Jaki powinien być nauczyciel informatyki, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informatyka-20 września 2004


Przygotowanie i doskonalenie nauczycieli do stosowania technologii informacyjnej

1. Nauczyciele informatyki

Nauczyciel informatyki musi dysponować dużą wiedzą fachową. Jest to teza bardzo słuszna. Zainteresowanie problematyką informatyczną jest wśród młodzieży na tyle powszechne, że wszelkie braki i błędy w przygotowaniu merytorycznym nauczyciela zostaną szybko wychwycone. Problem jednak tkwi w ogromnej dynamice rozwojowej tej dziedziny wiedzy. Wiedza informatyczna nauczyciela informatyki musi być ciągle uzupełniana. Kształcenie ustawiczne to konieczność dla tej grupy zawodowej. Drugi problem to rozległość tematyczna zagadnień informatycznych. Nie sposób być specjalistą we wszystkich dziedzinach. Nie można być jednocześnie świetnym programistą, doskonałym znawcą Internetu, twórcą obrazów graficznych, projektantem stron WWW, ekspertem od sprzętu komputerowego i jego konfiguracji. Nauczyciel obcujący ze zdolnymi uczniami narażony jest na pytania z różnych dziedzin.

W sylwetce nauczyciela jutra, opisanej przez S. Wołoszyna, wiele cech można odnieść do nauczyciela informatyka. Dobry specjalista to taki, który potrafi nie tylko przekazywać wiedzę, ale kształcić umiejętność samodzielnego, ustawicznego uczenia się, zdobywania wiedzy i doskonalenia własnej kultury intelektualnej. Dobrze prowadzone zajęcia w sali komputerowej, gdzie uczniowie samodzielnie lub w grupach dwuosobowych realizują zadania projektowe, to nic innego jak kształtowanie tych umiejętności. Umiejętność korzystania z dydaktycznych środków technicznych jest sprawą oczywistą. Chodzi tu nie tylko o sam komputer, który jest jednym z najlepszych środków dydaktycznych, ale i inne urządzenia, takie jak: drukarka, modem, fotograficzny aparat cyfrowy, skaner, ploter itp.

Lekcje informatyki w szkole, które najczęściej mają charakter mało porównywalny do innych zajęć, łatwiej nadają się do zmiany roli nauczyciela z informatora, instruktora, kontrolera i egzaminatora na rolę wspierającego i wspomagającego rozwój ucznia. Nauczyciel informatyki nie może pełnić roli kierownika. Uczniowie nie mogą wykonywać poleceń na komendę, korzystając z komputera. Oczywista jest więc rola doradcy w wyborze drogi do samokształcenia uczniów, zgodnie z ich potrzebami i zdolnościami. W ten sposób nauczyciel informatyki staje się twórcą procesu dydaktycznego, wspierając i wspomagając rozwój uczniów.

Nauczyciel przekazujący wiedzę informatyczną nie jest jej jedynym źródłem. Młodzież doskonale orientuje się, że wiele informacji na ten temat może uzyskać w Internecie, w telewizji, w książkach, klubach komputerowych. Tym samym nauczyciel powinien wejść w rolę przewodnika po świecie wiedzy. Lekcje informatyki mogą być więc z jednej strony przykładem na to, jak korzystać z wiedzy zgromadzonej w Internecie na potrzeby tego przedmiotu, a przy okazji w ramach tych zajęć można uczniom pokazać, jak mogą znaleźć informacje na każdy temat. W ten sposób można realizować zadania dydaktyczne i wychowawcze.

Z uwagi na nowość problematyki kompetencje merytoryczne nauczyciela informatyki odgrywają istotną rolę. Z powodu szybkich i ciągłych zmian zachodzących w technologii informacyjnej, nauczyciel informatyki powinien być przygotowany do samodzielnego śledzenia przemian wiedzy o komputerach i ich zastosowaniach oraz do ciągłego jej uzupełniania. To ciągłe dokształcanie się powinno być wspomagane przez środki informatyki, takie jak odpowiednie oprogramowanie, dostęp do Internetu itp. Nowa technologia informacyjna może wspomagać poznawanie również tej wiedzy informatycznej, która zmienia się powoli. Taką wiedzę powinien posiąść nauczyciel informatyki. Niestety nie ma jednego, ustalonego zakresu tej wiedzy. W różnych gremiach, na naukowych konferencjach krajowych i międzynarodowych trwają dyskusje nad tym, czego powinno się uczyć nauczycieli informatyki (i uczniów na informatyce).

