Seminaruim III

Zmiany inwolucyjne i patologiczne narządów zmysłu.

Zmiany inwolucyjne w narządzie wzroku :

Osłabienie wzroku występuje na drugim miejscu upośledzeń narządów zmysłu.

1. Dalekowzroczność czyli zmniejszona siła akomodacji oka

2. Osłabienie przystosowania do ciemności

3. Zmniejszenie ostrości wzroku

Zakres sprawności akomodacyjnej oka zmniejsza się stopniowo z wiekiem. W wieku 20 lat soczewki mają zakres zdolności akomodacyjnej 10 D, w wieku ok..60 lat wartość ta spada poniżej 2D, powyżej 75 r.ż ok. 0,75D. Gorsza akomodacja oka przejawia się w niewygodnym patrzeniu z bliska. Soczewka staje się mniej sprężysta, promień krzywizny wydłuża się. Słabnie ostrość wzroku ok. 50 r.ż- przyczyną jest prawdopodobnie zwężenie źrenic.

Chorobowe przyczyny ślepoty nabytej w późnym okresie życia:

1. Zaćma

2. Jaskra

3. Starcze zwyrodnienie plamki

4. Cukrzycowe i nadciśnieniowe zmiany siatkówkowe

5. Uszkodzenie szlaków wzrokowych jako powikłanie udaru mózgu.

6. Zapalenie tętnicy skroniowej

Zaćma nie powoduje całkowitej ślepoty, prowadzi do narastania łagodnej lub umiarkowanej utraty widzenia.

Z czasem zaćma powoduje poważne ograniczenie widzenia.

Przyczyną są zmiany w obrębie soczewki ( zmętnienie- cataracta), która ulega nadmiernemu i szybkiemu starzeniu się. Często występuje obuocznie, lecz stwierdza się znaczne różnice między obu soczewkami

Występuje powszechnie w starszym wieku, ma podłoże genetyczne częściej występuje u osób z cukrzycą oraz leczonych steroidami.

Leczenie tych pacjentów jest operacyjne.

Jaskra- glaukoma: choroba wywołana jest wzrostem ciśnienia śródgałkowego, które powoduje ucisk tarczy nerwu wzrokowego i ubytki w polu widzenia.

Objawy: ostre - ból oka, czasem z wymiotami, zamazane widzenie, obrzęk rogówki, źrenica jest rozszerzona i nie reaguje na światło.

Postać podstępna - utrata widzenia na skutek ucisku na nerw wzrokowy.

Starcze zwyrodnienie plamki: powolne upośledzenie widzenia, korygowane okularami do czytania.

Problemy osób niedowidzących i niewidomych:

1. Ograniczenie samodzielności i uzależnienie od osób drugich.

2. Nauka codziennych czynności - rehabilitacja.

3. Funkcjonalne urządzenie mieszkania.

4. Pobyt w placówkach opiekuńczych i innych.

Zmiany inwolucyjne narządu słuchu:

Przyczyny upośledzenia słuchu:

1. Pierwotne zwyrodnienie narządu spiralnego( Cortiego) z utratą nabłonkowych komórek nerwowych,

2. Zmiany w komórkach ślimaka i błony bębenkowej,

3. Niewystarczające ukrwienie dróg słuchowych i skroniowego płata mózgu.

4. Narażenie na hałas, zmiany metaboliczno-krążeniowe, zaburzenia dziedziczne, palenie papierosów, leki ototoksyczne.

Rodzaje osłabienia słuchu:

• Starcze przytępienie słuchu- utrata słyszenia wyższych częstotliwości. Jest to
  zmiana związana z wiekiem.

• Szum w uszach.

• Nieprawidłowe odbieranie głośności- nadwrażliwość na bardzo głośną
  mowę.

• Niedosłyszenie, utrata słuchu i głuchota

Leczenie i pielęgnacja:

1. Usunięcie woskowiny z ucha zewnętrznego.

2. Badania audiometryczne , dobranie aparatu słuchowego. Opieka nad osobą z aparatem słuchowym- umieszczenie aparatu w uchu, wymiana baterii, dbałość o dobre funkcjonowanie aparatu.

3. Upośledzenie komunikacji osoby starszej z otoczeniem. Należy odzywać się do osoby z upośledzonym słuchem tak ażeby widziała ona twarz i ruchy ust rozmówcy. Mówić nieco wolniej, średnio głośno, z dobrą artykulacją. Powtórzyć zdanie jeśli nie zostało dobrze usłyszane. Mówić do chorego od strony aparatu słuchowego.

Osoba niesłysząca uczy się odczytywać mowę z ust. Wypowiadać proste zdania z normalną głośnością. Niesłyszący odbiera niewrebalne sygnały płynące od rozmówcy. Można napisać krótkie zdania na kartce. Mowa takiej osoby może być niezrozumiała. Należy gestykulować mówiąc do osoby niesłyszącej.

Nauka języka migowego dla osób sprawnych umysłowo.

Seminarium IV

Wybrane choroby i zaburzenia czynności układu pokarmowego.

Rola pielęgniarki w zapobieganiu i leczeniu zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego u ludzi w podeszłym wieku.

