Polimorfizm genetyczny - to regularne i jednoczesne występowanie w tej samej populacji dwóch lub więcej genotypów bez form przejściowych z częstością, która nie jest wytłumaczalna powtarzającymi się mutacjami (a więc z częstotliwością większą niŜ 1%).

Najczęstsze typy polimorfizmy:

SNP - (ang. single nucleotide polymorphism) polimorfizm pojedynczych nukleotydów

D/I - (ang. deletion/insertion) delecja-utrata/insercja-wtrącenie

VNTR - (ang. variable number of tandem repeats) zmienna liczba tandemowych powtórzeń

Konwencja zapisu polimorfizmu SNP

• C3435T w pozycji 3435 doszło do zamiany cytozyny (C) na tyminę (T) w sekwencji danego genu

• G85A w pozycji 85 doszło do zamiany guaniny (G) na adeninę (A) w sekwencj promotorowej danego genu

Metabolizm = biotransformacja

REAKCJE I FAZY - unieczynniają (lek) lub tez uczynniają (prolek) wprowadzoną do organizmu substancję leczniczą.

Reakcje I fazy mają na celu taką zmianę struktury chemicznej związku aby mogły zajść reakcje II fazy.

Utworzenie grup funkcyjnych w reakcjach I fazy metabolizmu:

• utworzenie grupy -OH (reakcja hydroksylacji):

REAKCJE II FAZY - są to reakcja sprzęgania w wyniku których powstają związki nieaktywne farmakologicznie, dobrze rozpuszczalne w wodzie, a tym samym łatwo wydalane przez nerki wraz z moczem.

Najczęstszymi substratami do reakcje sprzęgania są:

• kwas glukuronowy (UDP-glukuronylotransferaza (UGT))

• kwas siarkowy

• glicyna

• glutation (transferaza S-glutationowa (GST))

Nazewnictwo: CYP 3 A 4

Rodzina >40% homologii w sekwencji

Podrodzina >55% homologii w sekwencji

Izoenzym *15 A-B

Allel CYP 2D6*1A, CYP 2D6*1B, CYP 2D6*2A, CYP 2D6*2B

cytochrom p-450 2D6 CYP 2D6

• katalizuje oksydacje 40 klinicznie wasnych leków (leki nasercowe, psychotropowe, pochodne morfiny i inne)

• w obrebie genu kodujacego CYP 2D6 zidentyfikowano 48 mutacji punktowych (SNP)

• 16 genotypów prowadzi do fenotypu „słabo metabolizujacego”(poor metabolizer), dla rasy białej fenotyp ten wystepuje z czestoscia 7%

• zwielokrotnienie liczby funkcjonalnych genów CYP 2D6 prowadzi do fenotypu „ultraszybko metabolizujacego” (ultrarapid metabolizer)

Rodziny białek biorących udział w transporcie leków (drug transporters)

_ rodzina ABC (ATP-binding cassette family)

_ rodzina OAT (organic anion transporter family)

_ rodzina OCT (organic cation transporter family)

_ rodzina OATP (organic anion transporting polypeptide family)

_ rodzina PepT (peptide transporter family)

Rodzaje mikromacierzy DNA (chip DNA; DNA microarrays)

Ze względu na budowę sond

- oligonukleotydowe (25 - 70 NN)

- cDNA (odpowiadające sekwencjom mRNA)

Ze względu na rodzaj wykrywanych sekwencji

- do badania ekspresji genów

- sondy w obrębie mRNA

- sondy to sekwencje eksonów

- tiling arrays do badania ekspresji obszarów pozagenowych

- splicing arrays do badania ekspresji różnych form składania mRNA

- do badania sekwencji genów

- mikromacierze SNP - wykrywające jednonukleotydowe polimorf.

---