Tradycyjny sposób uczenia się i nauczania informatyki charakteryzował się następującymi kluczowymi pojęciami: lekcja, zadanie domowe, praca klasowa, nauczać, wychowywać, ćwiczyć, oceniać itd. Obecnie jednym z celów kształcenia jest przygotowanie nauczycieli i uczniów do przystosowywania się do szybko zmieniającego się świata technologii. Dlatego poprzedni sposób stopniowo przekształca się na nowy, z podstawowymi koncepcjami: projekt, produkt, zespół, dyskusja, radzić, uzgadniać, współpracować. W nauczaniu informatyki często stosuje się dwie zasady nauczania:

Taka postać zadań umożliwia nauczanie spiralne, czyli sukcesywne wprowadzanie nowego materiału o wzrastającym stopniu trudności. Bardzo trafny w odniesieniu do nauczycieli informatyki jest opis nauczycieli XXI wieku:

2. Nauczyciele innych przedmiotów

Do realizacji zadań szkoły w zakresie nauczania i stosowania technologii informacyjnej w większości dziedzin nauczania na wszystkich etapach kształcenia powinni być włączeni wszyscy nauczyciele. Obecnie uważa się, że wszyscy nauczyciele powinni być nauczycielami technologii informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są nauczycielami czytania, pisania i rachowania. Należy to rozumieć w ten sposób, że np. nauczyciel historii będzie posługiwać się TI w swojej pracy pedagogicznej w takim zakresie, w jakim jest mu potrzebna do realizacji zadań dydaktycznych, związanych z nauczaniem historii (do poszukiwania różnych źródeł informacji historycznych i opracowywania zebranych z nich danych).

Wynika stąd, że każdy nauczyciel powinien być przygotowany
do posługiwania się TI w pracy własnej oraz w pracy z uczniami
. Nie oznacza to oczywiście, że każdy nauczyciel ma być informatykiem - wystarczy, gdy jego przygotowanie będzie obejmowało:

znajomość podstaw i umiejętność posługiwania się pojęciami i terminologią oraz środkami (czyli sprzętem), narzędziami (czyli oprogramowaniem) i metodami TI;
Nauczyciel stosuje komputer wraz z jego wyposażeniem peryferyjnym i medialnym w posługiwaniu się informacją, ocenia odpowiedniość konfiguracji systemu komputerowego do wykonywanych zadań oraz radzi sobie z ewentualnymi modyfikacjami i prostymi usterkami systemu.

umiejętność wykorzystania TI w pracy własnej, np. edytora tekstu do sporządzania różnych opracowań i dokumentów, arkusza kalkulacyjnego do tworzenia zestawień itp.;

Nauczyciel wzbogaca możliwości swojego warsztatu pracy przez posługiwanie się TI w: opracowywaniu informacji w różnych postaciach, komunikowaniu się i współpracy, rozwiązywaniu problemów oraz prowadzeniu badań. Ciągle rozwija swoje możliwości w zakresie TI i podejmuje działania w tym kierunku.

znajomość roli i wykorzystania TI w dziedzinie, której naucza;
Nauczyciel przedstawia najważniejsze zastosowania i wykorzystanie TI w swojej specjalności zawodowej, które są jej integralną częścią. Zna zakres uwzględnienia elementów TI w podstawie programowej oraz w programie nauczania swojej dziedziny.

umiejętność wykorzystania TI jako pomocy dydaktycznej w nauczaniu swojej dziedziny;
Nauczyciel korzysta z TI jako pomocy w nauczaniu, zwłaszcza swojej dziedziny, odpowiednio do poziomu i zakresu przewidzianego w programie nauczania. Ocenia korzyści edukacyjne płynące ze stosowania TI.

znajomość aspektów prawnych, etycznych i społecznych związanych ze swobodnym dostępem do informacji i korzystaniem z TI.
Nauczyciel stosuje normy prawne i etyczne oraz zasady równouprawnienia uczniów w dostępie do TI i posługiwaniu się nią w uczeniu się i nauczaniu.

