Konspekt lekcji historii w klasie drugiej gimnazjum.

Czas realizacji - 45 minut

Opracowała: mgr Zdzisława Rycyk - Lubaś

Temat: Unia lubelska i powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Cele lekcji:

Po zakończonych zajęciach uczeń:

• potrafi wyjaśnić przyczyny zawarcia unii

• umie ocenić skutki zawarcia unii

• potrafi wskazać na mapie obszar Rzeczpospolitej Obojga Narodów

• rozumie pojecie: unia realna

- pamięta datę i miejsce zawarcia unii polsko-litewskiej w XVI wieku

• pamięta postanowienia unii

Metody:

• praca z tekstem źródłowym (akt unii), z mapą, podręcznikiem

• analiza SWOT

• elementy wykładu i dyskusji

Środki dydaktyczne:

• podręcznik do klasy II historii w gimnazjum - J. Klusek, Polska i świat w dobie Jagiellonów XIV - XVI wiek.

• Mapa ścienna - „Rzeczpospolita Obojga Narodów w XVI wieku”

• Zeszyt ćwiczeń - J. Klusek, Zeszyt ćwiczeń - Polska i świat w dobie Jagiellonów XIV - XVI wiek.

• Schemat: Organizacja Rzeczpospolitej Obojga Narodów po unii lubelskiej

• Diagramy: Struktura narodowościowa i społeczna Rzeczypospolitej po unii

• Atlas historyczny

• W. Szczygielska, Teksty źródłowe do nauki historii w szkole. Ustrój Polski w XVI - XVIII wieku.

Literatura dla nauczyciela:

• H. Samsonowicz, Historia Polski do 1795 roku.

• J. Maciszewski, Szlachta polska i jej państwo.

Przebieg lekcji:

1. Podaję temat, cele, zagadnienia lekcji:

1. Przyczyny zawarcia unii z Litwą w 1569 roku.

2. Postanowienia unii lubelskiej.

3. Skutki unii polsko-litewskiej dla Polski i Litwy.

2. Wspólnie z uczniami przypominam pojęcie unii personalnej i znane tego typu związki polsko-litewskie do XVI wieku.

3. Wspólnie z uczniami ustalam przyczyny zawarcia unii lubelskiej.

4. Rozdaję uczniom tekst źródłowy- akt unii lubelskiej. Uczniowie, podzieleni na 4 - osobowe zespoły, na podstawie tekstu mają wypisać postanowienia unii, następnie prezentują efekty pracy.

Wspólnie analizujemy schemat z podręcznika, przedstawiający wspólne i oddzielne urzędy w Polsce i Litwie po unii oraz diagram - Struktura społeczna i narodowościowa ...

5. Następnie wyjaśniam, iż unia lubelska to unia realna.

6. Na mapie uczniowie pokazują tereny włączone do Polski: Wołyń, Podole i Ukrainę.

7. Analiza SWOT - uczniowie podejmują analizę, zastanawiając się nad mocnymi i słabymi stronami unii z 1569 roku. W grupach wypełniają karteczki według zaproponowanego schematu.

Grupy prezentują własne przemyślenia i wspólnie zapisujemy stanowisko.

Mocne strony powiększenie terytorium państwa większy prestiż w Europie wspólna polityka zagraniczna jednego z największych państw w Europie wzmocnienie siły militarnej państwa wspólny władca wprowadzenie unii bez przymusu militarnego

Słabe strony zbyt duży obszar do obrony i administracji zróżnicowanie narodowościowe -państwo wielonarodowościowe- stąd obawa o konflikty wewnątrz narodowościowe państwo wielo wyznaniowe - stąd obawa o konflikty religijne niechęć do unii części litewskiej szlachty częściowa rozbieżność interesów obu stron brak pełnej integracji państwowej oddzielne urzędy zapewniające magnaterii litewskiej separatyzm

Szanse (możliwości) wzajemne wzbogacanie się kultur szersze oddziaływanie kultury polskiej możliwość rozwoju gospodarczego, zwłaszcza ożywienie handlu szlachta polska - mogła zagospodarować Kresy Wschodnie szlachta litewska - otrzymała prawa i przywileje, jakie miała szlachta polska sprzyjanie postawom tolerancji wobec innych kultur

