REGIONY FIZYCZNOGEOGRAFICZNE POLSKI

Region fizycznogeograficzny - to umownie wydzielony względnie jednorodny obszar odróżniający się od obszarów sąsiednich charakterystycznymi cechami środowiska przyrodniczego.

Podział obszaru na regiony nazywamy regionalizacją. Można go przeprowadzić następującymi sposobami:

• Przez podział obszaru na mniejsze jednostki, wydzielone na podstawie założonych celów,

• Przez łączenie niewielkich jednostek w większe, względnie jednorodne, a wyraźnie różniące się od poprzednich.

• Regiony fizycznogeograficzne wydziela się na podstawie analizy kilku elementów środowiska, z których największe znaczenie ma budowa geologiczna i rzeźba terenu

• Granice regionów to najczęściej strefy, w których stopniowo zanikają charakterystyczne cechy jednego regionu, a pojawiają się cechy drugiego regionu.

• W Polskiej regionalizacji stosuje się opracowanie fizycznogeograficzne J. Kondrackiego. Głównym jej założeniem było zróżnicowanie budowy geologicznej i związanej z nią rzeźby terenu. Podział regionalny Polski nawiązuje do podziału Europy i stanowi jego integralną część.

Jednostki podziału fizycznogeograficznego

Według uniwersalnej klasyfikacji dziesiętnej Międzynarodowej Federacji Dokumentacyjnej (FDI) wyróżniono:

• obszary fizycznogeograficzne

• podobszary

• prowincje

• podprowincje

• makroregiony

• mezoregiony

• mikroregiony

Na terenie Polski wyróżniono:
1) 2 obszary fizycznogeograficzne (Europa Zachodnia, Europa Wschodnia),
2) 3 podobszary (Pozaalpejska Europa Środkowa, Karpaty, Podkarpacie i kotliny wewnętrzne, Niż Wschodnioeuropejski),
3) 7 prowincji (np.: Niż Środkowoeuropejski, Masyw Czeski, Wyżyna Małopolska, Wyżyny Ukraińskie),
4) 18 podprowincji (np.: Pobrzeża Południowobałtyckie, Niziny Środkowopolskie, Podkarpacie Północne, Polesie),
5) 56 makroregionów (np.: Pobrzeże Szczecińskie, Wał Trzebnicki, Wyżyna Śląska, Beskidy Zachodnie),
6) 318 mezoregionów (np.: Mierzeja Wiślana, Pojezierze Iławskie, Płaskowyż Nałęczowski, Gorce).

POBRZEŻA POŁUDNIOWOBAŁTYCKIE

Region Pobrzeży Południowobałtyckich (313) należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji :Niż Środkowoeuropejski.

Rozciąga się szerokim na kilka - kilkunaście kilometrów pasem wzdłuż południowych wybrzeży Bałtyku. Biegnie od Wyspy Uznam aż po Zalew Wiślany.

Nadmorskie krajobrazy tego pasa dzielą się na: wydmowy, deltowy, jeziorno-bagienny, i klifowy (nadmorskie urwiska). Poza krajobrazami nadmorskimi region obejmuje również, pocięte siecią pradolin, równiny morenowe, położone poniżej 100 m n.p.m., z nielicznymi wzgórzami.

Klimat kształtują masy napływające znad M. Bałtyckiego i Oceanu Atlantyckiego. Zimy są łagodne, lata niezbyt upalne. Średnie roczne sumy opadów wahają się od 600-700 mm.

Wśród gleb przewagę mają bielice, g. bagienne i brunatne, jedynie na Żuławach występują żyzne mady

W zbiorowiskach roślinnych dominują lasy sosnowe oraz roślinność torfowiskowa i bagienna.

Pobrzeża Południowobałtyckie zajmują w granicach Polski 19 tys. km² i dzielą się na trzy makroregiony: Pobrzeże Szczecińskie, Pobrzeże Koszalińskie i Pobrzeże Gdańskie.

