Śląski Uniwersytet Medyczny

Katowice, ul. Medyków 12

Program nauczania

Kierunek studiów: Pielęgniarstwo

Rodzaj studiów: studia stacjonarne I stopnia

Nazwa przedmiotu: Mikrobiologia z podstawami parazytologii.

Parazytologia

1. Osoba odpowiedzialna za program i prowadzenie przedmiotu:

Dr hab. Krzysztof Solarz, adiunkt, kierownik Zakładu Parazytologii ŚUM

2. Jednostka odpowiedzialna za prowadzenie przedmiotu:

Zakład Parazytologii ŚUM

3. Liczba realizowanych godzin wg planu studiów z podziałem na:

wykłady 10 godzin

ćwiczenia 10 godzin

Zatwierdzono:

Treści programowe

1. Tematyka wykładów

L.p.	Temat	Liczba godzin
1.	Wprowadzenie do parazytologii: (1) Rys historyczny. (2) Mianownictwo parazytologiczne. (3) Zasady aseptycznego postępowania w pracy pielęgniarki w odniesieniu do chorób pasożytniczych.	2 godz.
2.	Choroby pasożytnicze wywoływane przez pierwotniaki pasożytnicze (Protozoa).	2 godz.
3.	Choroby pasożytnicze wywoływane przez robaki pasożytujące u człowieka (Trematoda, Cestoda, Nematoda).	2 godz.
4.	Medyczne i epidemiologiczne znaczenie stawonogów. Choroby transmisyjne. Stawonogi alergogenne.	2 godz.
5.	Rutynowe metody diagnostyczne najważniejszych parazytoz człowieka. Zasady pobierania i przesyłania materiału do badań parazytologicznych.	2 godz.

2. Tematyka ćwiczeń

L.p.	Temat	Liczba godzin
1.	Choroby pasożytnicze wywoływane przez Pierwotniaki (Protozoa).	2 godz.
2.	Choroby pasożytnicze wywoływane przez robaki płaskie - przywry (Trematoda) i tasiemce (Cestoda).	2 godz.
3.	Choroby pasożytnicze wywoływane przez nicienie (Nematoda).	2 godz.
4.	Medyczne i epidemiologiczne znaczenie stawonogów. I. Owady (Insecta).	2 godz.
5.	Medyczne i epidemiologiczne znaczenie stawonogów. II. Roztocze (Acari). Roztocze alergenne.	2 godz.

Wykaz podręczników akademickich i opracowań naukowych z parazytologii

dla przedmiotu: „Mikrobiologia z podstawami parazytologii”

1. Deryło A (red.): Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN, Warszawa, 2002.

2. Buczek A., Solarz K.: Ćwiczenia z parazytologii dla studentów Położnictwa i Pielęgniarstwa. Wyd. KOLIBER, Lublin, 2006.

3. Deryło A. (red.): Skrypt do ćwiczeń i seminarów z parazytologii lekarskiej. Wyd. IV. Dział Wyd. Śl.AM. 2000.

4. Kadłubowski R., Kurnatowska A. (red.): Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL, Warszawa, 1999.

5. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia. Diagnostyka. Objawy. Wyd. Drukarnia LIBER, Lublin, 2003.

6. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia. Diagnostyka. Objawy. Wyd. Drukarnia AKAPIT, Lublin, 2005.

7. B. Neumeister, I. Besenthal, H. Liebich - Diagnostyka laboratoryjna. Urban & Partner Wrocław, 2001.

Szczegółowe programy ćwiczeń

ĆWICZENIA I (2 godziny).

Temat: Choroby pasożytnicze wywoływane przez pierwotniaki (Protozoa). Patogeneza, diagnostyka, profilaktyka.

1. Lamblioza (Giardia lamblia)

2. Rzęsistkowica (Trichomonas vaginalis)

3. Trypanosomatozy - śpiaczka afrykańska, choroba Chagasa, (Trypanosoma

brucei, T. cruzi)

4. Leiszmaniozy - trzewne, skórne, espundia (Leishmania donovani, L. tropica, L. braziliensis)

5. Pełzakowica (Entamoeba histolytica sensu lato)

6. Pierwotne pełzakowe zapalenie opon i mózgu (PAM) (Naegleria fowleri)

7. Ziarniakowe zapalenie mózgu - GAE (Acanthamoeba spp.)

8. Malaria (Plasmodium sp.)

9. Toksoplazmoza (Toxoplasma gondii)

10. Kryptosporydioza (Cryptosporidium parvum)

11. Balantydioza (Balantidium coli)

ĆWICZENIA II (2 godziny).

