Sidney Tarrow - Rola centrum i pogranicza - model teoretyczny

roz .9 „Tra centro e periferia”

Jak funkcjonują społeczności pogranicza w społeczeństwach rozwiniętych? Jeśli spojrzymy na obszary odległe i niższe w swym stopniu rozwoju niż narody i społeczeństwa modernizmu, odpowiedź jest prosta - one nie funkcjonują imiennie, lecz w tylko w takim sensie, kiedy kilka osób posiadających władzę konstruuje powolne dzielenie się różnych społeczności w „niespołeczności”, zapomina się o czasie i zmianach, pochodzeniu etnicznym i narodowym mniejszości na pograniczach.

Jak pisze Alessandro Pizzorno o zamiarze biednej społeczności z południa Włoch, którą jako pierwszy zaczął badać Edward Banfield: „Montegrano nie jest społecznością, jest jedynie agregatem, federacją rodzin na wygnaniu (repatriacji administracyjnej?. Nie jest, więc znaczącą strukturą społeczną, mieszkańcy Montegrano są tego świadomi. Przybysze uznają, więc, że nie warto robić nic dla społeczności, skoro się nią nie jest.”

Dwie wojny światowe, kryzys ekonomiczny, radości i okrucieństwa środków masowego przekazu, masowe migracje, rozwój środków transportu spowodowały, ze zabytki przeszłości jak Montegrano, nie są zbyt typowe dla społeczeństwa postindustrialnego. Należy, więc zmienić charakter funkcjonowania pogranicza.

Koncepcja peryferii, jednakże ma nadal swój sens, dzięki tym, którzy zamieszkują te tereny. Powoduje to, że pogranicza rozwijają się nawet w obecnym stadium rozwoju społeczeństw przemysłowych i poprzemysłowych. Jednak innym skutkiem jest fakt, że nuklearne społeczności oddalają się od swoich korzeni historycznych, gubią tradycję na rzecz uprzemysłowienia, urbanizacji i dążenia do centrum.

Peryferyjnośc zawsze jednak wyzwalała największą fascynację w oczach intelektualistów. Większość z nich rozpatruje pogranicza pod kątem terminologii związanej z dyfuzją kulturową, rozwojem empatii, rozszerzeniem walorów miejskich z centrów na peryferie.

Myśl zachodnia, która przyczyniła się do postrzegania pogranicza w kategoriach dyfuzjonizmu, nie unikaja opisu pogranicza jako odrębnej, odległej od centrum i bardzo tradycyjnej części.

Ten model dyfuzyjno - izolacyjny nie zdoła do końca opisać charakteru społeczeństw pogranicza. Jest istotną częścią tłumaczącą pogranicze w relacjach życia ekonomicznego, rozwoju przemysłu, oraz nasilenia rozwoju wartości miejskich. Do tradycyjnych społeczności lokalnych na pograniczach dołącza się także marginalizację ekonomiczną i społeczną.

Idea pogranicza marginalizowanego przyjmuje wielkie znaczenie przede wszystkim dla tych mniejszości i grup etnicznych, które w procesie kształtowania nie zdołały porzucić i wyeliminować różnic etnicznych, religijnych i językowych.

Idea ta jest stosowana do tłumaczenia problemów wewnętrznych społeczeństw, związanych z problemami ekonomicznymi krajów Trzeciego Świata. Pogranicza są często silnie uzależnione od sytuacji ekonomicznej społeczeństw po drugiej stronie granicy.

Jednak ani optyka „dyfuzyjno-izolacyjna”, ani optyka „zależności - marginalizacji” nie rozprawiają do końca jasno na temat pogranicza społeczeństw postmodernistycznych.

W całym świecie kapitalistycznym pogranicza poprzez rozwój kontaktów zagranicznych odpowiadają na zmiany cywilizacyjne.

Trzy modele opisujące zależności: Centrum - Peryferia:

I. Dyfuzja - Izolacja - w wydaniu funkcjonalnym Edwarda Shilsa

Bazuje on na 4 hipotezach:

1. Każda społeczność ma swoje centrum

2. Centrum jest opisywane w kategoriach normatywnych oraz wartościami danej społeczności

3. Obrońcy tych wartości są najczęściej elitami narodowymi, administracyjnymi bądź politycznymi

4. Główne konflikty społeczne mogą być łatwo rozwiązywane poprzez oscylację pomiędzy wartościami centrum i wartościami peryferii

Dla Shilsa każdy konflikt jest swego rodzaju konfliktem między centrum a pograniczem, między grupami społecznymi znajdującymi się w strefie wpływów wartości centrum, ale świadomymi, że do centrum nie należą.

Dyfuzja wartości centralnych powoduje rozwój terenów ruralnych. Shils nie daje jednak recepty na pozytywny rozwój pogranicz. Jedna z niejasności mówi o modelu funkcjonalnym procesu tworzenia się narodów na pograniczach ( Stein Rokkan).

Rokkan podciąga konflikty pogranicze- centrum do problemów socjoekonomicznych, przez które przechodzą każde społeczeństwa, i dzięki którym rozwijają się.

II. Zależność - Marginalizacja - Alessandro Pizzorno

Część autorów przejmując temat klasycznego marksizmu rozwinęło pojęcie „kolonializmu wewnętrznego” dla tłumaczenia roli pogranicza społeczeństwach rozwiniętych.

Rozwój pogranicz zależy od zdolności zarządzaniem źródłami dochodów niezbędnych do podwyższania swojej pozycji zależnej od zewnętrznych systemów kapitalistycznych.

Parametrami tej zależności są:

1. Fragmentacja ekonomiczna na pograniczach kontraście z koncentracją rynku w centrum

2. Różne poziomy wynagrodzeń oraz różne jakości życia między miastem a wsią, które zmierzają do pozbawienia wsi elementów aktywnych

3. Kapitał pod inwestycje i rozwój technologii ma miejską proweniencję

4. Sieć, infrastruktura ma największe skupisko w centrum, dlatego pogranicza są „niedożywione” w kapitał ekonomiczny, społeczny i kulturowy

5. Fakt że pogranicza są „wrażliwsze” od centrum, w sytuacji oscylacyjnej cyklu ekonomicznego są słabsze w konfrontacji z międzynarodowymi rynkami

3. Biurokracja i integracja peryferyjna

Michel Crozier uznał za niezbędne badanie biurokracji na terenach peryferyjnych społeczności rozwiniętych. Nie interesują się jednocześnie rozmiarem biurokracji, którą buduje się globalnie zamiast głównych ekspresji konkretnych narodów.

Crozier korzysta z modelu socjologii organizacji. Oto cechy charakterystyczne biurokracji pogranicza:

1. Wysoki stopień organizacji by utrzymać się na jak najwyższym poziomie organizacji wewnętrznej

2. Brak komunikacji pomiędzy poszczególnymi szczeblami systemu społecznego - co prowadzi do układu reguł nieosobowych

3. Nieadekwatność norm oderwanych od konkretnych zadań

4. Konsekwencjami są: frustracje i malkontenctwo, konflikty pomiędzy poszczególnymi szczeblami, kryzysy okresowe, gdy nieformalne układy w rezultacie nie wystarczają

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---