POJEZIERZA POŁUDNIOWOBAŁTYCKIE

Pojezierza Południowobałtyckie (314-316) - należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji :Niż Środkowoeuropejski.

Pojezierza w północnej Polsce; rozciągają się od Pobrzeży Południowobałtyckich na północy po Niziny Środkowopolskie na południu, od Odry na zachodzie po Pasłękę na wschodzie;

Krajobraz młodoglacjalny z dużą liczbą jezior.

Do największych należą: Jeziorak, Gopło, Koronowskie, Wdzydze, Charzykowskie.

Dominuje tu pagórkowata rzeźba wysoczyzn morenowych, porozcinanych dolinami licznych rzek. Na południowych krańcach regionu wyraźnie rysują się w rzeźbie urozmaicone powierzchnie żwirowo-piaszczystych sandrów.

Na glinach morenowych powstały gleby brunatne, a na piaskach sandrowych - bielice.

Równiny sandrowe i pola wydmowe porastają bory sosnowe. Roślinność naturalna to bory mieszane i buczyny.

Najwyższymi wzniesieniami są wzgórza moreny czołowej: Wieżyca (329 m n.p.m).

Klimat Pojezierzy Polskich, ze względu na znaczną rozciągłość tej krainy z zachodu na wschód jest zróżnicowany. Na Pojezierzu Wielkopolskim i Kaszubskim klimat posiada cechy morskie,

Pojezierza te zajmują 77 tys.km2, tj.25 % powierzchni Polski. W obrębie podprowincji wydzielono makroregiony: Pojezierza Zachodniopomorskie, Pojezierza Wschodniopomorskie, Pojezierza Południowopomorskie , Dolina Dolnej Wisły, Pojezierze Iławskie, Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie, Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka, Pojezierze Wielkopolsko-Kujawskie, Pradolina Warciańsko-Odrzańska, Pojezierze Leszczyńskie, Wzniesienia Zielonogórskie

NIZINY ŚRODKOWOPOLSKIE

Niziny Środkowopolskie (318) należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji :Niż Środkowoeuropejski,

Rozciąga się między Pojezierzami Południowobałtyckimi a Przedgórzem Sudeckim i Wyżynami Polskimi.

Region stanowi głównie system bezjeziornych równin erozyjno-denudacyjnych o wysokościach 100-200 (maksymalnie 250) m n.p.m. Są to najczęściej wzniesienia moren czołowych, przykładem jest Wał Trzebnicki, ciągnący się ok. 200 km.

Przeważają gleby bielicowe, płowe i brunatne. Na południe od Wrocławia i Sochaczewa występują czarne ziemie, a w dolinach dużych rzek-mady.

W zachodniej części występuje klimat o cechach oceanicznych, a we wschodniej - o cechach kontynentalnych. Średnia roczna suma opadów jest niewielka i wynosi 450-600 mm.

Największe kompleksy leśne to m.in: Bory Dolnośląskie, Puszcza Kampinoska oraz Puszcza Białowieska

Niziny Środkowopolskie dzielą się na 8 makroregionów:

Nizina Południowowielkopolska , Obniżenie Milicko-Głogowskie, Wał Trzebnicki, Nizina Śląska, Nizina Północnomazowiecka, Nizina Środkowomazowiecka, Wzniesienia Południowomazowieckie, Nizina Południowopodlaska

SUDETY I PRZEDGÓRZE SUDECKIE

Sudety (332) należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji Masyw Czeski,

Sudety to góry o zróżnicowanej budowie geologicznej. Można w nich wyróżnić m.in. Prekambryjskie utwory krystaliczne, rozległe intruzje granitowe wieku paleozoicznego czy płytowo zalegające piaskowce kredowe i permskie melafiry.

Rzeźba Sudetów jest bardzo urozmaicona. Pasmo górskie zostało rozcięte dużymi kotlinami: Kłodzką oraz Jeleniogórską.

