Zakres materiału dla studentów administracji sądowej
i prawa zaocznego w roku akademickim 2011/2012

ŻRÓDŁA PRAWA

1. Pojęcie (znaczenie materialne i formalne)

2. Prawo powszechnie obowiązujące

3. Prawo wewnętrznie obowiązujące (K 25/99)

4. Hierarchia źródeł prawa

5. Pojęcie konstytucji

6. Podziały (materialna i formalna, pisana i niepisana, giętka i sztywna, rzeczywista i fikcyjna, pełna i niepełna)

7. Funkcje i generacje konstytucji

8. Cechy szczególne

1. treść

2. forma

1. Nazwa

2. Systematyka

3. Tryb uchwalenia (kto może uchwalać)

4. Tryb zmiany - art. 235 Konstytucji

3. Najwyższa moc prawna + gwarancje

rodzaje kontroli (kontynentalny/europejski)

(parlamentarna/pozaparlamentarna)

9. Ustawa konstytucyjna - przypadki uchwalenia

- w Polsce ustawa o zmianie Konstytucji

- moc prawna

10. Ustawa - cechy + tryb ustawodawczy (K 37/03)

11. Tryby szczególne - budżet, tryb pilny, kodeksy

12. Inicjatywa ustawodawcza obywateli

13. Rozporządzenie z mocą ustawy

14. Rozporządzenie wykonawcze

15. Umowy międzynarodowe(rodzaje, tryby ratyfikacji, miejsce w hierarchii)

16. Prawo UE (miejsce w hierarchii)

17. Niepisane źródła prawa

18. Ogłaszanie aktów prawnych, vacatio legis podatki, prawo wyborcze, krótsze niż 14 dni, z dniem ogłoszenia, lex retro non agit (Kp 1/11, K 36/06)

ZASADY USTROJU

19. Demokratycznego państwa prawnego

1. państwo demokratyczne

1. demokracja przedstawicielska i bezpośrednia, wybory odnawialne, trójpodział władzy, partie polityczne, zgromadzenia, referendum,

2. państwo prawne - ujęcie formalne i materialne

3. zasada zaufania i bezpieczeństwa prawnego i ochrona praw słusznie nabytych

4. prawidłowa legislacja - vacatio legis, określoność, lex retro non agit

2. zasada suwerenności narodu - ujęcie zewnętrzne (w tym przekazanie kompetencji) ujęcie wewnętrzne - naród źródłem władzy (K 18/04)

3. zasada przedstawicielstwa

1. demokracja bezpośrednia

1. referendum ogólnokrajowe co to jest

2. referendum ogólnokrajowe podziały

3. referendum ogólnokrajowe (3 przypadki w Konstytucji)

4. referendum ogólnokrajowe zarys w ustawie

5. referendum lokalne w Konstytucji

6. referendum lokalne najważniejsze rzeczy z ustawy

7. inicjatywa ustawodawcza obywateli

8. veto ludowe

9. plebiscyt

10. zgromadzenie ludowe

2. demokracja pośrednia

1. wybory parlamentarne (zarys)

2. wybory prezydenckie (zarys)

3. wybory do PE (zarys)

4. wybory samorządowe (zarys)

4. zasada pluralizmu politycznego

1. szerokie i wąskie ujęcie

2. elementy wolność tworzenia, równość tworzenia, demokratyczna rola (Pp 1/08)

3. funkcje partii

4. zakazy funkcjonowania (Pp 1/10)

5. tworzenie partii + rola sądu rejestrowego i TK

6. nadzór nad funkcjonowaniem partii (rola TK)

7. finansowanie partii (K 25/03)

5. zasada podziału władzy

1. władzy czy władz

2. Monteskiusz Locke

3. Istota - check i balance (U 4/06)

4. Ujęcie podmiotowe, przedmiotowe i personalne

5. przykłady oddziaływania władz

6. system rządów

1. charakterystyka systemu prezydenckiego

2. charakterystyka systemu półprezydenckiego

3. charakterystyka systemu parlamentarnego

4. charakterystyka systemu parlamentarnego zracjonalizowanego

7. zasada społecznej gospodarki rynkowej

1. gospodarka rynkowa

2. gospodarka społeczna

3. podstawy

1. własność i jej ujęcie w Konstytucji (znaczenie art. 21, 46 i 64,)