Umiejętność korzystania z technologii informacyjnej jako wymaganie na stopień awansu zawodowego


O znaczeniu przygotowania nauczycieli do stosowania technologii informacyjnej mogą świadczyć wymagania egzaminacyjne związane z awansem na kolejne stanowiska nauczycielskie.

W dokumentach dotyczących awansu na stanowisko nauczyciela mianowanego wśród wymagań egzaminacyjnych znajduje się zapis, że kandydat "korzysta z technologii komputerowej i informacyjnej".

Podobnie w dokumentach dotyczących awansu na stanowisko nauczyciela dyplomowanego wśród wymagań egzaminacyjnych znajduje się zapis, że kandydat "wykorzystuje i doskonali umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej".

Interpretacja tego zapisu nie jest jednoznaczna - co to znaczy, że nauczyciel "wykorzystuje TI"? Nie chodzi jedynie o zaświadczenie o ukończeniu jakiejś formy doskonalenia w tym zakresie, ale o stosowanie TI na lekcjach i umożliwianie również uczniom posługiwanie się TI, a także posługiwanie się TI w przygotowywaniu swoich zajęć oraz w pracy pozadydaktycznej (sprawozdania, przygotowanie wybranych dokumentów wewnątrzszkolnych, prowadzenie dokumentacji swojego rozwoju zawodowego itd.).

Metody i formy wykorzystywania TI w planie rozwoju zawodowego nauczyciela mogą być różnorodne. Poniżej zostały podane przykłady, które ilustrują różne formy realizacji planu rozwoju zawodowego, uwzględniające wykorzystanie i stosowanie TI.

(1) W zakresie pracy dydaktycznej nauczyciela mogą to być:

(2) W zakresie realizacji zadań opiekuńczo-wychowawczych może to być:

(3) W zakresie osobistego rozwoju zawodowego może to być:

Zakończenie


Przygotowanie nauczycieli jest najważniejszym i najtrudniejszym działaniem wspierającym tworzenie się społeczeństwa informacyjnego. Jest ono nie tylko kosztowne, ale wymaga również wiele czasu. Do końca 2005 roku MENiS zamierza podjąć działania zmierzające do osiągnięcia następujących celów:

"Dobra szkoła dobrym nauczycielem stoi"



- ta znana teza powinna być mottem do działania dla każdego nauczyciela. Wiadomo bowiem, że nic nie uda się zrealizować bez udziału i zainteresowania ze strony nauczycieli. Z historii naszego szkolnictwa pamiętamy, że polska szkoła zawsze, nawet w najtrudniejszych czasach i warunkach, miała wielu znakomitych
nauczycieli - wychowawców. Żaden nawet najwspanialszy środek dydaktyczny nie zastąpi osobowości i wiedzy nauczyciela.

Nauczyciel, tak jak lekarz, powinien kształcić się, doskonalić swoją wiedzę, mistrzostwo w zawodzie, praktycznie przez cały czas swojej kariery zawodowej. W realizowanej reformie zmienia się "sylwetka" nauczyciela i jego rola w szkole. "Nowy" nauczyciel ma być mniej specjalistą - przedmiotowcem, a bardziej pedagogiem - wychowawcą.

Chcielibyśmy, aby nauczyciel stał się ponownie autorytetem środowiskowym, aby o jego awansie zawodowym decydowały takie kryteria, jak:

  1. wykształcenie i formy odbywanego doskonalenia zawodowego,

  2. doświadczenie - praktyka,

  3. charyzma - powołanie,

  4. pełnione funkcje w szkole - (doradca - opiekun stażu, lider zespołu przedmiotowego, wychowawczego, wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego),

  5. dorobek innowacyjno - autorski w kształceniu i wychowaniu, postawa wobec uczniów i ich rodziców.