Przedgórze Sudeckie jest obszarem równinnym i falistym, urozmaiconym wzniesieniami zbudowanymi ze starych skał krystalicznych: granitów, gabra (Wzgórza Strzegomskie, Wzgórza Strzelińskie, Masyw Ślęży).

W Sudetach występują gleby górskie; jedynie w kotlinach i dolinach większych rzek powstały gleby brunatne i mady.

Na Przedgórzu Sudeckim występują gleby lepsze niż w Sudetach, głównie g. brunatne i płowe.

Roślinność w Sudetach tworzy wyraźne piętra. Ich granice znajdują się znacznie niżej niż w Karpatach.

Duże powierzchnie porastają monokultury świerkowe.

Klimat typowo górski - chłodny i wilgotny.

W obrębie tej prowincji wydzielono:

Sudety Zachodnie, Sudety Środkowe, Sudety Wschodnie, Przedgórze Sudeckie, Przedgórze Zachodniosudeckie

WYŻYNA ŚLĄSKO-KRAKOWSKA

Wyżyna Śląsko-Krakowska (Zachodniomałopolska) (341) należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji Wyżyny Polskie

Leży w północno-zachodniej części Małopolski i zajmuje obszar 7.535 km².

Zbudowana jest z osadów paleozoicznych i mezozoicznych; charakteryzuje ją zróżnicowana budowa terenu. Wyżyna obniża się ku północy a starsze formacje geologiczne pokryte są miejscami osadami plejstoceńskimi. Pod względem ukształtowania powierzchni szczególnie silnie jest urozmaicona wschodnia część wyżyny - Wyżyna Krakowsko -Częstochowska o krajobrazie krasowym.

Gleby to najczęściej bielice, gleby płowe i rędziny.

Klimat cechują stosunkowo duże opady ( 700-800 mm), średnia roczna temp powietrza wynosi 10^oC.

Ze względu na znaczne różnice w budowie geologicznej wyróżniono 3 makroregiony: Wyżynę Śląską, Wyżynę Woźnicko-Wieluńską i Wyżynę Krakowsko - Częstochowską

WYŻYNA MAŁOPOLSKA

Wyżyna Małopolska (342) należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji Wyżyny Polskie

Jest to region bardzo zróżnicowany pod względem budowy geologicznej i rzeźby terenu. Składa się z wyniesień i obniżeń zbudowanych ze skał kredowych, jurajskich i trzeciorzędowych. W części południowej znajdują się wapienie będące efektem transgresji morskiej, na których zalega znacznej miąższości warstwa lessowa. Tutaj też zachodzą zjawiska krasowe. Północną część pokrywają utwory czwartorzędowe (piaski i gliny). Na całym obszarze dominują wysokości 200-300 m n.p.m., jedynie w obrębie Gór Świętokrzyskich kulminacje przekraczają 600 m (Pasmo Łysicy - 612 m).

Gleby są żyzne, głównie czarnoziemy, g. brunatne i rędziny.

Naturalna roślinność została przekształcona przez człowieka, obecnie dominują grądy i dąbrowy,

Klimat Wyżyny Małopolskiej jest zróżnicowany, nieco chłodniejszy i wilgotniejszy w obrębie Gór Świętokrzyskich. Przy średniej rocznej temperaturze regionu 7,5°C, Opady dochodzą do 800 mm w Górach Świętokrzyskich, spadając do 550 mm w Niecce Nidziańskiej.

Wyżyna Małopolska dzieli się na 3 makroregiony: Wyżynę Przedborską, Wyżynę Kielecką i Nieckę Nidziańską

WYŻYNA LUBELSKO - LWOWSKA

Wyżyna Lubelsko-Lwowska (343)- należy do megaregionu: Pozaalpejska Europa Środkowa i prowincji Wyżyny Polskie,

Wyżyna Lubelsko-Lwowska zajmuje 9,4 tys km2 (3% powierzchni Polski).

