30.03 Wykład

`Rozwiązywanie prolemów'

Problem - rodzaj zadania, którego podmiot nie może rozwiązać za pomocą

posiadanej wiedzy i umiejętności, (1) wymaga myślenia produktywnego

(2) ma charakter podmiotowy. ( 1,2 - dwie podstawowe cechy problemu )

↓

dotyczy człowieka; jest czyjś; ktoś ma problem

S t r u k t u r a p r o b l e m u

• ↓

(1)poziom danych (2)cel

początkowych ↓ ↓

↓ ↓ konwen. dywen.

otwarte zamknięte

(dylemat) (selektywne)

1. Otwarte - bardzo niski poziom informacji; brak danych

o możliwych rozwiązaniach

Zamknięte - dany pełen zbiór możliwych rozwiązań

2. Konwengercyjne - jedno poprawne rozwiązanie

Dywengercyjne - wiele poprawnych rozwiązań

• FAZY W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW •

1) - dostrzeganie problemu

2) - analiza sytuacji problemowej struktura problemu

3) - wytwarzanie pomysłów (zjawisko olśnienia) funkcja produktywna, kluczowa

4) - weryfikacja pomysłów

↓

czy pomysł rozwiązania jest prawidłowy

mogą pojawiać się 2 efekty:

tendencyjność psychologiczna

1 - EMOCJONALNY - afekt ojcowski, silna więź emocjonalna

między twórcą a pomysłem

2 - EFEKT PIERWSZEŃSTWA - pierwsze informacje, które

do nas docierają mają bardzo duże

znaczenie (dziennikowe newsy).

Przeszkody

• błędne nastawienie

• fiksacja funkcjonalna

( sztywność funkcji )

Każdy przedmiot ma swoje zastosowanie; mamy problem z zastosowaniem

przedmiotu w innej sytuacji.

Myślenie twórcze

• występowanie niepospolitych, niezwykłych, ale właściwych

reakcji (oryginalność i stosowność)

• proces sterowany przez skuteczne metody HEURYSTYCZNE!!!

( poszukiwanie rozwiązywania)

częściej występuje w nim zjawisko olśnienia

• proces długotrwały, rozciągnięty w czasie

• dotyczy problemów: obiektywnie nowych, uznanych za społecznie

ważne, otwartych, w sytuacjach dywergencyjnych ( wiele poprawnych rozwiązań ).

Cechy umysłowości i osobowości osób twórczych

• wysoka inteligencja ogólna

• zdolności twórcze

• wrażliwość na problemy

• giętkość myślenia - wytwarzanie niezwykłych pomysłów

• ciekawość poznania

• silna motywacja, wytrwałość i upór

• niezależność w postawach i zachowaniach

• mała potrzeba aprobaty społecznej

• psychotyczność - nonkonformizm

skłonność do łamania reguł

• zaburzenia zachowania

Temat: Uczenie się i pamięć

• zalicza się do p. poznawczych

• z p. uczenia się wynika większość naszego zachowania

• dwie strony tego samego procesu

• uczenie się - kodowanie wiadomości

• pamięć - odtwarzanie wiadomości

??? Jak określamy `uczenie się' ???

• nieobserwowalny proces prowadzący do modyfikacji zachowania jednostki

na bazie indywidualnego doświadczenia dzięki zdolności do przechowywania

śladów osobistych doświadczeń

• zmiany zachowania:

• muszą być względnie trwałe

• nie mogą być związane z dojrzewaniem

organizmu, ani z procesami zachodzącymi z receptorach i efektorach.

ontogenetyczne - doj. jednostkowa

Rodzaje (podział) uczenia się:

1. Elementarne (podstawowe)

1. - warunkowanie klasyczne (Pawłowowskie)

2. - warunkowanie instrumentalne

(zachowawcze) (sprawcze)

2. Złożone formy uczenia się

(kształtowanie nawyków)

3. Uczenie poznawcze (inteligentne)

1. - uczenie się przez próby i błędy

2. - uczenie się przez wgląd

3. - rozwiązywanie problemów

1. Warunkowanie klasyczne.

Podstawa - odruch bezwarunkowy - wrodzona reakcja organizmu

na bodziec biologicznie nieobojętny

BB RB

BB - bodziec bezwarunkowy, wywołujący określoną reakcję bez uczenia się

w sposób wrodzony.

RB - reakcja bezwarunkowa - reakcja odruchowa wywołana przez bodziec bez uczenia się.

Istota - kojarzenie bodźców

BW + BB

BW - bodziec pierwotnie obojętny, który zaczyna wywoływać reakcję po

skojarzeniu z BB.

Efekt - warunkowanie sygnału

BW RW

RW - reakcja warunkowa wywołana przez bodziec warunkowy w efekcie

Procesu warunkowania.

Wytwarzanie lub utrwalanie związku między bodźcem warunkowym i reakcję przez wielokrotne podawanie

Bodźca warunkowego w powiązaniu z bodźcem bezwarunkowym, który pierwotnie wywoływał tę reakcję.

Wytłumaczenie

Reakcja bezwar. to ślinienie gdy był pokarm. Przed pod. pokarmu stosowano bodziec

warunkowy (obojętny - światło lub dźwięk ). Po pewnym czasie pies reaguje na odruch warunkowy.

Prawidłowości warunkowania klasycznego.

1. ćwiczenie

2. wzmocnienie

3. generalizacja bodźca

4. różnicowanie

5. wygaszanie reakcji

2. Warunkowanie instrumentalne.

Wykonanie reakcji jest karane lub nagradzane ( jeśli chcemy utrwalić ).

Przykład: szczury w klatce

Prawidłowości warunkowania instrumentalnego.

1. ćwiczenie (spontaniczne)

2. wzmocnienie

3. generalizacja reakcji

4. różnicowanie

5. wygaszanie reakcji

Złożone formy uczenia się

(sensoryczno-motoryczne)

• kontrola sensoryczna

• słuch, wzrok, mięśnie, zmysły

• powstaje nawyk

• automatycznie

• eg. jazda na rowerze

↓

musimy włączyć nasze zmysły

Uczenie poznawcze (inteligentne).

KLASYCZNA

KRZYWA UCZENIA SIĘ

stadium studium

poznawcze autonomiczne

stadium

skojarzeniowe

1. poznawcze

2. skojarzeniowe

3. autonomiczne

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PROCES UCZENIA

1. ćwiczenie `trening czyni mistrza'

• uczymy się biernie

• powinno być czynne odtwarzanie

• najlepiej uczyć się mówiąc

2) transfer - przenoszenie wprawy

• może być negatywny

• może być pozytywny

• TRANSFER BILATERALNY (piszemy zamiast prawą to lewą ręką)

-- jest to przenoszenie wprawy --

• LATERALIZACJA

3. materiał sensowny

• najpierw się zapoznać a potem ćwiczyć

4. 
   zależy od motywacji,

inteligencji, człowieka

pamięci

5. zależy od warunków

1

---