ANGIOGRAFIA - badanie radiologiczne, kontrastowe na­czyń tętniczych.

Badanie wykonuje się w celu wykrycia i oceny zmian patologicznych w obrębie naczyń tętniczych. Badanie polega na uzyskaniu obrazu naczyń przy użyciu promieni rentgenowskich po podaniu środka cieniujące­go. Wypełnione środkiem cieniującym naczynia krwio­nośne są widoczne na kliszy rentgenowskiej. Środek cieniujący podaje się do dużej tętnicy za pośrednictwem cewnika naczyniowego.

Badanie może być połączone z zabiegiem leczniczym, np.:

• poszerzenia zwężonego naczynia cewnikiem zaopa­trzonym w balonik,

• embolizacje - zamknięcie światła pojedynczych na­czyń.

Badanie wykonuje się w zakładzie radiologii, w praco­wni badań naczyniowych. Powinien być zapewniony dostęp do tlenu, aparat EKG, taca ze sprzętem i lekami (niezbędnymi w razie wystąpienia objawów zagrożenia życia).

Badanie nie powinno być wykonywane u kobiet w czasie ciąży i w II połowie cyklu miesiączkowego.

Zadania i kompetencje pielęgniarki:

• Poinformowanie pacjenta o sposobie zachowania się w czasie badania.

• Przygotowanie i podanie na zlecenie lekarza leków, np. uspokajających.

• Obserwacja pacjenta w czasie badania i po badaniu.

Przygotowanie pacjenta:

Przed badaniem lekarz powinien uzyskać pisemną zgodę pacjenta na wykonanie badania. Ponadto:

• Dzień przed badaniem należy pobrać krew do badania układu krzepnięcia.

• 6-8 h przed badaniem pacjent powinien być na czczo.

• Gdy badanie dotyczy naczyń w obrębie jamy brzusznej, należy oczyścić przewód pokarmowy, podając leki przeczyszczające lub wykonując lewatywę.

• Na zlecenie lekarza - podać lek uspokajający.

• Jeżeli u pacjenta występuje nadciśnienie tętnicze, należy na zlecenie lekarza podać pacjentowi leki obniżające ciśnienie.

• Zawieźć lub zaprowadzić pacjenta do pracowni badań naczyniowych w zakładzie radiologii.

• Należy poinformować pacjenta, aby zgłaszał w cza­sie badania wszelkie niepokojące objawy, np.: dusz­ność, szum w uszach, narastający ból, ból głowy, nudności.

Postępowanie z pacjentem po badaniu:

• Po badaniu pacjent jest odwożony z pracowni naczy­niowej do sali.

• Powinien pozostać w łóżku przez ok. 24 h.

• W miejscu nakłucia tętnicy powinien być założony opatrunek uciskowy — należy go utrzymać przez ok. 4 h.

• Należy obserwować parametry życiowe pacjenta: RR, tętno, oddech, zabarwienie powłok skórnych na koń­czynie, tętno na kończynie.

• W ciągu 24 h pacjent powinien unikać gwałtownych ruchów, zginania kończyny w okolicy, w której było wykonane nakłucie.

Zasady:

• Uzyskanie zgody pacjenta na badanie.

• Wykonanie badania krwi - układu krzepnięcia.

• Przygotowanie przewodu pokarmowego.

• Założenie opatrunku uciskowego w miejscu nakłucia.

• Obserwowanie pacjenta po badaniu.