Jest niecką zbudowaną z warstw kredowych, ale podniesioną przez metakarpackie ruchy tektoniczne od 200 do prawie 400 m n.p.m. w części południowo-wschodniej i obciętą uskokami ku zapadlisku podkarpackiemu. Wyżyna jest pochylona ku północy i rozczłonkowana erozyjnie na łagodne garby. Ponadto cechą charakterystyczną wyżyny jest występowanie płatów lessu.

Na lessie rozwinęły się czarnoziemy. Pozostałe gleby to bielice, rędziny i g. brunatne,

Klimat ma cechy kontynentalne: opady ok. 600 mm oraz znaczną roczną amplitudę temperatury powietrza przekraczającą 22^oC.

Wyżynę kiedyś porastały grądy, dąbrowy i bory mieszane, obecnie bory sosnowe oraz kępy lasów jodłowych i bukowych

Ze względu na ukształtowanie powierzchni wyróżnia się dwa makroregiony: Wyżynę Lubelską i Roztocze

PÓŁNOCNE PODKARPACIE

Podkarpacie Północne (512) należy do megaregionu: Region Karpacki i Prowincji Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym,

Północne Podkarpacie zajmuje obszar o powierzchni 16 tys. km² (tj. 5% terytorium Polski). Jednostka ta położona jest w środkowej części Polski, granicząc z Karpatami Zachodnimi od strony południowej, a od północy z Wyżynami Polskimi.

Jest zapadliskiem tektonicznym wypełnionym osadami mioceńskimi. W plejstocenie obszar ten pokryty był lądolodem, który pozostawił piaski, iły i gliny morenowe. Karpackie dopływy Wisły rozcięły te osady tworząc między dolinami płaskowyże. Na obszarach pokrytych piaskami powstały wydmy śródlądowe.

Na Podkarpaciu dominują gleby bielicowe, brunatne i płowe. U podnóża Karpat wystepują czarnoziemy, w dolinach rzek wystepują mady.

Panuje tu łagodny klimat ze średnią temperaturą powietrza w styczniu -4 stopnie i 19 stopni w lipcu oraz opadami 600-800 mm. Z zachodu na wschód wzrasta kontynentalizm klimatu. Kiedyś tereny te porastały puszcze, dziś pozostałościami są: Puszcza: Sandomierska, Niepołomicka i Solska;znaczną powierzchnię zajmują łąki. Podprowincja dzieli się na 4 makroregiony: Kotlinę Ostrawską, Kotlinę Oświęcimską, Bramę Krakowską i Kotlinę Sandomierską.

ZEWNĘTRZE KARPATY ZACHODNIE

Zewnętrzne Karpaty Zachodnie (513) należy do megaregionu: Region Karpacki i Prowincji Karpaty Zachodnie,

Zewnętrzne Karpaty Zachodnie zajmują w granicach Polski obszar o powierzchni 16 tys. km² (5 % terytorium kraju). Położone są na zachodnim łuku Karpat, granicząc z Kotlinami Podkarpackimi od północy, a Karpatami Wewnętrznymi od południa

Region zbudowany jest z naprzemianległych łupków, piaskowców i zlepieńców zwanych fliszem karpackim. Składa się z pasma Pogórzy mających postać licznych, zaokrąglonych, często spłaszczonych garbów oddzielonych głębokimi dolinami rzek o wysokościach od 250 do 400 m n.p.m. oraz pasma Beskidów o rzeźbie gór średnich oraz zaokrąglonych grzbietach i wysokościach przekraczających na obszarze Beskidu Żywieckiego 1500 m n.p.m. (Babia Góra - 1725 m i Pilsko - 1557 m).

Wyróżniamy tutaj od jednego do pięciu pięter krajobrazowych ze średnią temperaturą roczną obniżającą się w raz z wysokością w granicach od -2°C w rejonie Babiej Góry do +8°C na obszarze Pogórzy. Roczna suma opadów wynosi od 800-1300 mm. W części zachodniej występują znaczne wpływy oceanu, a we wschodniej przewaga kontynentu, z czym związane są dłuższe zimy.

