WYKŁAD 1. 26.02.2014r.

DEFINICJA PRAWA- jest to zbiór obowiązujących norm, których nieprzestrzeganie jest zazwyczaj zagrożone zastosowaniem przymusu państwowego. Normy prawne wyrażone są w postaci przepisów prawnych, należycie ustawionych przez organy państwa, które opublikowane są w aktach prawnych generalnych (normatywnych)

CECHY PRAWA:

• Normatywne (normy prawne)

• Sankcjonowanie

• Sformalizowany charakter

• Związek z państwem

NORMATYWNOŚĆ PRAWA- prawo ma charakter perswazyjny, określa pożądane stany zachowań. Ma charakter powinnościowy czyli wskazuje jak ma być i sugeruje jak powinno być. Są to nakazy, zakazy, dozwolenia, uprawnienia i kompetencje.

SANKCJONOWANIE- mają charakter prawny, są to ujemne konsekwencje zagrażające osobom nie stosującym się do norm prawnych.

RODZAJE:

• Represyjne (penalne, karne)- grożące za dokonanie czynów zabronionych, polegających na działaniu. Pozbawienie jednostki cennych dla nich dóbr tj. wolność (przepisy karne, administracyjne i finansowe)

• Egzekucyjne- zmuszenie adresata normy prawnej do wykonania obowiązku prawnego, którego to obowiązku nie wypełnił on dobrowolnie, np. eksmisja z lokalu, eksmisja z wynagrodzenia za pracę.

• Nieważność- dokonana czynność jest prawnie bezskuteczna czyli nie rodzi skutków prawnych, np. unieważnienie małżeństwa.

SFORMALIZOWANY CHARAKTER PRAWA- normy prawne wyrażone są w przepisach prawnych. Przepisy prawne są to jednostki techniczne aktów prawnych normatywnych i formalnie wyodrębnione w tekstach tych aktów jako paragrafy, artykuły, ustęp, zdania. Wskazują jak adresaci powinni się zachowywać. Wyrażone są w języku prawnym, składają się z poprzednika i następnika.

RÓŻNICA MIĘDZY NORMĄ A PRZEPISEM- są rezultatem prawotwórczej działalności państwa. Normy prawne są efektem interpretacji owych przepisów przez naukę prawa czyli są pojęciami prawnymi.

ZWIĄZEK PAŃSTWA Z PRAWEM- normy są tworzone lub uznane przez organy władzy państwowej w postaci przepisów. Są stosowane przez organy państwa czyli sądy i organy wykonawcze. Są sankcjonowane przez państwo i podane do publicznej wiadomości.

REALIZOWANE FUNKCJE PRAWA:

• Metafunkcja (funkcja naczelna)- polega na organizacji społeczeństwa, określanie struktury życia społecznego wraz ze sferą gospodarki, utrzymanie ładu społecznego i zabezpieczenie przestrzegania prawa

• Funkcja organizacyjna- normy prawne wyznaczają kompetencje, działania rozmaitych instytucji i podmiotów.

• Funkcja ochronna- polega na zabezpieczeniu interesów ogólnospołecznych, tj. ład i porządek, bezpieczeństwo, środowisko naturalne, ochrona słabszych

• Funkcja wychowawcza- kształtowanie pozytywnych postaw wobec prawa

• Funkcja represyjna- wymierzanie kary

• Funkcja rozstrzygania konfliktów- między stronami dokonywania jest najczęściej przez sąd za pomocą wyroku, orzeczenia pojednania, ugody

• Funkcja sprawiedliwości wyrównawczej- czyli rekompensata społeczna, zapewnienie nieuchronnej reakcji i adekwatnej kary za naruszenie prawa.

PRAWO I TRADYCJA KULTURALNA:

• Feudalizm i państwo nowoczesne

• Islam

• Daleki wschód i Chiny

NORMA PRAWNA- wypowiedź wyrażająca wskazanie komuś jakiegoś postępowania

PRAWO I INNE NORMY SPOŁECZNE:

• Normy moralne

• Normy obyczajowe

• Normy organizacyjne

• Normy techniczne

• Zasady współżycia społecznego

BUDOWA NORMY PRAWNEJ:

• Hipoteza- warunki na gruncie których adresat normy jest zobowiązany do nakazywanego i zakazywanego mu zachowania, równocześnie odpowiednio wyróżniając adresata : kto , jak, gdzie, kiedy.

• Dyspozycja- sposób zachowania się adresata normy prawnej

• Sankcja- dokuczliwość łączącą się z zachowaniem niezgodnym z normą prawną.

ŹRÓDŁA PRAWA W ROZDZIALE III KONSTUTUCJI RP- POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE:

1. Konstytucja

2. Ustawy

3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe

4. Rozporządzenia

5. Akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania organów, które je ustanowiły.

ŹRÓDŁA PRAWA O CHARAKTERZE WEWNĘTRZYNYM:

• Uchwały rady Ministrów

• Zarządzenia wydawane na podstawie ustaw

ŹRÓDŁA PRAWA W STANACH NADZWYCZAJNYCH:

• Stan wojenny