoba może z niego korzystać jeżeli jest członkiem spółdzielni

→ prawo to może nabyć of. nie mająca nawet pełnych praw, czyli ubezwłasnowolniona oraz op. np. zakład pracy; statut spółdzielni może ograniczyć prawo do nabycia (nie mogą ograniczyć ze wzgl. na narodowość)

→ w przypadku małżeństwa wystarczy że członkiem spółdzielni jest jeden z małżonków a uprawnieni są oboje

→ prawo zbywalne, dziedziczne, podlega egzekucji (można ustanowić hipotekę),

członek spółdzielni ma:

→pisemną umowę o budowie lokalu z rygorem nieważności

→możliwość roszczenia wybudowania zgodnie z umową (tzw. ekspektatywa - nadzieja prawna)

→wnosi wkład budowlany

→po zakończeniu budowy: rozliczenie kosztów ze spółdzielnią, umowa w f. pisemnej o ustanowieniu własnościowego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkaniowego

→ możliwość przekształcenia tego prawa w prawo własności

5. SPÓŁDZIELCZE PRAWO DO LOKALU UŻYTKOWEGO (INNEGO PRZEZNACZENIA)

→ dotyczy lokali zaprojektowanych tak, aby nie miały przeznaczenia mieszkalnego, np garaże

→ prawo dziedziczne, zbywalne, podlega egzekucji, może być przekształcone w prawo własności

→ są ograniczenia statutowe; niektóre spółdzielnie nie dopuszczają do tego prawa podmiotu zagranicznego

6. PRAWO DO DOMU JEDNORODZINNEGO W SP. MIESZKANIOWEJ (WOLNOSTOJĄCY, BLIŻNIAK, W ZABUD.SZEREGOWEJ)

→ umowa o budowę domu w formie pisemnej pod rygorem nieważności

→ członek spółdzielni : ekspektatywa + wkład budowlany

→ etapy powstawania prawa:

• budowa bez oznaczenia domu (jeszcze nie mamy prawa) lub z oznaczeniem (możemy mieć roszczenia do współpracy ze spółdzielnią i udziału w procesie budowy)

• zakończenie budowy i oznaczenie jeszcze nie oznaczonych domów ( roszczenia w zakresie rozliczenia kosztów budowy i kosztów spółdzielni)

• zawarcie umowy w formie aktu notarialnego własności nieruchomości lub jej UW - po podziale terenu na działki (jeśli droga prowadząca do poszczególnych działek nie jest publiczna to prawo do niej otrzymują w częściach ułamkowych właściciele lub użytkownicy wieczyści działek wokół drogi)

7. HIPOTEKA - zabezpieczenie wierzytelności na nieruchomości; wpis do działu IV Kw → wierzyciel uzyskuje pierwszeństwo w odzyskaniu swojej wierzytelności przed innymi wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości i niezależnie od tego kto będzie właścicielem nieruchomości w dacie obowiązku spłacenia długu

→ warunkiem obciążenia nieruchomości jest utwożenie Kw ( jeżeli jej jeszcze nie ma) i wpis do działu IV (wpis jest konstytutywny); jak na razie wpis tylko w walucie polskiej

→ mamy nieruchomość o wartości np. 600j., wierzytelności A=200j.i B=400j., nie spłacono długów → egzekucja nieruchomości, sprzedaż za 300j. mamy dwie sytuacje

• nie ma wpisu hipotecznego, wierzyciele są wierzycielami osobistymi → A i B dostają średnią ważoną czyli po 100 i 200

• jest wpis: ograniczone prawo powstałe wcześniej ma pierwszeństwo przed prawem powstałym później; decyduje data wpisu w Kw; jeżeli jest wieżyciel hipoteczny i osobisty to hipoteczny ma pierwszeństwo; w naszym przykładzie A dostaje 200 a B 100

→ rodzaje hipoteki

• umowna (zwykła)

• ustawowa : przy przekształceniach ustrojowych, np. przy przekształceniu UW w prawo własności jeżeli nowy właściciel nie może apłacić różnicy między ceną a kosztami użytkowania dług na rzecz dawnego właściciela wpisuje się do dz. IV Kw.

• przymusowa : dotyczy np. długów w urzędzie skarbowym lub przy przestępstwach gospodarczych

• kaucyjna : do określonej wartości

• łączna: działka jest obciążona hipotecznie, po podziale nieruchomości dzieli się hipotekę na wszystkie działki; wierzyciel może ściągnąć całość długu z dostępnego właściciela a ten ściąga tę część długu, którą zapłacił za dużo od innych właścicieli

4 Kopaliny

O kopalinach decyduje prawo geologiczne i górnicze (94). Kopaliny wydobywane metodami skomplikowanymi, np. podziemną (węgiel) , otworową( siarka) należą do skarbu państwa, a metodą podstawową do właściciela nieruchomości.

Urządzenie uzbrojenia terenu, które zostaną połączone z przedsiębiorstwami wysyłkowymi stanowią własność tego przedsiębiorstwa.

5 Pierwokum a odkup

7.2.1

prawo odkupu jest to zastrzeżone w umowie bądź przepisach uprawnieni sprzedającego do roszczenia o sprzedaż rzeczy w terminie określonym w umowie lub wynikającym z ustawy.

Przedmiotem prawa odkupu jest sprzedaż rzeczy . Może być rzecz ruchoma lub nieruchomość.

• prawo dotyczy tylko sprzedającego, nie osoby trzeciej

• przysługuje w każdym czasie w terminie określonym w ustawie

• maksymalny czas uprawnienia - 5 lat

7.2.2

prawo pierwokupu jest to wynikające z umowy lub ustawy pierwszeństwo do nabycia rzeczy w wypadku jej sprzedaży.

Czyli korzysta się z prawa tego, gdy jest sprzedaż rzeczy.

• Prawo to może przysługiwać osobie trzeciej.

• Jest nieograniczone w czasie. W przypadku rzeczy ruchomej podmiot ma do namysłu 1 tydzień, w przypadku nieruchomości 1 miesiąc

Prawo pierwokupu z ustawy:

1. z kodeksu cywilnego;

1. dzierżawa. Jeśli umowa dzierżawy była na 3 lata, lub jeśli dzierżawa faktyczna trwała co najmniej 10 lat, to dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu. Ma miesiąc na oświadczenie woli i wtedy wystarczy sporządzić akt notarialny ( nie trzeba umowy kupno -sprzedaż)

2. nieruchomość rolna. Jeżeli jeden ze współwłaścicieli chce sprzedać swój udział, to prawo pierwokupu mają pozostali współwłaściciele

2. z ustawy o gosp. Nieruchomościami

Dotyczy nieruchomości w mieście lub poza, ale objętych MPZP. Wtedy prawo pierwokupu ma gmina , i dotyczy to:

• nieruchomości niezabudowanych

• nieruchomości pod użytkowaniem wieczystym niezabudowanych

• gruntów przeznaczonych w MPZP na cele publiczne

• gruntów wpisanych do rejestru zabytków

nie dotyczy:

• jeżeli sprzedaż następuje między dwoma osobami uprawnionymi do dziedziczenia ustawowego

• jeżeli następuje sprzedaż między osobami prawnymi tego samego kościoła

Notariusz wtedy zgłasza do gminy, że właściciel sprzedaje nieruchomość i gmina ma 2 miesiące na oświadczenie woli.

---