Zagrożenia trudność w utrzymaniu jedności państwa nowy sąsiad- Moskwa- uwikłanie się Polski w wojny z Moskwą sąsiedztwo z Chanatem Krymskim, z Turcją i wojny z nimi groźba nowych konfliktów społecznych na skutek polonizowania się szlachty litewskiej i ruskiej osłabienie związków Polski z Zachodem i zwiększenie się różnic cywilizacyjnych

8. Podsumowaniem zajęć jest przedstawienie historycznego znaczenia unii.

9. Oceniam pracę i aktywność uczniów.

10. Praca domowa: ćwiczenie 59, 60- zeszyt ćwiczeń.

Konspekt lekcji historii w klasie II gimnazjum.

Czas realizacji: 45 minut

Opracowała: mgr Zdzisława Rycyk-Lubaś

Temat: Pierwsza wolna elekcja w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Cele lekcji:

Po zakończonych zajęciach uczeń:

• pamięta datę i miejsce pierwszej wolnej elekcji

• pamięta pierwszego króla elekcyjnego

• pamięta postanowienia artykułów henrykowskich, pacta conventa

• rozumie pojęcia: wolna elekcja, artykuły henrykowskie, bezkrólewie, pacta conventa, sejm elekcyjny, intrrex,

• rozumie wpływ wolnej elekcji na przemiany ustrojowe Rzeczypospolitej

• potrafi opisać przebieg wolnej elekcji na przykładzie roku 1573

Metody:

• praca z podręcznikiem, mapą

• analiza SWOT

• elementy wykładu i dyskusji

Środki dydaktyczne:

• Podręcznik- J. Klusek, Polska i świat w dobie królów elekcyjnych - XVI-XVIII wiek.

• Zeszyt ćwiczeń- J. Klusek, Polska i świat w dobie królów elekcyjnych- XVI - XVII wiek.

• Mapa- Rzeczpospolita Obojga Narodów 1505- 1648.

Literatura dla nauczyciela:

• H. Samsonowicz, Historia Polski do 1795 roku.

Przebieg lekcji:

1. Podaję temat, cele, zagadnienia lekcji:

1. Okres bezkrólewia po śmierci ostatniego Jagiellona.

2. Sposób wyboru pierwszego króla elekcyjnego - Stefana Batorego.

3. Artykuły henrykowskie - aktem ustrojowym Rzeczypospolitej szlacheckiej.

2. Lekcję rozpoczynam od przypomnienia sposoby wyboru następcy w okresie panowania w Polsce dynastii Jagiellonów.

3. Następnie omawiam sytuację wewnętrzną w Polsce po śmierci Zygmunta Augusta. Proszę uczniów o przypomnienie aktu konfederacji warszawskiej i o odpowiedź na pytanie: W jaki sposób akt konfederacji wpłynął na sytuację wyznaniową w państwie polskim?

4. Metodą krótkiego wykładu przedstawiam uczniom przygotowania szlachty polskiej do nowego sposobu wyboru króla: konfederacje, sądy kapturowe, powołanie interrexa, zwołanie sejmu elekcyjnego, opracowanie zasad wolnej elekcji. Przedstawiam kandydatów do tronu polskiego w 1573 roku.

5. Następnie uczniowie na podstawie obrazu Jana Matejki- Elekcja Henryka Walezego w 1573 roku i krótkiego teksty z podręcznika ze strony 9 przedstawiają przebieg wolnej elekcji.