Zmiany inwolucyjne

1. Zaburzenia czynności autonomicznego układu nerwowego, zanik zwojów Auerbacha zaopatrujących mięśnie gładkie przełyku.

2. Zanik mięśni gładkich przełyku, żołądkai jelit.

3. Zaburzenia motoryki przełyku, żołądka i jelit.

4. Spłaszczenie nabłonka błony śluzowej żołądka i jelit, skłonność do metaplazji żołądkowej, której ogniska bywają zasiedlane przez

Helicobakter pylori.

5. Niedobór laktazy i innych enzymów trawiennych.

6. Angiodysplazja występująca u ok..25% osób powyżej 60 r.ż., polegającą na powstawaniu naczyniaków albo przetok tętniczo- żylnych małych naczyń.

Procesy chorobowe w przewodzie pokarmowym.

1. Przepuklina rozworu przełykowego występująca u 70% populacji

powyżej 70 r.ż.

2. Uchyłkowatość

3. Polipowatość jako stan przedrakowy

4. Obniżenie, poszerzenie, wydłużenie jelita grubego

5. Zaparcia stolca

6. Krwawienia z wrzodów żołądka, polipów, uchyłków, guzków krwawniczych.

Ból i inne dolegliwości.

Ból powodowany jest przez czynniki wewnętrzne i chirurgiczne.

Choremu trudno jest zlokalizować ból. Często poważnym schorzeniom nie towarzyszy ból.

Zaburzenia połykania: dysfagia. Przyczyny - zwężenie przełyku, zmiany nowotworowe i inne.

Puste odbijania i wzdęcia- z niedoboru soków trawiennych, połykania dużych ilości powietrza w czasie posiłku i inne.

Zgaga - uszkodzenie błony śluzowej żołądka i zmiany zapalne w przełyku. Pacjenci odczuwają kwaśny niesmak w jamie ustnej.

Wymioty- występują w przebiegu wielu chorób przewodu pokarmowego i w wielu patologicznych procesach poza układem pokarmowym, bądź też są wyrazem zaburzeń w sferze psychicznej. Często występuje zaleganie treści żołądkowej np. z powodu zwężenia odźwiernika. Wymioty powodują zaburzenia wodno-elektrolitowe.Krwawienia i krwotoki z przewodu pokarmowego- zdarzają się 20-30 razy częściej wśród osób w podeszłym wieku. Przyczyną są przede wszystkim wrzody żołądka, żylaki przełyku, nowotwory i inne.

Często występuje brak apetytu i pragnienia. Pacjenci mogą ulegać odwodnieniu prowadzącego do poważnych zaburzeń w homeostazie ustroju.

Zapobieganie i postępowanie w zaburzeniach ze strony przewodu pokarmowego. Rola pielęgniarki.

1. Starszy pacjent powinien mieć uregulowany tryb życia i sposób odżywiania.

2. Spożywać małe porcje posiłków lecz częściej.

3. Posiłki muszą być świeże.

4. Nie należy pić zbyt gorących płynów i nie stosować ostrych przypraw.

5. Spożywać przynajmniej jeden gotowany posiłek dziennie.

6. Uzupełniać niedobory witamin i minerałów.

7. Dbać o prawidłowy ciężar ciała. Zapobiegać otyłości i niedożywieniu.

8. Dbać o stan uzębienia.

9. Dobrać dietę indywidualnie dla każdego.

10. Zadbać o warunki życia chorego.

11. Udział w farmakoterapii.

Seminarium V

Układ sercowo-naczyniowy- zmiany inwolucyjne i zaburzenia czynnościowe.

Strukturalne i anatomiczne zmiany starcze i ich następstwa.

• ]Zmniejszenie ilości elementów kurczliwych w mięśniu sercowym ( kardiomiocytów)] Rozplem tkanki łącznej, degeneracja tłuszczowa, amyloidowa, zwiększenie masy serca, zwłaszcza lewej komory.] Odkładanie złogów wapnia w pierścieniach włóknistych lewych ujść żylnych i tętniczych (stenoza), zwyrodnienie, skrócenie,pogrubienie nitek ścięgnistych i płatków zastawek, niedomykalność zastawek. Zanik specyficznych komórek rozrusznikowych węzła zatokowego

• Zwiększenie stężenia amin katecholowych w osoczu.

• ] Przedłużenie fazy napinania i wyrzutu oraz czasu rozkurczu mięśnia sercowego. Wzrost oporu obwodowego spowodowany: pogrubieniem błony wewnętrznej i środkowej naczyń, osłabienie zdolności rozkurczowej.

Zaburzenia czynnościowe.

1. Upośledzenie autonomicznej kontroli pracy serca i ciśnienia tętniczego

2. Zaburzenia bodźcotwórczości, przewodzenia przedsionkowo- komorowego.

3. Zmniejszenie przepływu wieńcowego ( zwłóknienia i skupiska amyloidu utrudniający przepływ podsierdziowy)

4. Przerost lewej komory serca i wady serca.

Zmniejsza się maksymalna częstość serca. Wynosi (220-wiek) po obciążeniu wysiłkiem.

Wysiłkowe RR nie powinno przekraczać 200mmHg

Kruchość naczyń i małopłytkowość powoduje skłonność do mikrowylewów i mikrozakrzepów oraz plamicy starczej.

Ocena wpływu starości na czynność układu sercowo-naczyniowego jest praktycznie niemożliwa głównie ze względu na współistniejące jednostki chorobowe.

---