Techniki i Systemy Pomiarowe - Laboratorium.
Imię i nazwisko. Joanna Romańczuk. Maria Jzdebska Piotr Gumieniak							Symbol grupy MD 103.5a
Data wykonania ćwiczenia: 30-11-2005			Numer ćwiczenia: VI	Temat ćwiczenia: Metody pośrednie pomiaru kątów i stożków .
	Ocena:			Data:	Podpis

1. Wstęp.

Kąt jest wielkością mającą istotne znaczenie przy określeniu położenia powierzchni części maszyn, stanowiących uzupełnienie wymiarów długości. Wielkość ta pozwala w sposób bezpośredni określić położenie określonych powierzchni części maszyn, przez co uzyskuje się większą dokładność ich położenia lub znacznie uproszczenie wymiarowania. Kąt jest używany również jako współrzędna w biegunowym układzie współrzędnych.

Pomiary kątów zewnętrznych można wykonywać w oparciu o podstawowe metody pomiarowe znane a pomiarów długości tj.

• Metoda pośrednia przy wykorzystaniu uniwersalnych narzędzi pomiarowych di pomiaru kąta (kątomierz uniwersalny, kątomierz optyczny),

• Metoda pośrednia z odczytem różnicowym przy pomocy takich narzędzi jak kątomierz poziomicowy z mikroskopem (poziomnica optyczna), głowica podziałowa optyczna,

• Metoda pośrednia przy pomocy liniału sinusowego, wałeczków pomiarowych dla kątów zewnętrznych.

2. Przebieg ćwiczenia.

1. Przed przystąpieniem do pomiarów należy sprawdzić wyposażenie stanowiska laboratoryjnego do pomiarów kątów w przyrządy, wzorce i pomoce pomiarowe,

2. Następnie należy sprawdzić wartości wskazania zerowego przyrządów przeznaczonych do pomiarów bezpośrednich. Jeżeli występują błędy wskazania zerowego należy odczytać ich wartość i uwzględnić je jako poprawki,

3. Wykonać pomiary wstępne danego kąta mierząc kąt przy pomocy kątomierza lub zbieżności przy pomocy suwmiarki,

4. Na podstawie wartości wstępnego pomiaru zbieżności dobrać przyrządy pomiarowe o odpowiednich zakresach pomiarowych,

5. Wykonać pomiary zasadnicze kąta stożka z użyciem liniału sinusowego,

6. Wyznaczyć niedokładność pomiarów wartości kąta

3. Pomiary kąta.

a).Pomiar pochylenia przy pomocy suwmiarki.

h=29,5mm

c=16mm

l=89,5mm

tg α=
=
=0,15

α= arctg 0,15

α=8,5º

b). Pomiar kąta przy pomocy kątomierza optycznego.

α = β + γ

gdzie; β- kąt odczytany z kątomierza.

γ- kąt pochylenia stolika pomiarowego.

α = β + γ=8º30'+0º16'=8º46'

c). Pomiar kąta przy pomocy liniału sinusowego.

Rys. Zasada pomiaru kąta przy pomocy liniału sinusowego;

1- liniał sinusowy. 2- stos płytek wzorcowych, 3- czujnik, 4- statyw czujnika, 5- mierzony przedmiot, L- rozstaw wałeczków liniału,

Pomiar polega na takim dobraniu wysokości stosu płytek h aby różnica wskazań w₁ - w₂ czujnika wynosiła zero.

W przypadku gdy w₁ - w₂ ≠0 należy wyznaczyć poprawkę c wysokości stosu płytek ze wzoru;

w₁ - w₂ =5

c=
=
=0,02

Dobór stosu płytek h rozpocząć od wartości wstępnie obliczonej z zależności;

h_wst = L · sin α_w =100·sin8,5º=16mm

gdzie; α_w- wynik wstępnego pomiaru kąta α.

Wartość mierzonego kąta wyznacza się ze wzoru;

α = arcsin
=
=8,62º

Niedokładność pomiaru kąta α z użyciem liniału sinusowego określa się poprzez zróżniczkowanie wzoru i podstawieniu pochodnych cząstkowych. Ostateczna postać jest następująca;

∆α=
=
=

4. Wnioski.

Z przeprowadzonych pomiarów wynika że najbardziej dokładniejszą metodą wyznaczenia kąta pochylenia płaszczyzny jest Pomiar kąta przy pomocy liniału sinusowego. Wynik jest obarczany niewielkim błędem, który zależy od wartości tego kąta ( im większy kąt to niepewność pomiarów wzrasta)

3

---