6. Analiza SWOT- uczniowie podejmują ocenę elekcji viritim metodą SWOT, czyli muszą określić mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia wynikające z nowego sposobu wyboru króla. W grupach wypełniają karteczki według zaproponowanego schematu:

Mocne strony demokratyczny- jak na warunki epoki- wybór władcy wymiana kulturalna i gospodarcza sojusz militarny z krajem z którego pochodził kandydat

Słabe strony brak ciągłości władzy kandydat nie będzie dbał o nową ojczyznę wielka niewiadoma - jakim będzie władcą brak własnej dynastii symbolizującej siłę państwa odmienność ustroju Rzeczypospolitej od innych państw niejednakowe możliwości udziału w elekcji każdego szlachcica - m.in. ze względu na wielkość państwa ograniczenia prawa wyboru władcy tylko do szlachty

Szanse możliwość wyboru najlepszego kandydata uzyskiwanie nowych korzyści dla państwa poprzez pacta cnventa polska kultura, gospodarka ma szansę lepszego rozwoju możliwość rozszerzenia unii o państwo, z którego pochodzi elekt możliwość zyskania sojuszniczego państwa, z którego pochodzi elekt

Zagrożenia niebezpieczeństwo w czasie bezkrólewia szlachta wybierają króla będzie myślała przede wszystkim o własnej korzyści król pochodzący z innego państwa nie będzie troszczył się o dobro Rzeczypospolitej król nie będzie chciał przestrzegać zaprzysiężonych warunków inne państwa będą chciały narzucić swoich kandydatów brak zgody podczas elekcji może doprowadzić do konfliktu wewnętrznego nastąpi ograniczenie władzy królewskiej, co doprowadzi do słabości państwa

Uczniowie na forum klasy prezentują własne przemyślenia i dochodzą do wniosku, że więcej zagrożeń i niepewności niesie nowy sposób wyboru króla.

7. Następnie wyjaśniam uczniom, jak zmieniła się sytuacja ustrojowa Rzeczypospolitej po 1573 roku.

8. Krótko omawiam panowanie Henryka Walezego i sytuację w państwie polskim po jego ucieczce.

9. W ramach podsumowania, w luźnej rozmowie nauczającej omawiam wpływ wolnej elekcji na ustrój Rzeczypospolitej.

10. Ocenia pracę i aktywność uczniów.

11. Praca domowa- ćwiczenie 1, 3.

Autor: mgr Zdzisława Rycyk- Lubaś

JAK UCZYĆ LEPIEJ?

Proces uczenia się w szkole to względnie systematyczne, planowe

uczestniczenie w sytuacjach, które umożliwiają rozwijanie wiedzy osobistej (rozumienia i interpretowania zjawisk) z perspektywy własnego doświadczenia.

Rolą nauczyciela jest organizowanie takich sytuacji, w których wiedza

osobista dziecka (jego doświadczenie, to co już wie) jest traktowane jako matryca wyjściowa (wywoływacz skojarzeń) dla wprowadzenia nowych informacji. Nowe informacje mają tę matrycę powiększyć, skomplikować, wzbogacić, zmienić. Informacje w żaden sposób nie powiązane z naszym doświadczeniem (nie wywołują emocji) po prostu przelatują i stają się tym, co „było, ale się zmyło”. Nauczyciel w takiej sytuacji wypowiada słowa: „Jak możecie tego nie wiedzieć? Przecież to było!”

A więc rolą nauczyciela jest kreowanie takich sytuacji edukacyjnych, które

umożliwiają dziecku przyjęcie nowych informacji, zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi i zasobem posiadanej wiedzy .

Nauczyciel powinien być refleksyjnym praktykantem, czyli osobą , która myśli o tym, co aktualnie robi. Poddaje refleksji swoje działania. Pracuje poprzez autorefleksję i otrzymywanie informacji zwrotnych od swoich uczniów. Studiuje i bada swój warsztat pracy, założenia i rezultaty, analizuje, wprowadza zmiany.

Nauczyciel powinien zbadać swoje emocje i przekonania, odpowiadając na tego typu pytania:

• Dlaczego wybrałeś ten zawód? Przypomnij sobie siebie sprzed tych kilku, kilkunastu lat, kiedy wybierałeś ten zawód. Jakie były twoje marzenia , co chciałeś osiągnąć? Jaka była twoja motywacja dla pracy w tym zawodzie?

Jaki jest twój największy sukces zawodowy? Największa porażka? Najbardziej zabawne wydarzenie?

