POSTĘPOWANIE W OSTRYCH STANACH PSYCHOTYCZNYCH

Psychozy z jakościowymi zaburzeniami świadomości

W skład zespołu objawów jakościowych zaburzeń świadomości wchodzą:

• zahamowanie lub nagłe zablokowanie czynności pamięciowych,

• dezorientacja w czasie, miejscu, otoczeniu, sytuacji chorego, czasami co do własnej osoby,

• obniżenie sprawności intelektualnej,

• spowolniały, niespójny tok myślenia,

• bezkrytycyzm,

• nadmierna przerzutność uwagi,

• zaburzenia rytmu snu i czuwania.

Czynniki etiologiczne :

• alkohol (zatrucie, zespół z odstawienia),

• leki (zatrucie, objawy uboczne),

• zatrucia różnymi substancjami,

• padaczka,

• zaburzenia wewnątrzwydzielnicze,

• zaburzenia krążenia,

• stany niedotlenienia,

• infekcje,

• urazy głowy,

• krwotoki i zawały mózgowe,

• guzy śródczaszkowe,

• choroby wątroby i nerek,

• encefalopatia nadciśnieniowa,

Psychozy z zaburzeniami świadomości przeważnie nie wymagają osobnego leczenia, poza dążeniem do opanowania podstawowej choroby.

Najistotniejszym zadaniem jest dbałość o stan ogólny chorego.

W stanach podniecenia psychoruchowego podaje się leki neuroleptyczne, wśród nich :

• pochodne fenotiazyny, jak chlorpromazyna (Fenactil), Promazyna,

• pochodne tioksantenu, jak Chlorprotiksen,

• pochodne butyrofenonu, jak Haloperidol.

Leki te powinno się podawać w takich dawkach, które spowodują zahamowanie pobudzenia psychoruchowego, gdyż jest ono szkodliwe dla układu krążenia.

Doraźnie można także zastosować pochodne benzodiazepiny, np. Relanium.

Najskuteczniejszym lekiem uspokajającym, który sprawdza się głównie w leczeniu majaczenia drżennego (delirium tremens) jest Hemineuryna, podawana drogą kroplowego wlewu dożylnego lub w lżejszych postaciach drogą doustną.

W ciężkich postaciach majaczenia alkoholowego podaje się domięśniowo Hydrokortyzon.

W trakcie leczenia należy kontrolować ciśnienie tętnicze, i pamiętając o możliwości wystąpienia zapaści ortostatycznej, chronić chorego przed nagłą zmianą pozycji.

Należy dbać o szybkie wyrównanie niedoborów wodno - elektrolitowych i witaminowych.

W razie wystąpienia niewydolności krążenia stosuje się preparaty naparstnicy.

Należy dbać o zapewnienie drożności dróg oddechowych i prawidłowe natlenienie organizmu.

U chorych podnieconych i przejawiających agresję najczęściej stosuje się Relanium drogą domięśniową lub dożylną.

W zaburzeniach o podłożu padaczkowym unika się podawania neuroleptyków, gdyż obniżają one próg pobudliwości drgawkowej i zwiększają ryzyko napadu.

Stany pobudzenia psychoruchowego

Poza psychozami z zaburzeniami świadomości, pobudzenie psychoruchowe może występować w psychozach schizofrenicznych, stanach maniakalnych, depresjach, zespołach psychoorganicznych, ciężkich chorobach somatycznych, zatruciach itp. Leczenie nie może być więc ukierunkowane tylko na objaw, lecz musi uwzględniać także podłoże psychozy.

Stany podniecenia w przebiegu schizofrenii i manii dobrze reagują na neuroleptyki o działaniu uspokajającym, np. chlorpromazyna (Fenactil), lewomepromazyna (Tisercin, Nozinan), promazyna (Promazin, Frenil, Sparin). W leczeniu stanów maniakalnych doraźne uspokojenie można osiągnąć także stosując Haloperidol drogą domięśniową lub dożylną. Niekiedy podaje się również barbiturany, np. Luminal.

U chorych wykazujących ponadto zaburzenia lękowe stosuje się Relanium domięśniowo lub powoli dożylnie.

W leczeniu ostrych stanów pobudzenia psychoruchowego należy dążyć do ustalenia przyczyny pobudzenia i wdrożyć jak najszybciej postępowanie przyczynowe. Przymus bezpośredni można zastosować jako ostateczność, gdyż fizyczne metody krępowania chorych najczęściej wzmagają tylko agresję i wywołują efekt przeciwny do zamierzonego.

Zespoły depresyjne

Zespołom depresyjnym często towarzyszą tendencje samobójcze, które pacjenci umieją dyssymulować. Jeżeli rodzina pacjenta nie jest w stanie zapewnić mu właściwej, stałej opieki to lepiej jest zaproponować leczenie chorego w warunkach szpitalnych.

Chorzy otrzymują leki przeciwdepresyjne w dużych dawkach przez długi okres czasu, nawet 6 miesięcy po wyrównaniu stanu psychicznego. Dawki leków zmniejsza się stopniowo, aby uniknąć pojawienia się objawów abstynencyjnych.

W kontakcie z pacjentem depresyjnym ważne jest umiejętne unikanie pouczania chorego. Może to powodować irytację pacjenta i pogłębić tendencje samobójcze.