Temat: Choroby pasożytnicze wywoływane przez robaki płaskie - przywry (Trematoda) i tasiemce (Cestoda). Patogeneza, diagnostyka, profilaktyka.

A. Przywry (Trematoda):

1. Fascioloza (Fasciola hepatica)

2. Schistosomatoza (Schistosoma sp.)

3. Paragonimoza (P. westermani)

4. Trematodozy jelitowe (Fasciolopsis buski)

5. Opistorchoza, klonorchoza (Opistorchis felineus, Clonorchis sinensis)

B. Tasiemce (Cestoda):

1. Tasiemczyce (Taenia saginata, T. solium)

2. Wągrzyca (T. solium)

3. Hydatidoza (syn. echinokokoza) (Echinococcus granulosus, E. multilocularis)

4. Hymenolepidoza (Hymenolepis nana, H. diminuta)

5. Cenuroza (Taenia multiceps)

6. Difyllobotrioza (Diphyllobothrium latum)

7. Dipylidioza (Dipylidium caninum)

ĆWICZENIA III (2 godziny).

Temat: Choroby pasożytnicze wywoływane przez nicienie (Nematoda). Patogeneza, diagnostyka, profilaktyka.

1. Glistnica (Ascaris lumbricoides)

2. Toksokaroza (Toxocara sp.)

3. Owsica (Enterobius vermicularis)

4. Włośnica (Trichinella spiralis sensu lato)

5. Włosogłówczyca (Trichuris trichiura)

6. Filariozy (Wuchereria bancrofti, Onchocerca volvulus, Loa loa, Brugia malayi)

7. Drakunkuloza (Dracunculus medinensis)

8. Strongyloidoza (Strongyloides stercoralis)

9. Ancylostomatoza (Ancylostoma duodenale, Necator americanus)

ĆWICZENIA IV (2 godziny).

Temat: Medyczne i epidemiologiczne znaczenie stawonogów. I. Owady (Hexapoda:

Insecta).

1. Pulex irritans (plamica pchla, dur wysypkowy endemiczny szczurzy)

2. Xenopsylla cheopis (dżuma; dur wysypkowy szczurzy; wąglik; tularemia)

3. Inne pchły o znaczeniu medycznym (Ctenocephalides canis, Ct. felis, Leptopsylla segnis, Nosopsyllus fasciatus, Tunga penetrans)

4. Pediculus humanus (wszawica głowowa i odzieżowa; dur wysypkowy

epidemiczny, melanodermia)

5. Pthirus pubis (wszawica łonowa; melanodermia)

6. Musca domestica (muszyce, udział w transmisji chorób)

7. Cimex lectularius

8. Simulium sp. (meszki)

9. Epidemiologiczne znaczenie komarów (Anopheles sp., Culex sp., Aedes sp.)

10. Epidemiologiczne i alergogenne znaczenie karaczanów (np. Blatta orientalis, Blatella germanica, Periplaneta americana)

ĆWICZENIA V (2 godziny).

Temat: Medyczne i epidemiologiczne znaczenie stawonogów. II. Roztocze (Chelicerata: Arachnida: Acari).

1. Ixodes ricinus, Argas reflexus, Dermacentor reticulatus (krętkowica kleszczowa z Lyme; kleszczowe zapalenie mózgu; erlihioza; gorączka Q; gorączka śródziemnomorska i inne gorączki kleszczowe, babeszioza)

2. Argas reflexus (kleszczowe zapalenie mózgu, anafilaksja)

3. Paraliż kleszczowy (Amblyomma sp., Dermacentor andersoni)

4. Sarcoptes scabiei (świerzb)

5. Demodex folliculorum, D. brevis (nużyca, demodekoza)

6. Neotrombicula autumnalis (trombikuloza)

7. Dermanyssus gallinae (dermatozy, gorączka St Louis)

8. Ornithonyssus bacoti (dur wysypkowy szczurzy, gorączka Q, dżuma, tularemia)

9. Dermatophagoides pteronyssinus (alergia na roztocze kurzu domowego)

10. Acarus siro (alergia na roztocze przechowalniane)

............................................................

Podpis i pieczątka Kierownika Zakładu

2