• Jakich problemów nie lubisz, co wyprowadza cię z równowagi, czego starasz się unikać, jakiego typu dzieci, sytuacji..?

• Dzieci czasem cię denerwują. Jak radzisz sobie z emocjami? Od jakiego ucznia chciałbyś się uwolnić?

• Spójrz na siebie oczami dziecka: co widzisz? Co słyszysz? Jak sądzisz- co o tobie myślą?

• Pomyśl o najgorszym uczniu w klasie z twojego przedmiotu, spójrz na siebie z jego perspektywy, jego oczami- co widzisz?, co czujesz?

• Gdybyś był swoim uczniem- jak byś chciał być nauczany?

• Czy uczysz tak, jak sam byś chciał być traktowany?

• Postaw sobie ocenę.

Drodzy nauczyciele, pamiętajmy, że mamy za sobą kilka lat studiów, notatki. Uczeń może mieć w danym temacie „ program zero”. Dla nas dany temat jest łatwy, wręcz trywialny. Dla uczniów może być obcy, trudny, oderwany od życia. Pokażmy, że szanujemy ich uczucia i dziecięce priorytety, że szanujemy i akceptujemy ich doświadczenie - dzieląc się swoimi doświadczeniami i swoją wiedzą.

„ Kiedyś usłyszałam od swojej nauczycielki - Ja w waszym wieku w taką pogodę zawsze uciekałam na narty. Szkoda było marnować takiego śniegu, dziękuję wam, że przyszliście na lekcję” Wiadomo, że dla dzieci prawo pierwszeństwa ma śnieg za oknem, przelot wron nad szkołą...

Ucząc dzieci powinniśmy dokładnie wiedzieć, co chcemy, aby nasi uczniowie po tej lekcji umieli, rozumieli, wiedzieli. Przystępując do omawiania lekcji, sformułujmy kilka pytań wyjściowych, prowokacyjnych, a jednocześnie diagnozujących doświadczenie dzieci, ich skojarzenia lub pobudzających ciekawość i wyobraźnię. Zastanówmy się z jakim doświadczeniem życiowym omawiany temat ma związek, z jakim tematem przerabianym w szkole na innych lekcjach.

Podstawowe błędy nauczyciela już na początku lekcji:

• przyjęcie założenia, że uczniowie muszą się uczyć niejako z definicji

• nie wykorzystywanie osobistych doświadczeń uczniów

• nie odwoływanie się do ich wyobraźni

• bierny start-otwórzcie książki na stronie37, czytamy

• krytykowanie skojarzeń dzieci

• brak zachowań ośmielających do wypowiadania się

• domaganie się pełnej wiedzy, odwzorowania cytatów

• źle sformułowane pytania

Starajmy się prowadzić nasze lekcje metodami aktywnymi. Pamiętajmy każda metoda może być aktywizująca, bądź nie. Wszystko zależy od nauczyciela, który może określone rekcje ucznia wyzwolić lub nie.

Wykład- mówi, mówi, ale co mówi-no mówi. Wykład może być aktywny, jeśli:

• mówimy w możliwie szybkim tempie, ale dynamicznie

• przy najważniejszych sprawach zmieńmy ton głosu

• piszmy, rysujmy najważniejsze, kluczowe słowa, aby zwrócić uwagę uczniów

• utrzymujmy kontakt wzrokowy

• powiedzmy na początku, o czym będziemy mówili

• na koniec podsumujmy.

Swoje refleksje oparłam na książce Zofii Taraszkiewicz- Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 2000.

Autor: mgr Zdzisława Rycyk - Lubaś

Uczeń trudny - jak go skłonić do nauki?

W procesie uczenia się istotną rolę odgrywa motywacja. Chcąc osiągnąć

powodzenie na polu dydaktycznym w pracy z uczniem trudnym, należy ją za wszelką cenę wzmocnić.

Motywacja to naturalna zdolność i skłonność człowieka do uczenia się i

pozytywnego rozwoju, związana jest z chęcią osiągnięcia osobistych celów. Należy pamiętać, że motywacja jest wrodzona, trzeba ją wywołać, wyzwolić a nie budować.