Flora Karpat Zewnętrznych reprezentowana jest przez bory mieszane i grądy, a w Beskidach przeważają bory świerkowe

W granicach Polski Zewnętrzne Karpaty Zachodnie dzielą się na kilka makroregionów: Pogórze Zachodniobeskidzkie, Beskidy Zachodnie, Pogórze Środkowobeskidzkie, Beskidy Środkowe (inaczej Beskid Niski).

CENTRALNE KARPATY ZACHODNIE

Centralne Karpaty Zachodnie (514-515) należy do megaregionu: Region Karpacki i Prowincji Karpaty Zachodnie,

Centralne Karpaty Zachodnie obejmują powierzchnię około 1,1 tys. km² co stanowi 0,3% terytorium kraju i 7% całego obszaru położonego w znacznej części w granicach Słowacji. Od strony północnej sąsiadują z różniącymi się od nich pod względem budowy i wysokości n.p.m. Zewnętrznymi Karpatami Zachodnimi.

Region składa się z łańcuchów górskich zbudowanych ze skał magmowych i metamorficznych oraz zalegających na nich pokrywach ze skał osadowych z przewagą wapieni, a także oddzielających je kotlin pokrytych fliszem podhalańskim (łupki ilaste wraz z piaskowcami i mułowcami)

Rzeźba terenu jest silnie urozmaicona. W Tatrach Wysokich dominuje krajobraz wysokogórski a w Tatrach Zachodnich rzeźba krasowa

Przez Centralne Karpaty Zachodnie przebiega europejski dział wód oddzielający zlewisko Morza Bałtyckiego od zlewiska Morza Czarnego.

Występują tutaj wyraźne piętra klimatyczne cechujące się spadkiem temperatury i wzrostem ilości opadów wraz z wysokością. Lata są ciepłe, a zimy chłodne.

Najintensywniejsze opady przypadają na miesiące letnie (czerwiec i lipiec) - do 1500 mm w Tatrach. Powszechne jest występowanie ciepłego i porywistego wiatru „halnego” opadającego ze szczytów Tatr ku dolinom oraz „morza mgieł” W Tatrach panuje najsurowszy klimat Polski.

Wystepują tu gleby górskie, rędziny i mady

Obniżenia Orawsko-Podhalańskiego i Łańcucha Tatrzańskiego

WSCHODNIE PODKARPACIE

Wschodnie Podkarpacie (521) należy do megaregionu: Region Karpacki i Prowincji: Karpaty Wschodnie,

Wschodnie Podkarpacie to region prawie w całości położony na Ukrainie i tylko mały fragment makroregionu Płaskowyżu Sańsko-Dniestrzańskiego na południe od Przemyśla, o powierzchni niespełna 0,1 tys. km2, leży w granicach Polski. Jest to część dorzecza Wiaru, prawego dopływu Sanu.

Jest to mały fragment całego regionu, położony nad dolnym Wiarem i ograniczony od zachodu progiem Pogórza Przemyskiego. Prowincja ta oddziela od siebie Kotlinę Sandomierską i Kotlinę Górnego Dniestru. Powierzchnia tej wysoczyzny pokryta jest lessem. W plejstocenie, w okresie zlodowacenia południowopolskiego, przelewały się tędy z zachodu na wschód wody pochodzące z topniejącego lądolodu i spływające z Karpat, których naturalny odpływ na północy został zatrzymany przez zlodowacenie. Przez region ten przebiega bałtycko-czarnomorski dział wodny. Północną granicę tego regionu stanowi dopływ Sanu - Wiszenia, natomiast wschodnią dolina Wereszycy - dopływu Dniestru.

Region Wschodniego Podkarpacia jest krainą rolniczą, gęsto zaludnioną.

