Bazy danych

Małgorzata Janiak

Rodzaje baz danych

podział baz danych

Podział (ze względu na typ danych):

1. baza tekstowa

2.   baza graficzna

3.   baza tekstowo-graficzna

4.   baza multimedialna

5.   baza liczbowa itp.

***

Ewa Chmielewska-Gorczyca: Tezaurus informacji naukowej. Warszawa 1992 PAN Ośrod. Inform. Nauk.

Zbiory informacji
typy zbiorów
baza danych
typy baz danych:

(ze względu na zawartość)

1. baza odsyłająca

1.1. baza bibliograficzna

1.2. baza biblioteczna

2. baza faktograficzna

3. baza pełnotekstowa

Zbiory informacji
typy zbiorów
baza danych
typy baz danych:
(ze względu na zakres)

1. baza jednodziedzinowa

2. baza wielodziedzinowa

Zbiory informacji
typy zbiorów
baza danych
typy baz danych:

(ze względu na zasięg geograficzny)

1. polskie bazy danych

2. zagraniczne bazy danych

3. międzynarodowe bazy danych

Zbiory informacji
typy zbiorów
baza danych
typy baz danych:

(ze względu na strukturę)

1. relacyjna baza danych

2. hierarchiczna baza danych

3. sieciowa baza danych

4. obiektowa baza danych

***

Baza sieciowa (kartotekowa)

• Kartotekowa baza danych (ang. flat- file data base) — najprostsza organizacja bazy danych, odpowiadająca umieszczeniu określonej liczby tablic (formularzy, fiszek) w kartotece, np. w zakresie przechowywania adresów, telefonów. Przykładem jest baza CardFile zawarta w systemie Windows 3.x.

Hasło opracowano na podstawie "Słownika informatycznego" Wydawnictwa HELION. Autor: Piotr Adamczewski ISBN 83-7361-645-4. Rok wydania 2005.

http://portalwiedzy.onet.pl/134110,,,,kartotekowa_baza_danych,haslo.html

***

Baza danych jednopoziomowa

Baza danych jednopoziomowa (angielskie flat-file database), prosta baza danych zbudowana na podobieństwo kartoteki, składająca się z jednej tabeli. Tradycyjna szufladka z kartami katalogowymi lub komputerowa baza stałych klientów stacji benzynowej są przykładami bazy danych jednopoziomowej.

Hasło opracowano na podstawie “Słownika Encyklopedycznego - Informatyka” Wydawnictwa Europa. Autor - Zdzisław Płoski. ISBN 83-87977-16-0. Rok wydania 1999.

http://portalwiedzy.onet.pl/91539,,,,baza_danych_jednopoziomowa,haslo.html

***

Relacyjna baza danych

• Relacyjna baza danych (ang. RDB — Relational Database) — system zarządzania bazą danych umożliwiający tworzenie relacyjnych modeli danych: związki między danymi opierają się na wspólnym dla kilku plików polu kluczowym. Teoretyczny model tej bazy opracował w roku 1970 E. F. Codd. Przykładami takich baz są: Ingres, Oracle.

Hasło opracowano na podstawie "Słownika informatycznego" Wydawnictwa HELION. Autor: Piotr Adamczewski ISBN 83-7361-645-4. Rok wydania 2005.

http://portalwiedzy.onet.pl/136128,,,,relacyjna_baza_danych,haslo.html

Relacyjny model danych

• terminologia matematyczna - baza danych to zbiór relacji

• relacja jest reprezentowana przez tablicę (kolumny i wiersze)

• np. dla zadanej kolumny mamy w wierszu odpowiednią wartość

***

Hierarchiczna baza danych

• Hierarchiczna baza danych (ang. hierar­chical database) — baza danych, w której relacje między rekordami mają formę struktury drzewiastej. Rekord może zawierać dane ujęte w związki podległości.

Hasło opracowano na podstawie "Słownika informatycznego" Wydawnictwa HELION. Autor: Piotr Adamczewski ISBN 83-7361-645-4. Rok wydania 2005.

http://portalwiedzy.onet.pl/135578,,,,hierarchiczna_baza_danych,haslo.html

***

Obiektowa baza danych

• Obiektowa baza danych (ang. object database) — baza danych złożona z obiektów tworzonych zgodnie z paradygmatem programowania obiektowego, np. system O2 (Altair).

Hasło opracowano na podstawie "Słownika informatycznego" Wydawnictwa HELION. Autor: Piotr Adamczewski ISBN 83-7361-645-4. Rok wydania 2005.

http://portalwiedzy.onet.pl/134376,,,,obiektowa_baza_danych,haslo.html

Cechy baz obiektowych

• Orientacja na obiekty, a nie na wartości

• Tożsamość obiektów

• Operowanie na złożonych obiektach

• Abstrakcyjne typy danych

• Dziedziczenie

• Polimorfizm

***

Rozproszona baza danych

• Rozproszona baza danych (ang. distributed database) — baza danych fizycznie rozmieszczona na wielu nośnikach danych lub węzłach sieci komputerowej, która dla użytkownika pozostaje logiczną całością.