Motywacja człowieka oparta jest na jego wyuczonych przekonaniach na temat samego siebie (swojej wartości, zdolnościach). Cele, oczekiwania co do sukcesu lub porażki, uczucia wpływają na motywację i na jakość działania.

Badania nad motywacją wykazały, że człowiek ma naturalną skłonność do uruchamiania wewnętrznej motywacji, gdy koncentruje uwagę na celach nauki dla niego ważnych. Uczeń ma naturalną motywację do nauki, gdy nie musi się bać niepowodzeń, gdy przedmiot nauki traktuje jako osobiście dla niego ważny i gdy może liczyć na wsparcie ze strony nauczyciela. Nauczyciel powinien wspierać uczniowską autonomię (samodzielne kierowanie własnym postępowaniem), stwarza uczniowi możliwość podejmowania decyzji, ale jednocześnie sprawnie to kontroluje.

Bardzo ważne jest metapoznanie, czyli zdolność do myślenia o własnym myśleniu: nauczenie ucznia samoobserwacji, samooceny, planowania i dzięki temu będą oni kontrolować swoje myśli, uczucia, zachowania. Uczeń musi zrozumieć, że to od niego zależą zmiany w jego życiu.

Bardzo ważna jest więc rola nauczyciela. Zadaniem nauczyciela jest pomóc wzbudzić i wzmocnić uczniowską naturalną motywację do uczenia się i naturalną zdolność do kierowania sobą.

Nauczyciel powinien poznać każdego ucznia, jego indywidualne potrzeby i zainteresowania.

Nauczyciel powinien skłonić uczniów do tego, aby przejmowali osobistą odpowiedzialność za własną naukę i aktywnie angażowali się w naukę.

Nauczyciel powinien nauczać uczniów o tym, jak ich myślenie wpływa na ich nastrój i motywację oraz o tym, jak można panować nad myślami.

Nauczyciel powinien tworzyć pozytywny klimat społecznego i emocjonalnego wsparcia, tzn. należy każdemu uczniowi okazywać zainteresowanie, doceniać go, szanować. Uczeń musi się czuć bezpiecznie: należy tak zorganizować proces uczenia, aby w jego trakcie nie narodziła się sytuacja rywalizacji - dochodzi wówczas do „gry w uczeniu się”, gdzie jedni wygrywają, a inni przegrywają i odpadają.

Omówię teraz dwie strategie, które służą do motywowania:

1. Pomoc uczniowi w poznaniu, jak funkcjonuje i działa jego psychika, to znaczy jak przebiegają jego procesy myślowe.

Nauczyciel powinien pokazać uczniom, jak ich myśli wiążą się z ich nastrojami i motywują do nauki oraz wykazać, że myśli można kontrolować. Uczniowie są w naturalny sposób motywowani do nauki w sytuacji, gdy nie mają negatywnych uczuć i myśli o sobie, o nauce, a pomoc nauczyciela polega na przezwyciężeniu ich.

Uczucia są rezultatem myśli. Negatywne uczucia są rezultatem negatywnych myśli, a pozytywne uczucia są skutkiem pozytywnych myśli. Musimy nauczyć uczniów zrozumieć cykl myślowy:

1. MYŚL

„Nauczyciel mnie nie lubi”

4. REZULTAT 2. UCZUCIA

Kara Złość i wrogość

3.ZACHOWANIE

Przeszkadzanie, niegrzeczność

Gdy uczniowie wiedzą, jak przebiega cykl myślowy, są przygotowani do zrozumienia, że każdy z nas ma władzę nad uczuciami poprzez kontrolę nad własnymi myślami. Należy uczniom uświadomić, że wszystko zaczyna się od myśli i różni ludzie mogą mieć całkiem odmienne myśli w tej samej sytuacji. Należy przeprowadzić wśród uczniów ćwiczenia - po tych ćwiczeniach uczniowie powinni zdawać sobie sprawę z funkcjonowania własnej psychiki i powinni zauważyć, że są w stanie zapanować nad tworzeniem myśli i uczuć.

