WYKŁAD VI
Źródła prawa - akt (1) właściwego (2) organu państwa (3) ustanowiony (4) w odpowiedniej formie (5) i trybie (6) , a wyrażającym w swej treści co najmniej jedną normę prawną.
źródła prawa jako źródło poznania
źródło prawa jako źródło powstawania - skąd się prawo bierze w znaczeniu formalnym (?)
1) akt - akt woli (ktoś chce coś sprzedać, dokument musi spełniać określony wymagania) uzewnętrzniony - nie liczy się to co chciał, ale to co faktycznie zrobił/uzewnętrznił (pytanie - co normodawca chciał wyrazić ?)
zamiar + uzewnętrznienie - akt (większa istotność tego co faktycznie zrobił, a nie co chciał zrobić)
mankament tworzenia prawa - braki legislacyjne w szczególności w braku umiejętności konkretnego pr.... woli.
2) właściwy - właściwość (cechy) - w języku prawniczym jest to posiadanie kompetencji do działania w danych dziedzinach;
właściwy - posiadający kompetencję normodawczą.
każdy akt (z wyjątkiem ustaw) rozpoczyna się od podania podstawy prawnej.
powołane przepisy byłby identyczne, podstawy konstytucji
kompetencje normodawcy → przybiera postać upoważnienia normodawczego (w przypadku ustaw) - charakter obligatoryjny („używa się zdania „Rada Ministrów w ustawie rozporządza”) / fakultatywny („może).
3) organ państwa (państwa a nie państwowy, ponieważ organy można dzielić na samorządowe i państwowe - szerokie zastosowanie - wszystkie organy) - ma kompetencje (upoważnienie do stanowienia).
4) ustanowiony - wyraz ustanowiony jest najwłaściwszym słowem dlatego, że:
ustanowiony - podkreśla spełnienie określonych wymagań, poczynając np. od inicjatywy a na opublikowaniu (np. w Dzienniku Ustaw) kończąc. Przykład błędu w publikacji - minister edukacji narodowej wydaje rozporządzenie - w departamencie służby prawne pomyliły się i skierowały akt do publikacji nie w Dzienniku Ustaw, ale w Dzienniku Urzędowym ministra (rozporządzenie nie zostało właściwie ogłoszone i nie może wejść w życie - proces ogłaszania, po którym zaczyna obowiązywać nazywa się promulgacją);
wydany - zagadnienia bardziej techniczne (np. możliwość wypożyczenia ustaw z jakiegoś zbioru);
utworzony - sprawdzanie jak coś jest nowatorskie (w jakim stopniu tworzymy nowość w porównaniu do poprzedniej ustawy). Czasem nowatorstwo jest błędem, bo skoro nigdzie indziej to nie obowiązuje, to znaczy, że może to być złe rozwiązanie.
5) w odpowiedniej formie - dotyczy to kształtu aktu uzewnętrznionego nazwą (ustawa, rozporządzenie, zarządzenie, konstytucja). Nieprzestrzeganie formy powoduje, że akt jest nieważny np. zamiast nazwy Status Gminy, urzędnicy, aby donioślej brzmiało, wpisali nazwę Konstytucja Gminy - dokument tak zatytułowany nie może obowiązywać.
6) tryb - ustawa - postępowanie ustawodawcze, inicjatywa normodawcza/ustawodawcza → opublikowanie w odpowiedni sposób (ogłoszenie) - sprawa się komplikuje w przypadku organów kolegialnych.
inicjatywa - określenie podmiotu mającego kompetencje do przedłożenia projektu danego aktu, możliwość odrzucenia (należy to tylko do pewnych organów posiadających odpowiednie kompetencje).
wniosek - rozpoczyna się inicjatywą, określone quorum (skład - % od ogólnej liczby obsadzonych mandatów; ustawowa - liczba nie obsadzonych mandatów), podanie większości (kwalifikowana - ¾, ⅔, 3/5; zwykła - więcej za niż przeciw; bezwzględna - 50% + 1 → np. głosowanie - 20 posłów - 50% + 1 = 11, 21 posłów - 50% + 1 = 12, a wystarczy 11 - od oddanych głosów)
ustawy organiczne + zmiany kodeksów → do zmiany konieczna większość bezwzględna (projekt pozostał/pozostaje tylko w sferze propozycji), tak, aby ustabilizować prawo przez utrudnienie procedury jego zmiany.
organ jednoosobowy - do obowiązywania potrzebne jedynie potwierdzenie wydania.
organ kolegialny - do obowiązywania potrzebny podpis przewodniczącego obrad (ustawy podpisuje prezydent).
Źródła prawa - akt właściwego organu państwa ustanowiony w odpowiedniej formie i trybie, a zawierający w swym tekście przynajmniej jeden przepis prawny.
Jedną normę (problem treści) wyinterpretowujemy z różnych przepisów (problem tekstu) → istotny jest schemat budowy normy prawnej.
Źródło prawa - akt zawierający co najmniej jedną normę prawa.
AKT NORMATYWNY - nazwa wprowadzona, aby nie podawać całej definicji źródła prawa.
Akt:
prawo → tworzenie
prawo → dawanie
normo → dawanie
normo → tworzenie
Akt - łącznie można stworzyć sześć nazw, które można traktować jako synonimy:
prawodawczy
prawotwórczy
normodawczy
normotwórczy
normatywny
źródło prawa
ŹRÓDŁO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO (DEFINICJE):
podmiotowa (kto normy tworzy i wydaje) - akt właściwego organu administracji publicznej ustanowiony w odpowiedniej formie i trybie, a wyrażający w swej treści co najmniej jedną normę prawną.
przedmiotowa (jakie normy zawiera) - akt właściwego organu państwa ustanowiony w odpowiedniej formie i trybie, a wyrażający w swej treści co najmniej jedną normę prawa administracyjnego
mieszana - akt właściwego organu administracji publicznej ustanowiony w odpowiedniej formie i trybie, a wyrażający w swej treści co najmniej jedną normę prawa administracyjnego
↨
kodeks postępowania administracyjnego - w świetle definicji nie jest to źródło prawa administracyjnego (definicja za wąska).
ministrowie wydają rozporządzenia do odpowiednich kodeksów (np. Minister Pracy - prawo pracy) - w tym ujęciu są to źródła prawa administracyjnego (definicja za szeroka)
Rola organów administracji publicznej w tworzeniu prawa administracyjnego - stanowienie, a nie tworzenie prawa.
Podejście prakseologiczne (od strony sprawnego działania).
Gra - ustalam reguły gry takie, jakie ułatwią mi odniesienie sukcesu - administracja publiczna ustala reguły gry, które mają później realizować, więc ustalone reguły powinny ułatwić stosowanie.
Organy administracji publicznej tworzące prawo administracyjne:
sposób pośredni - inicjatywa ustawodawcza przysługująca rządowi
bezpośredni - wydawanie rozporządzeń (prezydent, rada ministrów, ministrowie resortowi, premier, wojewodowie, KRRiTV, rady gminne/powiatowe/sejmikowe)
Sprawne administrowanie to dołączanie tych informacji, których nie ma administracja.
SYSTEMY ŹRÓDEŁ PRAWA I TYPOLOGIA ŹRÓDEŁ PRAWA