2. wolność działalności gospodarczej (art. 20 i 22 Konstytucji w relacji do art. 31 ust. 3)

3. dialog i współpraca partnerów

8. zasada pomocniczości

1. ujęcie ustrojowe - samorząd-władza centralna

2. ujęcie jednostkowe - państwo opiekuńcze a państwo stróż nocny

9. godność - źródło praw i wolności jednostki

1. szkoła prawa natury

2. pozytywizm prawniczy

10. zasada równości wobec prawa

1. istota

2. równość w Konstytucji

3. odstępstwa od zasady

11. zasada proporcjonalności ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw

1. istota

2. odstępstwa od zasady

20. Katalog praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela

Władza ustawodawcza

21. Zasady funkcjonowania parlamentu

1. autonomia

1. regulaminowa

2. jurysdykcyjna

3. budżetowa

4. personalna

2. dwuizbowość

1. geneza

2. koncepcje II izby

3. dwuizbowość niesymetryczna

3. permanencja i sesyjność prac parlamentu

4. kadencyjność

1. kadencja

2. początek - I posiedzenie

1. Marszałek Senior

2. Cel I posiedzenia

3. koniec kadencji

4. wydłużanie kadencji (stany nadzwyczajne)

5. skracanie kadencji

1. uchwała o samorozwiązaniu

2. Prezydent - ustawa budżetowa

3. Prezydent - powołanie rządu

5. dyskontynuacja

1. zasada niepisana

2. istota

3. wyjątki

6. jawność

7. uchwalanie ustaw zwykłą większością głosów (rodzaje większości głosów w prawie konstytucyjnym)

8. trzech czytań (K 37/03)

1. organy wewnętrzne Sejmu

1. kierownicze

1. Marszałek (ujęcie konstytucyjne, ustawowe i regulaminowe)

2. Prezydium Sejmu

3. Konwent Seniorów

2. pomocnicze

1. komisje sejmowe stałe (resortowe, problemowe)

2. komisje sejmowe nadzwyczajne

3. Komisje śledcze (patrz pkt 23)

22. Status prawny posła

1. charakter mandatu

2. incompatibilitas w ujęciu materialnym i formalnym

3. immunitet materialny

4. immunitet formalny

5. nietykalność

6. inne prawa i obowiązki

23. Funkcje Sejmu

1. ustrojodawcza

2. ustawodawcza (patrz pkt 10)

3. kontrolna

1. zakres

2. formy kontroli

1. całej izby

1. KWN

2. IWN

3. Absolutorium

2. Komisyjne

1. Komisja śledcza (U 1/08)

3. Indywidualne

1. Interpelacje

2. Zapytania

3. Pytania w sprawach bieżących

4. Informacja bieżąca

5. Interwencje poselskie - art. 19 uwmpis

4. kreacyjna

24. Zgromadzenie Narodowe

1. organ konstytucyjny

2. skład

3. kompetencje

Władza wykonawcza

25. Prezydent RP

1. dualizm władzy wykonawczej

2. funkcje i zadania art. 126 ust. 1 i 2

3. znaczenie art. 126 ust. 3 (Kpt 2/08)

4. objęcie urzędu

5. opróżnienie urzędu

1. przeszkody tymczasowe

2. przeszkody trwałe

3. zastępstwo

4. zakres uprawnień osoby wykonującej obowiązki Prezydenta

6. Czynności urzędowe Prezydenta

1. prerogatywa i kontrasygnata

2. istota

3. skutki udzielenia kontrasygnaty

4. skutki braku kontrasygnaty

5. katalog prerogatyw

6. zakaz tworzenia prerogatyw pochodnych (K 4/06)

7. relacje Prezydenta z władzą ustawodawczą

8. relacje Prezydenta z władzą wykonawczą

9. Rada Gabinetowa

10. relacje Prezydenta z władzą sądowniczą

11. Prezydent w stosunkach zagranicznych

12. Prezydent w polityce bezpieczeństwa i obronnej

13. uprawnienia tradycyjne

14. działalność prawotwórcza Prezydenta

1. rozporządzenia

2. zarządzenia

3. postanowienia

15. odpowiedzialność Prezydenta przed TS (patrz pkt 34)

