Pojęcie międzynarodowych stosunków gospodarczych.
Stosunki między podmiotami gospodarki światowej, między krajami o różnych ustrojach, o różnym stopniu rozwoju. Ogólne rozmiary eksportu i importu krajów świata łącznie. Powiązania gospodarcze krajów z zagranicą, miejsce kraju w produkcji i dochodzie narodowym. Stosunki ekonomiczne nawiązywane miedzy różnymi podmiotami gospodarki świata.
Gospodarka światowa - pojęcie.
Zbiorowość różnych organizmów i instytucji funkcjonujących na poziomach krajowych i szczeblach międzynarodowych. W skład wchodzą przedsiębiorstwa krajowe, transnarodowe, gospodarki narodowe.
Historycznie ukształtowany i zmieniający się w czasie system trwałych powiązań ekonomicznych między gospodarkami różnych krajów, na różnym poziomie rozwoju, włączając je w ogólnoświatowy proces produkcji i wymian.
Pojęcie międzynarodowego podziału pracy.
M.p.p. polega na tym, że poszczególne kraje wytwarzają na rynek krajowy i zagraniczny wybrane produkty i usługi, a z innych świadomie lub pod presją czynników obiektywnych rezygnują.
Czynniki, które oddziaływają na m.p.p.
czynniki wewnętrzne- warunki naturalne, poziom rozwoju, zasoby kapitałowe, czynniki systemowe,
czynniki zewnętrzne- oddziaływanie innych państw, zdarzenia losowe,
Czynniki strukturalne międzynarodowego podziału pracy.
niejednorodne wyposażenie w czynniki produkcji
różnice w zasobach bogactw naturalnych
różnice w zasobach pracy
różnice w zasobach kapitału
Czynniki techniczne międzynarodowego podziału pracy.
możliwość aktywnego uczestnictwa w rozwoju nauk i technik (kreowania postępu naukowo-technicznego)
Czynniki instytucjonalne międzynarodowego podziału pracy.
ustrój polityczny
polityka gospodarcza
traktaty i umowy międzynarodowe
Czynniki koniunkturalne międzynarodowego podziału pracy.
wahania popytu i podaży
Pojęcie międzynarodowej komplementarności struktur gospodarczych.
To wzajemne dopasowanie struktur w obrębie dwóch lub większej liczby krajów. Może być ujmowana jako stan (zjawisko statyczne) i jako proces (zjawisko dynamiczne). Handel w obrębie tych struktur zdeterminowany jest przez zróżnicowanie produkcji (najczęściej między rozwijającymi się, a rozwiniętymi).
Komplementarność międzygałęziowa i jej przykłady.
U jej podstaw znajdują się różnice w zasobach czynników produkcji, tj. bogactw naturalnych, pracy i kapitału. Najczęstszą jej przyczyną są różnice warunków naturalnych. Część krajów jest obficie wyposażona w surowce materialne, inne kraje surowców takich nie posiadają, lecz mają dobrze rozwinięty przemysł, stąd wzajemna komplementarność (np. Rosja-Europa Zachodnia). Ważną przyczyną jest też zróżnicowana gałęziowa struktura przemysłu.
Komplementarność wewnątrzgałęziowa i jej przykłady
U jej podstaw znajdują się różnice wydajności czynników produkcji. W miarę rozwoju gospodarczego przesłanki naturalne różnicujące gałęziowe struktury produkcji ustępują miejsca przesłankom wynikającym z uprzemysłowienia i postępu naukowo-technicznego. Postęp techniczny umożliwia wszechstronny rozwój gałęziowy produkcji bez względu na posiadane zasoby bogactw naturalnych.
Np. w Poznaniu buduje się silniki do aut, a w innym miejscu karoserię.