Polskie prawo autorskie chroni zarówno prawa osobiste twórcy jak i jego prawa majątkowe. Warto o tym pamiętać. Zwłaszcza, że można narazić się na odpowiedzialność karną.
Ochronę autorskich praw majątkowych przebiega na płaszczyźnie zarówno cywilno-prawnej jak i karnej. Zgodnie z art. 79 prawa autorskiego uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa szeregu roszczeń.
Przede wszystkim zaś:
zaniechania naruszania;
usunięcia skutków naruszenia;
naprawienia wyrządzonej szkody;
wydania uzyskanych korzyści.
Ciekawa sytuacja ma miejsce z naprawieniem szkody. Uprawniony może żądać bowiem naprawienia wyrządzonej szkody może być albo na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności, stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.
Co to oznacza w praktyce. Uprawniony oblicza sobie kwotę swojego wynagrodzenia, które dostałby w przypadku podpisania stosownej umowy i może żądać trzykrotności tak obliczonej kwoty. Ponadto art. 79 ust. 2 prawa autorskiego wprowadza bardzo ciekawe uprawnienie.
Otóż twórca, którego prawa majątkowe zostały naruszone może domagać się:
jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd;
zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy pieniężnej, nie niższej niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia, na rzecz Funduszu Promocji Twórczości gdy naruszenie jest zawinione i zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek.
Interesujące jest zgłasza podanie do publicznej wiadomości całości orzeczenia sądu. Ustawodawca nie precyzuje bowiem czy chodzi o tezę wyroku czy też o tezę wraz z uzasadnieniem. Jeśli przyjąć iż orzeczeniem jest teza wraz z uzasadnieniem (które często przybiera dziś postać prawdziwych, kilkustronicowych wywodów natury faktycznej i prawnej) to może się okazać że sama publikacja takiego orzeczenie będzie naruszyciela słono kosztować.
Fakt skorzystania przez uprawnionego z drogi cywilnej nie oznacza iż wyłączona zostaje odpowiedzialność karna. Warto bowiem pamiętać iż karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 podlega każdy kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, jak również każdy kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom w celu rozpowszechnienia utrwala lub zwielokrotnia cudzy utwór w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Tak stanowią odpowiednio artykuły 116 i 117 prawa autorskiego. Przy czym kara ta zwiększa się w przypadku gdy sprawca uczynił sobie z popełniania w/w przestępstw stałe źródło dochodów.
Autorka artykułu jest prawnikiem, specjalistą w zakresie prawa prasowego, autorskiego oraz własności przemysłowej - kancelaria@mbrzozowska.pl, www.mbrzozowska.pl