2. Pomóc uczniom doceniać samych siebie i cenić naukę - druga ważna strategia, za pomocą której nauczyciel może skłonić uczniów, by sami się motywowali do nauki i sami popierali własny rozwój, to ułatwi im dostrzec wartość samych siebie i procesu uczenia się.

Ważne są również strategie, które tworzą w klasie klimat sprzyjający uczeniu się:

• nauczyciel może zachęcić uczniów do podejmowania ryzyka przy uczeniu się

• nauczyciel może stworzyć pozytywny klimat społecznego wsparcia, tak by każdy jako jednostka był doceniany i szanowany

Nauczyciele, którzy wyzwalają wewnętrzną motywację u uczniów, to osoby:

• znające potrzeby każdego ucznia

• zainteresowane rozwojem każdego ucznia

• konsekwentnie i zdecydowane w sprawach reguł

• nastawione demokratycznie

• dodające odwagi

• ciepłe emocjonalnie

• widzące możliwość osiągnięcia sukcesu przez każdego ucznia

Ponadto uważa się w pracy nauczyciela za ważne dla stworzenia w klasie przyjaznego klimatu:

• być zrelaksowanym

• dostrzegać wesołe aspekty zjawisk

• odczuwać zadowolenie z pracy

• zwracać uwagę raczej na pozytywy niż negatywy

• utrzymywać porządek bez poniżania uczniów

• nie oczekiwać, że uczniowie będą doskonali

• mieć poczucie humoru

• umieć przebaczać i zapominać

• nigdy nie dawać za wygraną

• pamiętać, że uczniowie nie są źli, ale po prostu nie mają poczucia bezpieczeństwa.

Swoje refleksje oparłam na książce Barbary L. McCombs, James E. Pope, Uczeń trudny. Jak skłonić go do nauki, Warszawa 1997.

Konspekt lekcji historii w pierwszej klasie gimnazjum

Czas realizacji: 90 minut

Opracowała: mgr Zdzisława Rycyk - Lubaś

Temat: Powstanie państwa polskiego.

Cele lekcji:

Po zakończonych zajęciach uczeń:

• pamięta plemiona, które weszły w skład państwa polskiego

• pamięta postacie: Piast, Siemowit, Lestek, Siemomysł, MieszkoI.

• pamięta datę chrztu Polski

• rozumie znaczenie chrztu Polski dla dalszego rozwoju państwa polskiego

• potrafi opowiedzieć o pradziejach ziem polskich

• potrafi wskazać na mapie plemiona, które weszły w skład państwa polskiego

• potrafi, korzystając z mapy, przedstawić proces łączenia ziem i określić zasięg terytorialny państwa polskiego około roku 990

Metody:

• elementy wykładu i dyskusji

• praca pod kierunkiem- mapa, tekst źródłowy

• drzewo decyzyjne

Środki dydaktyczne:

• Podręcznik- T. Jurek, Historia- średniowiecze. Podręcznik do gimnazjum. Wyd. Juka.

• Zeszyt ćwiczeń- J. Klusek, Zeszyt ćwiczeń-średniowiecze. Wyd. Juka.

• Gall Anonim, Kronika, Warszawa 1986.

• Portrety- Mieszka I i Dąbrówki.

• Mapa- Polska X-XII wiek.

Literatura dla nauczyciela:

• H. Samsonowicz, Historia Polski...

• G. Labuda, Pierwsze państwo polskie, Kraków 1989.

Przebieg lekcji:

1. Podaję temat, cele i zagadnienia lekcji.

1. Pradzieje ziem polskich.

2. Plemiona polskie i ich siedziby.

3. Narodziny państwa Polan i Wiślan.

4. Proces jednoczenia ziem przez Mieszka I.

5. Chrzest Polski i jego znaczenie.

6. Dagome iudex.

2. Proszę o przypomnienie wiadomości z ostatniej lekcji:

• Wyjaśnijcie pojęcia: gród, plemię.

• Na jakie trzy grupy dzielimy Słowian?

