Nieco zapomniany drenaż ułożeniowy w oparciu o prawo ciążenia i anatomię drzewa oskrzelowego, pozwala na eliminację wydzieliny zatykającej światło oskrzeli i wyłączającej poszczególne segmenty tkanki płucnej z procesu oddychania. Zalegająca gęsta, lepka wydzielina obniża jego skuteczność, a nawodnienie chorego i zastosowanie mukolityku nie zawsze przynosi oczekiwany efekt. Dodatkową wadą tej metody jest to, że prawidłowo przeprowadzony drenaż ułożeniowy 12 segmentów płucnych trwa 40 minut, wymaga specjalnych kołysek i obecności fizykoterapeuty oraz cierpliwości pacjenta.
Inną metodą służącą ewakuacji wydzieliny z dróg oddechowych jest masaż wibracyjny polegający na mechanicznym ułatwieniu odksztuszania wydzieliny.
Oklepywanie pleców jest jego najprostszą formą. Niestety jest najmniej efektywny, wymaga udziału osób trzecich, a u starszych pacjentów przewlekle leczonych sterydami może doprowadzić do urazów układu kostnego.
Używane są również specjalne urządzenia generujące wibracje, przenoszone przez ścianę klatki piersiowej na tkankę płucną, drzewo oskrzelowe i wydzielinę oskrzeli, zmieniające właściwości reologiczne śluzu, a tym samym ułatwiające odksztuszanie. Mają dużą skuteczność, ale nie są powszechnie dostępne.
Od dawien dawna na oddziałach pneumonologicznych w obturacyjnych schorzeniach płuc wykorzystuje się butelkę z wodą będącą oryginalną formą rehabilitacji oddechowej, oparta o dwie zasady: ćwiczenia mięśni wydechowych i powodowanie dodatniego ciśnienia końcowo-wydechowego. Dodatnie ciśnienie końcowo-wydechowe z jednej strony doprowadzając do dynamicznego rozdęcia płuc, sprawia, że do pokonania oporów oddechowych konieczna jest większa mobilizacja mięśni oddechowych i pacjent szybciej się męczy, z drugiej mechanizm ten pozwala zniwelować niekorzystne zjawiska wynikające z fenomenu pułapki powietrza. przewody pęcherzykowe są najsłabszym strukturalnie ogniwem drzewa oskrzelowego, zwłaszcza u chorych z chorobami obturacyjnymi. Ze względu na niekorzystny gradient ciśnień po obu stronach drzewa oskrzelowego, zbyt wysoki w jamie klatki piersiowej i zbyt niski w drzewie, przewody pęcherzykowe mają skłonność do całkowitego zapadania się w trakcie wydechu. Także w rozedmie zmiany strukturalne tkanki płucnej polegające na utracie jej sprężystości doprowadzają do tzw. przedwczesnego zapadu oskrzeli i powstania pułapki powietrznej, co powoduje wzrost czynnościowej pojemności zalegającej (FRC). Oddech staje się płytki, a dynamiczne rozdęcie płuc dodatkowo obciąża mięśnie oddechowe (muszą one pokonać dodatnie ciśnienie końcowo-wydechowe i wytworzyć ujemne ciśnienie w pęcherzykach zapewniające napływ gazów do płuc).
W ostatnich latach zostało wprowadzone do rehabilitacji układu oddechowego nowe urządzenie łączące w sobie zalety wewnętrznego masażu wibracyjnego, dodatniego ciśnienia końcowo-wydechowego i gimnastyki mięśni oddechowych. Jest to urządzenie nazwane FLUTTER VRP1 stosowane dotychczas głównie w rehabilitacji chorych z mukowiscydozą. Flutter do podobna do gwizdka plastikowa rurka, zaginająca się pod kątem rozwartym i zawierająca w swoim świetle kulkę z nierdzewnej stali. Kulka ta w pozycji wyjściowej spoczywa na dnie lejowatego kanału wewnątrz rurki, zatykając całkowicie jej światło. Strumień powietrza wydychanego przez pacjenta do ustnika urządzenia unosi stalową kulkę i wprawia w oscylacje, przywracając i zamykając pasaż powietrza przez światło rurki. Po skończonym wydechu kulka powraca do pozycji wyjściowej. Oscylacyjne drgania kulki wytwarzają w drogach oddechowych wibracje słupa powietrza o częstotliwości 8-16Hz. Jest to o tyle ważne, że zakres ten odpowiada zakresowi drgań własnych ścian drzewa oskrzelowego i zgodnie z regułą rezonansu doprowadza do amplifikacji drgań układu mechanicznego jakimi są drogi oddechowe. Wibracje te są wyraźnie wyczuwalne po przyłożeniu ręki do ściany klatki piersiowej chorego. Ma to niebagatelne znaczenie dla fragmentacji lepkiej wydzieliny błony śluzowej oskrzeli i jej wydalania podczas kaszlu generowanego w końcowej fazie wydechu. po 15 minutowej fizykoterapii z użyciem Fluttera uzyskano istotny statystycznie wzrost ilości wydzielanej plwociny.
Korzystne działanie Fluttera związane z eliminacją zalegającej wydzieliny i poprawą parametrów spirometrycznych zostało potwierdzone w wielu pracach. Wykazano dodatkowo, że używanie Fluttera powoduje zmniejszenie objawów klinicznych takich jak kaszel u 22% chorych, duszność spoczynkowa u 60%, a duszność wysiłkowa u 17% chorych. Stosując tylko leczenie farmakologiczne bez fizykoterapii uzyskał odpowiednio zmniejszenie kaszlu u 9% chorych, duszności spoczynkowej u 43% chorych, wysiłkowej u 5%.