26. Rada Ministrów

1. dymisja

2. etapy powoływania RM

3. skład RM

1. członkowie obligatoryjni i fakultatywni

2. zakres uprawnień ministrów resortowych i „bez teki”

4. kompetencje RM

1. domniemanie

2. polityka wewnętrzna i zagraniczna

3. pozycja Prezesa RM

5. działalność prawotwórcza RM

1. rozporządzenia (w tym nadzór)

2. uchwały

3. zarządzenia

4. regulamin RM

Władza sądownicza

27. Charakterystyka władzy sądowniczej

28. Struktura sądów

1. sądy powszechne

1. szczeble

2. właściwość rzeczowa

2. sądy szczególne

1. sądy administracyjne

1. szczeble (w tym NSA)

2. właściwość rzeczowa

2. sądy wojskowe

1. szczeble

2. właściwość rzeczowa

1. Status prawny sędziego

2. Niezawisłość

1. elementy niezawisłości (K 11/93)

2. art. 178 i możliwość kontroli rozporządzeń

3. gwarancje

1. powołanie

2. nieusuwalność

3. nieprzenoszalność

4. immunitet

5. odpowiedzialność dyscyplinarna

6. apolityczność

7. status materialny

29. Zasady funkcjonowania

1. dotyczące wymiaru sprawiedliwości

1. dwuinstancyjność

2. wydawania wyroków w imieniu RP

3. udziału obywateli

4. jawności rozprawy

2. dotyczące jednostki

1. prawo do sądu (SK 7/06)

2. prawo do obrony

3. nullum crimen sine lege

4. nullum poena sine lege

30. Sąd Najwyższy

1. struktura

2. Pierwszy Prezes SN

3. dualizm zadań - nadzór i kasacja

31. Krajowa Rada Sądownictwa

1. między władzami

2. skład

3. stanie na straży

4. kompetencje (K 39/07)

32. Trybunał Konstytucyjny

1. geneza

2. skład, wybór

3. status prawny sędziego TK

4. organy (Prezes, ZO)

5. kompetencje

1. kontrola norm

1. istota

2. przedmiot kontroli

3. wzorzec kontroli

4. kryteria kontroli

5. podziały kontroli

1. prewencyjna i następcza (podmioty inicjujące, charakterystyka)

2. abstrakcyjna i konkretna (podmioty inicjujące, charakterystyka)

1. pytanie prawne sądu

2. skarga konstytucyjna

6. skutki orzeczeń TK

1. makro

2. mikro

33. Trybunał Stanu

1. odpowiedzialność konstytucyjna a odpowiedzialność polityczna

2. skład, wybór, status prawny sędziego

3. pojęcie deliktu

4. zakres podmiotowy odpowiedzialności

1. Prezydent

2. Członkowie RM (P 12/00)

3. Pozostali

4. Posłowie i senatorowie

5. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności

1. przestępstwo

2. delikt

3. przestępstwo i delikt

4. naruszenia art. 107 Konstytucji

6. Procedura

1. wniosek wstępny

2. pociągnięcie do odpowiedzialności

3. akt oskarżenia

4. I i II instancja

7. Kary stosowane przez TS

34. Najwyższa Izba Kontroli

1. struktura, zasady działania

2. Prezes NIK

3. zakres podmiotowy kontroli

4. kryteria kontroli

5. skutki kontroli

35. Rzecznik Praw Obywatelskich

1. powołanie i odwołanie

2. status prawny (K 35/09)

3. postępowanie przed RPO - cechy

4. postępowanie etap wstępny

5. postępowanie etap właściwy

36. KRRT

1. Skład

2. powołanie i odwołanie (K 4/06)

3. kompetencje

4. odpowiedzialność Rady (in coprpore)

37. Stany wyjątkowe

1. istota

2. konstytucyjne zasady wprowadzenia stanu wyjątkowego

3. rodzaje stanów wyjątkowych

1. przesłanki wprowadzenia

2. procedura

3. przedłużenie

4. skutki wprowadzenie stanu wyjątkowego dla wolności i praw jednostki

Zakres wykładu i egzaminu nie obejmuje jakichkolwiek
zagadnień sprzed wejścia w życie Konstytucji z 1997 r.

---