TEORIA PRZYWIĄZANIA

PRZYWIĄZANIE łączy w jedną kategorię zjawiska takie jak separacja, zbliżanie się, preferencja, lęk przed obcymi.

• wskaźnikami przywiązania u dziecka są zachowania, których celem jest przebywanie w pobliżu wybranej osoby i utrzymanie z nią kontaktu,

• o przywiązaniu świadczy czułość z obu stron;

• Bowlby:

A: o przywiązaniu możemy mówić wtedy, gdy istnieje wybrany specjalny obiekt i gdy dziecko zachowuje się przy nim inaczej niż wobec innych przedstawicieli tego samego gatunku ;

B: podstawy przywiązania tkwią w wyposażeniu genetycznym, dzięki któremu m.in. są przekazywane właściwości gatunkowe;

C: funkcja behawioralna zachowań przywiązania ze strony rodziców polega na opiece i ochronie dziecka przed zagrożeniami, a ze strony dziecka - na przywiązaniu;

• Ainsworth:

A: przywiązanie to więź emocjonalna, jaką jednostka tworzy w odniesieniu do innej osoby, przy czym ta więź łączy te osoby niezależnie od odległości przestrzennej lub czasowej ;

B: brak kontaktu z matką lub uniemożliwianie kontaktu z nią może mieć konsekwencje w rozwoju dziecka, szczególnie społecznym;

C: im bliższe jest środowisko w jakim rozwija się dziecko, tym większe są szanse prawidłowego rozwoju;

D: 4 fazy przywiązania:

1. niezróżnicowanej aktywności społecznej- pierwsze 2 mce życia dziecka, w tym

wieku dziecko zdobywa możliwości rozpoznawania właściwości środowiska, które dostarczają mu jak najwięcej interesujących bodźców, umie sygnalizować środowisku swoje potrzeby, np. płaczem;

2. pojawia się zróżnicowane witanie osób znanych i bliskich oraz płacz, gdy

opuszczają one pomieszczenie, w którym znajduje się dziecko - rozpoznawanie, a następnie wyraźne preferowanie głównego opiekuna, zwykle matki ujawnia się

np. podczas szybkich ruchów dziecka'

3. kształtuje się przywiązanie do wybranej osoby lub osób, niemowlę umie odróżnić

opiekuna od innych osób, umie także odmiennie zachowywać się do poszczególnych osób;

4. ujawnia się lęk przed obcymi, co w konsekwencji prowadzi do przywierania do

obiektu przywiązania.

• przywiązanie jako skutek wzmocnień, których dostarczycielką jest matka (psychologowie stojący na stanowisku teorii uczenia się społecznego); wskutek takiego przywiązania dziecko szuka bliskości z matką, zaspokajające potrzeby fizyczne i potrzeby kontaktu - prowadzi to do pozytywnych wzmocnień zachowań u dziecka;

• dziecko na sam widok matki uspakaja się, co wiąże się ze źródłem doznawania przez dziecko przyjemności;

• następnie ojciec jest osobą, do której dziecko przywiązuje się;

• w teorii poznawczo-rozwojowej zakłada się, że każde zachowanie jest funkcją rozwoju poznawczego jednostki, a podstawę przywiązania stanowią właściwości wrodzone;

• badacze o orientacji etologicznej uznali, że podstawą przywiązania są wrodzone potrzeby i zachowania - zwolennikiem był Bowlby;

• tempo rozwoju zachowania ściśle wiąże się z całokształtem rozwoju dziecka, zwłaszcza z rozwojem procesu poznawczego;

PRZYWIĄZANIE OPIEKUNA

• zazwyczaj dziecko najbardziej przywiązuje się do matki, już w czasie ciąży dużą rolę odgrywają hormony, dzięki czemu tworzą się zachowania macierzyńskie tj. zapewnie dziecku warunków do życia, w miarę zbliżania się do porodu matka izoluje się od otoczenia, wycisza i uspokaja, aby lepiej czuć swoje dziecko;

• po porodzie, w przywiązaniu dużą rolę odgrywają czynniki zewnętrzne, takie jak ssanie podczas karmienia;

• podczas ciąży oraz po porodzie matka okazuje czułość dziecku głaszcząc je, przytulając, mówiąc do niego zdrobniale;

• w ciągu pierwszego miesiąca życia płacz dziecka jest sygnałem dla dorosłych, że dziecko czegoś potrzebuje - wtedy to mama i tata starają się zapewnić mu jak najlepsze warunki, przez co poznają jego reakcje na bodźce;

• gdy dziecko dorasta ma coraz lepszy kontakt z matka, co jest wynikiem mowy.