• Do jakiej grupy Słowian zaliczamy plemiona polskie?

• Jakie państwa słowiańskie istniały w X wieku?

3. Następnie przechodzę do realizacji tematu. Podaje źródła historyczne do początków państwa polskiego. W krótkim opowiadaniu przedstawiam pradzieje ziem polskich.

4. Następnie uczniowie na podstawie mapki w atlasie odczytują nazwy plemion zamieszkujących ziemie polskie, określając jednocześnie obszary przez nich zajmowane i główne grody. Uzupełniają podaną tabelkę w zeszycie:

Nazwa plemienia	Siedziby	Główne grody

5. Uczniowie prezentują efekty swojej pracy, pokazujemy plemiona i ch siedziby na mapie.

6. Proszę również, aby odszukali plemiona, które jako pierwsze zaczęły tworzyć organizację państwową na naszych ziemiach. Podkreślam różnice między organizacją plemienną a państwową.

7. Następnie rozdaję tekst źródłowy o początkach dynastii Piastów. Analizujemy tekst i uzupełniamy ćwiczenie 27- zeszyt ćwiczeń.

8. W krótkim wykładzie omawiam sytuację państwa polskiego, jaka powstała, gdy Niemcy zaczęły dążyć do podporządkowania sobie terenów wschodnich. Przypominam rolę Kościoła i religii chrześcijańskiej w średniowieczu.

Pytam uczniów, czy Mieszko I powinien przyjąć chrzest. Problem ten uczniowie w grupach lub parach rozwiązują z wykorzystaniem drzewa decyzyjnego.

CELE I WARTOŚCI

• wprowadzenie Polski w krąg kultury Europy Zachodniej

• zachowanie niezależności od Niemiec

SKUTKI POZYTYWNE

• włączenie Polski w krąg - trwanie przy wierze przodków

kultury chrześcijańskiej

• wzrost znaczenia Polski na

arenie międzynarodowej

• uchronienie państwa przed ekspansją

niemiecką

SKUTKI NEGATYWNE

-uzależnienie od Niemiec - możliwość podboju Polski przez

Niemcy pod pretekstem

Chrystianizacji

MOŻLIWE ROZWIĄZANIA

- przyjąć chrzest - odrzucić chrzest

Mieszko I jest władcą pogańskiego państwa. Chce zaistnieć na arenie międzynarodowej. Co powinien zrobić?

SYTUACJA WYMAGAJĄCA PODJĘCIA DECYZJI

Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy.

9. Wyjaśniam dlaczego Mieszko zwrócił się do księcia Czech Bolesława z rodu Przemyślidów o pojęcie za żonę - księżniczkę Dąbrówkę (pokazuję portret).

10. Rozdaję tekst źródłowy- Gall Anonim, Kronika- fragment o tym, jak Mieszko pojął za żonę Dąbrówkę. Uczniowie w parach analizują tekst pod kątem pytań:

• W jaki sposób Gall Anonim przedstawił Mieszka?

• Czyn Dąbrówka warunkowała poślubienie Mieszka?

• W czym Gall Anonim upatrywał przyczynę zawarcia chrztu przez Mieszka?

11. Wspólnie z uczniami przedstawiam znaczenie chrztu dla państwa polskiego.

12. Następnie omawiam walki Mieszka o kształt terytorialny państwa, ze zwróceniem uwagi na:

• bitwę pod Cedynią

• stosunki Mieszka z cesarzem- sprawa trybutu

• atak na Czechy, przyłączenie Małopolski i Śląska

• „Dagome iudex”, dokument oddający państwo polskie w opiekę papieżowi, początek płacenia świętopietrza.

13. Na zakończenie zajęć proszę uczniów o odpowiedzi na pytania:

• W którym wieku powstało państwo polskie i kto jest jego twórcą?

• Jakie ziemie weszły w skład państwa polskiego około roku 992?

- Kiedy Mieszko I przyjął chrzest?

• Jakie znaczenia miał chrzest dla państwa polskiego.

14. Oceniam pracę uczniów.

---