BESKIDY WSCHODNIE

Beskidy Wschodnie (522) należą do Megaregionu: Region Karpacki, Prowincji: Karpaty Wschodnie i Podprowincjai Zewnętrzne Karpaty Wschodnie,

Beskidy Wschodnie są przedłużeniem Zewnętrznych Karpat Zachodnich i pierwszym członem Zewnętrznych Karpat Wschodnich

Cechą tej części Karpat jest brak progu podgórskiego i bezpośredni kontakt gór z Podkarpaciem Wschodnim, zanurzanie się zewnętrznych fałdów fliszu pod osady mioceńskie oraz objęcie ruchami fałdowymi osadów neogeńskich. Budowa geologiczna ma swoje odbicie w podziale Beskidów Wschodnich na dwa podłużne pasy krajobrazowe: zewnętrzny, niższy, nazywany Beskidami Lesistymi i wewnętrzny, wyższy, nazywany Beskidami Połonińskimi.

W granicach Polski znajduje się część makroregionu Beskidów Lesistych, w którego skład wchodzą Bieszczady Zachodnie i Góry Sanocko- Turczańskie. Łączna ich powierzchnia to 2,5 tys. km2 (0,8% terytorium Polski)

Przeważają słabe gleby górskie.

Zaznacza się tu znaczny kontynentalizm klimatu. Lata są krótsze jak w Karpatach Zachodnich a zimy dłuższe.

Wystepują piętra roślinne: podgórskie do 600 m n.p.m, dolnoreglowe do 1200 m n.p.m, i bezleśne subalpejskie (połoniny). Brakuje piętra górnoreglowego z lasami świerkowymi i kosodrzewiny

POBRZEŻA WSCHODNIOBAŁTYCKIE

Pobrzeża Wschodniobałtyckie (841) należą do Megaregionu: Niż Wschodnioeuropejski i Prowincji: Niż Wschodniobałtycko-Białoruski,

Pobrzeża Wschodniobałtyckie rozciągają się od Zatoki Gdańskiej po Zatokę Fińską. Na terenie Polski region ten zajmuje obszar około 2,7 tys. km2 (ok. 0,8% terytorium kraju).

Dominuje tu krajobraz polodowcowy o urozmaiconej rzeźbie,

Region ten w odróżnieniu od sąsiadujących z nim od południa Pojezierzy Mazurskich jest prawie zupełnie pozbawiona jezior i ma dobrze rozwinięty system dolin. Charakterystyczną cechą tego obszaru jest również mała liczba moren czołowych.

Przeważają gleby bielicowe i brunatne,

Klimat jest kształtowany przez morskie masy powietrza. Zimy trwają dłużej i są mroźniejsze jak na Pobrzeżach Południowobałtyckich,

Roślinność tworzą rzadkie bory mieszane,

W granicach Polski znajduje się tylko południowa część Niziny Staropruskiej

POJEZIERZA WSCHODNIOBAŁTYCKIE

Pojezierza Wschodniobałtyckie (842) należą do megaregionu Niż Wschodnioeuropejski i prowincji Niż Wschodniobałtycko-Białoruski,

Region Pojezierza Wschodniobałtyckie jest przedłużeniem Pobrzeży Południowobałyckich. Podobnie jak Pobrzeża Wschodniobałtyckie jest zaliczony do Europy Wschodniej, ze względu na położenie w obrębie odrębnej struktury geologicznej jaką jest platforma wschodnioeuropejska i odmienności klimatycznej i roślinnej.

Rysem charakterystycznym regionu jest rzeźba młodoglacjalna ukształtowana w wyniku północnopolskiego najmłodszego zlodowacenia w Polsce. Rzeźba terenu jest pagórkowata, liczne są wielkopromienne pagóry morenowe rozdzielone szerokimi obniżeniami często wypełnionymi jeziorami. Typowe formy rzeźby to ciągi moren, którym towarzyszą rozległe równiny sandrowe. Kulminacje przekraczają 150-200 m n.p.m., a w kilku miejscach ponad 300 metrów (Szeska Góra - 309 m, Tatarska Góra - 301 m).

