1 IDENTYFIKACJA PRODUKTU I PRZEDSIĘBIORSTWA

Nazwa produktu: PROPAN

Producent: Polski Koncern Naftowy ORLEN SA

09-411 Płock, ul. Chemików 7

Telefony alarmowe:

Zakładowa Straż Pożarna. Zakładowy Punkt Alarmowy -

• Telefony (024) 365 70 32, (024) 365 70 33

Biuro Produktów Petrochemicznych

• Telefony [phone], [phone]

• Fax [phone]

Informacje w sprawach dotyczących jakości

• Telefon [phone]

• Fax Telefony [phone]

Nr statystyczny REGON 610188201

2 SKŁAD / INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Propan

Numer CAS: 74-98-6

Numer EINECS (EWG): 200-827-9

Numer indeksowy: 601-003-00-5

Klasyfikacja: skrajnie łatwo palny F+

R: 12

S: (2-)9-16-33

3 IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Zagrożenie pożarowe i wybuchowe

Skrajnie łatwo palny gaz. Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Jest cięższy od powietrza, gromadzi się przy powierzchni ziemi i w dolnych partiach pomieszczeń. Zapłon od otwartego płomienia, iskry, gorącej powierzchni. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.

Zagrożenie toksykologiczne

Słabo szkodliwy dla zdrowia w przypadku narażenia inhalacyjnego lub kontaktu ze skórą. Działa słabo drażniąco, słabo narkotycznie oraz dusząco na skutek wypierania tlenu z otaczającego powietrza. Bezpośredni kontakt ze skroplonym propanem może powodować odmrożenia.

Zagrożenie ekotoksykologiczne

Stwarza małe zagrożenie dla środowiska.

4 PIERWSZA POMOC

Zatrucie inhalacyjne

Poszkodowanego przytomnego wyprowadzić, nieprzytomnego wynieść ze skażonego środowiska na świeże powietrze.

Przytomnego ułożyć w pozycji półsiedzącej, zapewnić spokój i ciepło; nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, oczyścić jamę ustną i nos z wydzieliny, usunąć z niej ciała obce.

W przypadku zaburzeń w oddychaniu podać tlen; w przypadku braku oddechu stosować sztuczne oddychanie za pomocą aparatu AMBU.

Zapewnić zatrutemu pomoc lekarską.

Skażenie skóry

Zdjąć zanieczyszczoną odzież, skażoną skórę zmyć dokładnie letnią wodą; w przypadku zmian odmrożeniowych nałożyć jałowy opatrunek, skierować do lekarza.

Skażenie oczu

Skażone oczy płukać, przy odwiniętych powiekach, ciągłym strumieniem wody przez około 15 minut. W razie potrzeby zapewnić poszkodowanemu konsultację okulistyczną.

5 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Zalecenia ogólne

Zawiadomić otoczenie o pożarze; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii, w razie potrzeby zarządzić ewakuację; wezwać ekipy ratownicze, Straż Pożarną i Policję Państwową; udział w akcji ratowniczej wyłącznie osób przeszkolonych, wyposażonych w odzież i sprzęt ochronny.

Środki gaśnicze

Dwutlenek węgla, piany średnie, rozproszone prądy wody.

Produkty spalania

Dwutlenek węgla, woda.

Gaszenie pożaru

Małe pożary na terenie otwartym pozostawić do wypalenia się, w pomieszczeniu zamkniętym gasić gaśnicą proszkową, lub śniegową lub wprowadzać gazowy dwutlenek węgla; duże pożary gasić po odcięciu dopływu gazu rozproszonymi prądami wody.

Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, z bezpiecznej odległości (groźba wybuchu); o ile to możliwe usunąć je z obszaru zagrożenia.

6 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne

Zawiadomić otoczenie o awarii; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii, w razie potrzeby zarządzić ewakuację; wezwać ekipy ratownicze, Straż Pożarną i Policję Państwową; udział w akcji ratowniczej wyłącznie osób przeszkolonych, wyposażonych w odzież i sprzęt ochronny.

Zalecenia szczegółowe

Usunąć źródła zapłonu - ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących, zabezpieczyć pojemniki przed nagrzaniem (groźba wybuchu).

Unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją.

Gaz rozcieńczać rozproszonymi prądami wody.

Uszkodzone opakowanie umieścić w hermetycznej komorze awaryjnej.

7 OBCHODZENIE SIĘ I MAGAZYNOWANIE

Obchodzenie się

Zapobieganie zatruciom: stosować odzież i sprzęt ochronny, unikać wdychania gazu, pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.

Zapobieganie pożarom i wybuchom: wyeliminować źródła zapłonu - ugasić otwarty ogień, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących i odzieży z tkanin podatnym na elektryzację, chronić zbiorniki przed nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Magazynowanie

Magazynować wyłącznie w atestowanych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie gazów palnych wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących.

Propan można magazynować w zbiornikach, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

8 KONTROLA NARAŻENIA / ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Kontrola narażenia

Wartości dopuszczalnych stężeń: wartości NDS, NDSCh i NDSP dla propanu nie są ustalone.

Metody oznaczania: brak standardowych metod oznaczania propanu w powietrzu.

Ochrony osobiste

Dróg oddechowych: przy niewielkim przekroczeniu dopuszczalnych stężeń maska przeciwgazowa z pochłaniaczem par organicznych.

Rąk: rękawice powlekane

Oczu: okulary ochronne w szczelnej obudowie.

Skóry i ciała: ubranie ochronne powlekane.

Zalecenia higieniczne

Unikać wdychania gazu oraz bezpośredniego kontaktu ze skroplonym propanem. Przestrzegać podstawowych zasad higieny: nie jeść i nie pić na stanowisku pracy.

