Mikrobiologia

Dział biologii zajmujący się najmniejszymi, niewidzialnymi gołym okiem organizmami- drobnoustrojami, zdolnymi do przeprowadzania wszelkich procesów życiowych w jednej komórce, a do których należą: bakterie, wirusy, organizmy bakteriopodobne, sinice, śluzowce, niektóre glony, grzyby i pierwotniaki.

mikros- mały bios- życie logos- słowo nauka o „małym” życiu

Rozwój mikrobiologii

Zjawiska skłaniające ludzkość do różnych przypuszczeń i hipotez:

• Choroby zakaźne ludzi i zwierząt domowych

• Procesy fermentacji

• Psucie się żywności

• Stale odradzająca się żyzność gleby

Działy mikrobiologii

• Ogólna budowa, fizjologia, genetyka bakterii i wirusów

• Lekarska i weterynaryjna poznanie zarazków i chorób zakaźnych ludzi i zwierząt

• Sanitarna bada drogi i sposoby rozprzestrzeniania się zarazków

• Przemysłowa drobnoustroje i procesy przez nie wywołane, ważne dla mleczarstwa, przetwórstwa, fermentacji, produkcji antybiotyków, witamin itp.

• Środowiska rolnicza i wód

Znaczenie drobnoustrojów

• Wietrzenie skał drobnoustroje współtworzą glebę przez wydzielanie związków o kwaśnym charakterze (np. kwas siarkowy) powodujących rozpuszczenie minerałów skałotwórczych

• Krążenie pierwiastków drobnoustroje mineralizują martwą materie organiczną, a powstałe związki mineralne wykorzystują one same jak i rośliny

• Synteza humusu współtworzą glebę poprzez udział w tworzeniu próchnicy i humusu, wpływ na żyzność i strukturę gleby

• Oczyszczanie rzek i zbiorników wodnych latem następuje samooczyszczanie, pod wpływem wysokiej temperatury następuje rozkład materii organicznej dostającej się do wód

• Odtruwanie gleb rozkład szkodliwych związków pochodzenia produkcyjnego lub agrochemicznego

Wykorzystanie drobnoustrojów w przemyśle i gospodarce człowieka

• Całe komórki i ich składniki- drożdże piekarskie, preparaty paszowe, preparaty regeneracyjne przewodu pokarmowego, szczepionki

• Produkty końcowe przemian katabolicznych- etanol, kwas mlekowy, masłowy, butanol, aceton

• Fermentowane produkty spożywcze- jogurt, kefir, sery, piwo, wino

• Produkty syntez podstawowych: małocząsteczkowe- aminokwasy, kwas cytrynowy, nukleotydy, witaminy; wielocząsteczkowe: enzymy, lipidy, polisacharydy

• Produkty obce dla drobnoustrojów syntezowane przez szczepy ze zrekombinowanego DNA- insulina, interferony, hormony wzrostowe

• Ochrona zdrowia- wytwarzanie szczepionek i przeciwciał, mikrobiologiczna biosynteza antybiotyków, aminokwasów, witamin, enzymów; zastosowanie biotransformacji w produkcji leków

Podział organizmów żywych ze względu na budowę i sposób odżywiania:

• Rośliny

• Zwierzęta

• Protista:

• Niższe- bakterie, sinice, archeony, należą do Prokaryota

• Wyższe- grzyby, pierwotniaki, ich komórki są podobne do komórek roślin i zwierząt, należą do Eukaryota

Podział drobnoustrojów ze względu na różnice cytologiczne i fizjologiczne:

• Virales- wirusy

• Prokaryota- organizmy bakteriopodobne, bakterie, sinice

• Eukaryota pierwotniaki, glony jednokomórkowe i kolonijne, grzyby z wyłączeniem kapeluszowych, śluzowce

Budowa komórki bakteryjnej:

• Wielkość komórek prokaryota