 | Pobierz cały dokument rozmnaznie2.mini.matura.biologia.biologia.do.doc Rozmiar 24 KB |
T: ROZMNAŻANIE SIĘ ORGANIZMÓW.
Sposoby rozmnażania się organizmów:
bez udziału gamet;
podział komórki:
poprzeczny (pantofelek, ameba),
podłużny (euglena zielona),
amytoza - rozpad komórki (prokariota),
zarodniki (grzyby, mszaki, paprotniki),
rozmnażanie wegetatywne:
fragmentacja plechy,
rozpad koloni,
urwistki (porosty),
rozłogi (truskawki, poziomki),
bulwy (ziemniaki),
cebule (tulipan, narcyz, żonkil),
kłącza (perz),
regeneracja (jamochłony, np.: stułbia, dżdżownica),
płciowe;
Przez połączenie się dwóch gamet wytwarzanych przez różne organy. Organizm potomny dziedziczy cechy rodziców. Rozmnażanie to zapewnia duże możliwości przystosowawcze potomstwa do życia w określonym środowisku.
Ewolucja rozmnażania:
IZOGAMIA - gdy zlewają się podobnie morfologicznie i zróżnicowane fizjologicznie gamety męskie i żeńskie (+ i -), tzw. czogamety, np.: naprzeciw siebie ustawiają się strzębki grzybni u pleśniaka białego, później treść pierwszej przelewa się w drugą,
ANIZOGAMIA - proces polegający na łączeniu się różnych wielkością ruchliwych anizogamet; męska jest mniejsza i ruchliwa; żeńska jest wieksza
i także ruchliwa,
OOGAMIA - gdy łączy się: duża, nieruchliwa gameta żeńska (komórka jajowa), oraz mniejsza, ruchliwa gameta męska (plemnik). Jest to dominujący sposób rozmnażania się: plechowców, organowców i kręgowców. U roślin gamety żeńskie powstają w lgniach u plechowców oraz rodniach u organowców; gamety męskie powstają w plemniach. U zwierząt powstawanie gamet poprzedza podział redukcyjny (mejotyczny).
OOGENEZA - powstawanie jaja z jednej komórki macierzystej,
SPERMATOGENEZA - powstanie plemnika,
Formy rozmnażania płciowego:
jednopienność (u roślin) - oddzielne kwiaty występują na jednym pniu (sosna),
dwupienność (u roślin) - oddzielne kwiaty na dwóch innych pniach (leszczyna, wierzba),
obupłciowość (u roślin i zwierząt) - gdy w jednym kwiecie są wytwarzane
w organiźmie komórki żeńskie i męskie (jabłoń, grusza, śliwa, płazińce),
rozdzielnopłciowość - u zwierząt z silnie zaznaczonym dymorfizmem płciowym (już u obleńców); samica wytwarzająca komórki żeńskie jest wieksza od samca wytwarzającego komórki męskie,
dzieworództwo (patenoganeza) - rozwój nowego organizmu
z niezapłodnionej komórki jajowej (wrotki, pszczoły, rozwielitki, motylica wątrobowa),
- neotenia - wytworzenie jaj przez larwy (płazy),
 | Pobierz cały dokument rozmnaznie2.mini.matura.biologia.biologia.do.doc rozmiar 24 KB |