9 WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

Stan fizyczny: gaz

Barwa: bezbarwny

Zapach: słaby

Temperatura topnienia: -167,7^oC

Temperatura wrzenia: -42,07^oC

Temperatura zapłonu: nie dotyczy - gaz

Temperatura samozapłonu: 470^oC

Granice wybuchowości: 2,1 - 9,5% obj.

Gęstość: gazu 1,97 g/dm³ w temp. 0^oC

cieczy 0,58 g/cm³ w temp. -42,05^oC

Prężność gazu: 830 kPa w temp. 20^oC

Gęstość gazu względem powietrza: 1,55

Rozpuszczalność: w wodzie 6 % obj. w temp. 17,8^oC;

rozpuszcza się w alkoholu etylowym.

10 STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność: stabilny w normalnych warunkach temperatury i ciśnienia.

Reaktywność: niebezpiecznie reaguje z silnymi utleniaczami.

Działanie na tworzywa konstrukcyjne: nie działa korodująco na powszechnie stosowane metale. Nieodporne na działanie propanu mogą być polietylen, poliizobutylen i polistyren.

Warunki, których należy unikać: działania wysokiej temperatury.

Materiały, których należy unikać: silne utleniacze.

11 INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Działanie: słabo drażniące, słabo narkotyczne, duszące na skutek wypierania tlenu z otaczającego powietrza.

Drogi wnikania do organizmu: drogi oddechowe, skóra

Objawy zatrucia ostrego

Inhalacyjnego: łzawienie, kaszel; przy wysokich stężeniach bóle i zawroty głowy, duszności, zaburzenia oddychania, pobudzenie psychoruchowe, senność; przy bardzo wysokich stężeniach utrata przytomności.

Skażenie skóry: bezpośredni kontakt ze skroplonym propanem powoduje odmrożenia skóry.

Objawy zatrucia przewlekłego

Długotrwałe narażenie na działanie niskich stężeń może powodować zaburzenia neuropsychiczne.

Dawki toksyczne dla zwierząt doświadczalnych: brak danych

12 INFORMACJE EKOLOGICZNE

Propan stwarza małe zagrożenie dla środowiska.

13 POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Niszczenie substancji: kontrolowane spalanie

Niszczenie opakowań: zgodnie z rozporządzeniem o usuwaniu odpadów.

Opakowania wielokrotnego użycia, po oczyszczeniu, mogą być dalej stosowane.

14 INFORMACJE O TRANSPORCIE

Numer rozpoznawczy materiału (UN): 1978

Nazwa materiału: PROPAN

Numer rozpoznawczy zagrożenia: 23

Grupa pakowania: nie dotyczy

Oznakowanie na opakowań transportowych

Napis: „UN 1978 PROPAN”

Nalepka ostrzegawcza: nr 3

Klasyfikacja w transporcie

transport lądowy: RID: kl.2, lm. 201, p.2F

ADR: kl.2, lm. 2201, p.2F

transport morski: kl.2, IMDG Kod - str. 2147

15 INFORMACJE DOTYCZĄCE UREGULOWAŃ PRAWNYCH

Oznakowanie opakowań jednostkowych symbolami niebezpieczeństwa i napisami ostrzegawczymi

Znaki ostrzegawcze: F+ - skrajnie łatwo palny

Symbole zagrożenia:

R 12: skrajnie łatwo palny

Symbole prawidłowego postępowania:

S (2): przechowywać poza zasięgiem dzieci

S 9: przechowywać pojemnik w dobrze wentylowanym miejscu

S 16: nie przechowywać w pobliżu źródeł ognia - nie palić tytoniu

S 33: zastosować środki ostrożności - uwaga na wyładowania elektrostatyczne

Obowiązujące przepisy krajowe

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 sierpnia 1997r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia (Dz.U. nr 105, poz. 671)

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 92, poz. 460 z 1992r., Dz.U. nr 102, poz. 507 z 1995r.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 129, poz. 844 z 1997 r.)

Rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 6 października 1987r. w sprawie wykazu rzeczy niebezpiecznych wyłączonych z przewozu koleją oraz szczególnych warunków przewozu rzeczy niebezpiecznych dopuszczonych do przewozu (Dz.U. nr 32, poz. 169)

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz.U. nr 57, poz. 608)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1988r. w sprawie urzędu dozoru technicznego (Dz.U. nr 1, poz. 3 z 1989r.)

16 INNE INFORMACJE

Autorzy karty: inż. Elżbieta Ring, mgr inż. Bolesław Hancyk

Instytut Przemysłu Organicznego

Data ostatniej weryfikacji: 20.11.2000r.

Dokonano przeglądu wszystkich działów Karty charakterystyki.

Informacje zawarte w Karcie dotyczą wyłącznie tytułowego produktu i nie mogą być przenoszone na produkty podobne. Karta została opracowana na podstawie najlepszej naszej wiedzy i zebranych aktualnych informacji. Dane zawarte w Karcie należy traktować wyłącznie jako pomoc dla bezpiecznego postępowania w transporcie, dystrybucji, stosowaniu i przechowywaniu. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z niewłaściwego wykorzystania informacji zawartych w Karcie.

Karta Charakterystyki Produktu Niebezpiecznego

wg Dyr. 91/155/EEC, PN-ISO 11014-1:1998 i rozp. MZiOS-Dz.U. nr 26, poz.241 z 1999 r.

PROPAN

Data opracowania: 01.10.98r. Strona 5 z 6

Karta zgłoszona do rejestru Instytutu Medycyny Pracy w dniu 4 lipca 2000r.

---