Przeważają gleby brunatne i płowe,

Region jest znacznie zalesiony, lasy mają charakter wybitnie kontynentalny, a obecność roślin typowych dla tundry świadczy o przewadze klimatu kontynentalnego. Natomiast w zachodniej części podprowincji panuje klimat oceaniczny ,

W granicach Polski znajdują się: Pojezierze Mazurskie i południowo - zachodnia część Pojezierza Litewskiego

WYSOCZYZNY PODLASKO - BIAŁORUSKIE

Wysoczyzny Podlasko-Białoruskie (843) należą do megaregionu Niż Wschodnioeuropejski i prowincji Niż Wschodniobałtycko-Białoruski,

Wysoczyzny Podlasko - Białoruskie znajdują się w zasięgu zlodowacenia warciańskiego i tworzą pas od środkowego Bugu po okolice białoruskiego Mińska. W części wschodniej pas wysoczyzn przekracza 300m. Całą prowincję cechuje brak jezior i występowanie rozległych, zabagnionych obniżeń.

Kontynentalne cechy klimatu regionu charakteryzują się długimi i mroźnymi zimami oraz wysokimi temperaturami w okresie letnim. Średnie sumy opadów w roku wahają się w granicach 550 mm.

Na terytorium Polski znajduje się tylko jeden makroregion, Nizina Północnopodlaska, który zajmuje powierzchnię 16 tys. km². We wschodniej części krainę tą wyróżniają wysoczyzny o falistym charakterze rzeźby przechodzące w ciąg pagórków morenowych, kemów i ozów w części zachodniej. Są porozcinane licznymi dolinami rzecznymi.  Wysokości wysoczyzn dochodzą do 238 m n.p.m. we Wzgórzach Sokólskich.

Szczególną wartość przyrodniczą posiada roślinność torfowo-bagienna zajmująca rozległą strefę obszarów zabagnionych wzdłuż Biebrzy oraz kompleks leśny Puszczy Białowieskiej.

POLESIE

Polesie (845) należy do megaregionu Niż Wschodnioeuropejski i prowincji Niż Wschodniobałtycko-Białoruski,

Region ten charakteryzuje się pod względem krajobrazowym równinnością, małym nachyleniem powierzchni i zabagnieniem. Polesie zaczyna się na terytorium Polski i rozszerza się w kierunku wschodnim, sięgając poza Dniepr. Zachodnia część regionu znajduje się w dorzeczu Bugu-Wisły.

Gleby reprezentowane są przez bielice, gleby bagienne i mady,

Klimat cechuje suche i ciepłe lato oraz długie i chłodne zimy,

Przeważają łąki powstałe na zmeliorowanych terenach, roślinność naturalną tworzą resztki borów mieszanych i lasów liściastych typu grądów

W granicach Polski znajdują się części dwóch makroregionów: Polesia Zachodniego i Polesia Wołyńskiego, łącznej powierzchni 6,8 tys. km² (ok. 2% terytorium Polski).

WYŻYNA WOŁYŃSKO PODOLSKA

Wyżyna Wołyńsko-Podolska (851) - należy do Megaregionu: Niż Wschodnioeuropejski i Prowincji: Wyżyny Ukraińskie,

Wyżyna Wołyńska tworzy szeroki płaskowyż okryty glinami, piaskami i lessami. U podnóża krawędzi oddzielającej ją od Wyżyny Podolskiej występują liczne podmokłości i bagniska. Region ten ma powierzchnię pagórkowatą o wysokościach dochodzących do 409 m n.p.m., porozcinaną licznymi dolinami rzek (Bug, Styr, Horyń, Słucz) i wąwozami na garby i grzędy.

Klimat regionu jest umiarkowany ciepły, pod wpływem klimatu kontynentalnego. Suche i ciepłe lata oraz długie mroźne zimy,

Roślinność naturalną tworzą lasy liściaste typu grądów oraz zbiorowiska roślinności zielnej

W granicach Polski znajduje się tylko niewielki fragment podprowincji - Wyżyny Wołyńskiej

---