Współczesna szkoła powinna przygotować świadomych odbiorców i użytkowników technologii informacyjnej, przyszłych obywateli społeczeństwa informacyjnego. Realizacja zadania "stwarzania przez nauczycieli uczniom warunków do nabywania umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz efektywnego posługiwania się komputerem i technologią informacyjną" (Podstawy programowe kształcenia ogólnego) odbywać się powinna w ramach różnych zajęć edukacyjnych, na wszystkich etapach edukacyjnych. W szczególności zadanie to powinno być realizowane poprzez:

Literatura wykorzystana do opracowania:

  1. Rozporządzenie MEN z 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, Dz. U. z 2000 r. nr 70, poz. 825.

  2. Informatyka. Poradnik dla nauczyciela gimnazjum, praca zbiorowa pod red. M. M. Sysło, WSiP, Warszawa 2000.

  3. Kiedrowicz G., Nauczyciel informatyki - od teorii do praktyki, w: Pedagogika Pracy 2000, nr 37.

  4. Książek W., Rzecz o reformie edukacji (1997-2001), Oficyna Wydawniczo - Poligraficzna "Adam", Warszawa 2001.

  5. Kuźmińska - Solśnia B., Sylwetka nauczyciela przedmiotu elementy informatyki, "Problemy Studiów Nauczycielskich", z. 13, Kraków 1998.

  6. Masztak A., Sumorek A., Technologia informacyjna w szkole, Domino, Gdańsk 2000.

  7. Ministerstwo Edukacji Narodowej o edukacji informatycznej, Biblioteczka Reformy z. 36, Warszawa, 2001.

  8. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla 6-letnich szkół podstawowych i gimnazjów, MEN: O reformie programowej, kształcenie blokowe. Biblioteczka Reformy, z.8, Warszawa 1999.

  9. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla 6-letnich szkół podstawowych i gimnazjów, MEN: O reformie programowej gimnazjum. Biblioteczka Reformy z.9, Warszawa 1999.

  10. Sysło M. M., Standardy przygotowania nauczycieli w zakresie technologii informatycznej i informatyki, Wrocław 1999.

  11. Trawka J., Kształcenie nauczycieli pracujących z komputerem - analiza motywacji, XIV Konferencja Informatyka w szkole 16-19 września 1998.

Opracowanie: Małgorzata Grzenkowicz Zespół Szkół Odzieżowych im. Wł. St. Reymonta w Gdyni



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rola i zadania nauczyciela informatyki w szkole podstawowej-, wrzut na chomika listopad, Informatyka
Komputer w pracy nauczyciele, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informat
Opis programu komputerowego Twierdzenie Pitagorasa-dowód i z, wrzut na chomika listopad, Informatyka
Zagrożenia wynikające z komputerowej rozrywki, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMAT
Internet jako źródło cierpień, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informa
Wykorzystanie programu Power Point w tworzeniu scenariuszy l, wrzut na chomika listopad, Informatyka
Podstawy tworzenia stron WWW w języku HTML, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA
Książka o rozbudowie komputera-Index, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all,
Wpływ komputerów na zdrowie człowieka, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all,
Internet, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informatyka-20 września 2004
Szybkie odzyskiwanie systemu operacyjnego w warunkach szkoln, wrzut na chomika listopad, Informatyka
Portale internetowe, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informatyka-20 wr
Przedsięwzięcie edukacyjne-Szkolna strona internetowa, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all,
Przygotowanie dokumentów do dystrybucji, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-al
Elektroniczne ścieżki kształcenia, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Inf
Informatyka w edukacji, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informatyka-20
Pamięci ROM i RAM w komputerze, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Inform
Intermet-to co najważniejsze, wrzut na chomika listopad, Informatyka -all, INFORMATYKA-all, Informat
Przebieg procesu dydaktycznego w pierwszym etapie edukacji k, wrzut na chomika listopad, Informatyka

więcej podobnych podstron