Hasło opracowano na podstawie "Słownika informatycznego" Wydawnictwa HELION. Autor: Piotr Adamczewski ISBN 83-7361-645-4. Rok wydania 2005.

http://portalwiedzy.onet.pl/134684,,,,rozproszona_baza_danych,haslo.html

***

Podział baz (ze względu na przeznaczenie):

operacyjne - zawierają dane dynamiczne

analityczne - do przechowywania danych historycznych i informacji związanych z pewnymi wydarzeniami.

Michael J. Hernandez „Bazy danych dla zwykłych śmiertelników”. Warszawa: Mikom, 1998

***

Zaproponowano wiele typologii baz danych. Wyróżnia się rodzaje baz danych najczęściej zależnie od:

• Rodzaju gromadzonej w nich informacji: bibliograficzne, zawierające informację dokumentacyjną, i faktograficzne, zawierające informację faktograficzną;

• Rodzaju denotacji utrwalonych danych: źródłowe, denotujące obiekty rzeczywistości poza językowej, np. bazy danych faktograficzne i bazy danych odsyłające, denotujące zbiory dokumentów, czyli pełniące funkcję metainformacyjną względem innych zbiorów informacji. Bazę danych odsyłającą może stanowić baza danych bibliograficznych lub faktograficznych, np. baza danych terminologicznych (słownikowa) zawierająca terminologię danej dziedziny wiedzy lub słownik języka informacyjno-wyszukiwawczego, służąca jako pomoc przy formułowaniu strategii wyszukiwawczej, np. baza danych Chemname, Vocabulary Switching System (VSS). Bazy danych faktograficznych odsyłające do innych baz nazywane są często bazami skierowującymi, np. Dialindex w systemie Lockheed-Dialog;

• Zakresu tematycznego (pola semantycznego) danych: jednodziedzinowe i wielodziedzinowe. Wśród baz wielodziedzinowych wyróżnia się bazy transdyscyplinowe zawierające dane jednej głównej dziedziny, np. medycyny oraz w ograniczonym zakresie dane z innych dziedzin komplementarnych z punktu widzenia przedmiotu i metod badań, np. chemii, biologii;

• Rodzaju bazy notacyjnej danych: numeryczne, tekstowo-numeryczne i ikonograficzne;

• Rodzaju bazy notacyjnej danych: numeryczne, tekstowo-numeryczne i ikonograficzne;

• Poziomu opisu organizacji danych na nośniku informacji: logiczne, reprezentujące przyję­ty w danym systemie informacyjno-wyszukiwawczym model danych oraz fizyczne, reprezentujące realizację danego modelu na konkretnym nośniku informacji;

• Przyjętego modelu danych (struktury danych): hierarchiczne, sieciowe, relacyjne;

• Zakresu realizacji funkcji wyszukiwawczej w charakterystykach wyszukiwawczych dokumentów (2). Z tego punktu widzenia wydziela się bazy danych: pełnotekstowe, zawierające teksty dokumentów pierwotnych, odróżniane od baz danych bibliograficz­nych, w których możliwe jest realizowanie funkcji wyszukiwawczej w pełnym zakresie charakterystyki wyszukiwawczej dokumentu. Por. wyszukiwanie pełnotekstowe;

• Przeznaczenia, które może polegać na zaspokajaniu potrzeb informacyjnych określonej kategorii użytkowników. Wyróżnia się tzw. bazy ukierunkowane zadaniowo, np. baza danych NASA, IN1S, ERDA. Wszystkie stosowane w praktyce podziały baz danych nie są podziałami logicznymi, po­nieważ do ich uzyskania zastosowano jednocześnie różne kryteria. Typowymi elementami opisu baz danych w katalogach baz danych są: nazwa; skrót nazwy; inne wersje nazwy i skrótu nazwy; producent (często z rozróżnieniem na producenta informacji i na producenta bazy, np. na dysku CD-ROM); źródła informacji zawartych w bazie; język; typ; zakres geograficzny; zakres czasowy; zakres przedmiotowy (tematyka, opis zawartości); odpowiedniki drukowane i/lub na nośnikach maszynowych; informatyczne wymagania użytkowania; ograniczenia licencyjne; oprogramowanie; producent oprogramowania; data pierwszego wydania; częstotliwość aktualizacji; aktualna wersja bazy; cena (np. prenumeraty na jedno stanowisko, na wiele stanowisk, w sieci, w serwisach online).

5