Wykłady z 29.05.2009 Gleboznawstwo
Klasyfikacje gleb Polski
Systematyka
Klasyfikacja
Kryteria
-w gleboznawstwie oprócz pojęcia
*profil glebowy-(przekrój gleby w płaszczyźnie glebowej o dwuwymiarowym obrazie gleby)używa się pojęcia
-pedon- jako najmniejszą , jednorodna pod względem objętość gleby, która pozwala zdefiniować glebę z jej poziomami genetycznymi i właściwościami. Przyjmuje się że jest to graniastosłup o wysokości od 1 do kilku metrów kwadratowych.
Klasyfikacja gleb polskich 2000
Jednostki taksonomiczne klasyfikacji gleb leśnych
*Typ gleby
Jest to podstawowa jednostka klasyfikacji gleb, wyznaczająca względnie trwałą fazę rodzaju pedonu w środowisku geograficznym danego polipedonu, charakteryzująca się sekwencją genetycznych poziomów, z pedogenicznymi cechami oraz właściwościami chemicznymi i fizykochemicznymi, związanych z jednym głównym typem glebotwórczym procesu wietrzenia, przemieszczenia i osadzania jego produktów
*Podtyp gleby
Jest niższą jednostką klasyfikacji gleb wyróżniającą pedony z typowymi układami poziomów genetycznych, którym towarzyszą pedony z poziomami lub podpoziomami zawierającymi dodatkowe cechy i właściwości pedogeniczne.
Wyróżnia się
#podtypy właściwe - z układem poziomów genetycznych z cechami i właściwościami charakterystycznymi dla danego typu gleby
#podtypy przejściowe- z jednoznacznie wyrażonymi cechami typu gleby i dodatkowymi cechami - dla tego typu obcymi - innych procesów glebotwórczych, związanych ze zmieniającymi się układami czynników glebotwórczych.
W tej podjednostce wyróżniamy:
-poziomy reliktowe - powstałe w konkretnych, dawnych układach czynników glebotwórczych oraz
- poziomy współczesne - młodsze, wytworzone w wyniku młodszych, nieraz współczesnych, układów czynników glebotwórczych.
*występowanie poziomu oglejenia opadowego lub gruntowego powyżej 80cm jest podstawą zaliczenia danej gleby do podtypu gleby opadowoglejowej lub gruntowoglejowej.
*Odmiana podtypu gleby
Jest to niższa jednostka w podtypie gleby określająca ilościowe i jakościowe modyfikacje w profilu glebowym, które są uzależnione od zmian w układzie czynników glebotwórczych, t tym również z udziałem człowieka.
W układzie poziomów genetycznych podtypu gleby znajdują się dodatkowe cechy pedogeniczne, neogeniczne i antropogeniczne niższej rangi od podtypu i typu gleby.
* Cechy pedogeniczne oraz geogeniczne należą zazwyczaj do naturalnych i występują na całej głębokości profilu.
*Cechy antropogeniczne są zniekształceniami lub przekształceniami układów wielu cech w profilu glebowym - przeważnie od powierzchni gleby.
*Wyróżnione odmiany podtypów gleb maja swoje odzwierciedlenie w charakterystyce uwarunkowań siedliskowych lasu.
Cechy pedogeniczne
-1. Do cech pedogenicznych wyróżniających odmiany podtypów gleb leśnych nalezą:
1.1. Troficznoś - określana na podstawie wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterze zasadowym do głębokości 100cm od powierzchni gleby oraz występowania gatunków roślin o zróżnicowanych wymaganiach pokarmowych. Wyróżnia się następujące odmiany:
1.1.1.Eutroficzna - wysycenie zasadowymi kationami powyżej 50% (rośliny o dużych wymaganiach).
1.1.2. Mezotroficzne - wysycenie zasadowymi kationami od 20 do 50 % (rośliny o średnich wymaganiach).
1.1.3. Oligotroficzne - wysycenie zasadowymi kationami poniżej 20% (rośliny o małych wymaganiach).
(jednego slajdu mi tu brakuje)
Cechy geogeniczne
Wyróżniające odmiany podtypów gleb leśnych
2.3. Domieszki materiału piaszczystego lub pyłowego (lessowego)plejstoceńskiego w rędzinach. Wyróżnia się następujące odmiany:
2.3.1. Mieszane - zwietrzelina skał wapiennych z domieszką piasku i/lub pyłu plejstoceńskiego.
2.3.2 Erozyjne - mechanicznie niszczone przez wiatr i wody powierzchniowe utwory glebowe na obszarach o skąpej pokrywie roślinnej.
Cechy antropogeniczne
Wyróżniający odmiany podtypu gleb leśnych
-Są to mechaniczne i chemiczne przekształcenia gleb, których natężenie nie spowodowało zmiany podtypu gleby naturalnej.
-Gleby z całkowicie przekształconym mechanicznie profilem lub nieodwracalnie zniekształcone chemicznie należą do typów gleb antropogenicznych.
Jednostki taksonomiczne klasyfikacji gleb leśnych
*Rodzaj gleby
-określa pochodzenie geologiczne i charakteryzuje właściwości petrograficzne skał macierzystych gleb lub ich podłoża.
Określając rodzaj gleb posługujemy się klasyfikacją i nazewnictwem geologicznym względnie geomorfologicznym.
Znajdujące się w zasięgu pedosfery rodzaje gleb z reguły są bardzo zróżnicowane, szczególnie na dużych polodowcowych powierzchniach uzależnionych od pedomorfogenezy peryglacjalnej oraz mrozowej.
W ekosystemach leśnych następstwo rodzajów gleby określa się w profilu do głębokości 200-300cm.
* Gatunek gleby
-określa grupy granulometryczne mineralnego materiału glebowego z uwzględnieniem podziału na frakcje i grupy na podstawie normy PN-R-04033;1998.