Funkcjonalny model antropologii

Przedstawiciele:

Bronisław Malinowski, Radcliffe-Brown

Specyfika podejścia:

• wyraźne przedefiniowanie antropologii. Celem jest badanie kultury jako pełnej swoistej całości powstałej ze zbioru elementów.

• Interpretacja i wyjaśnianie faktów kulturowych poprzez rozpatrywanie ich funkcji

• Antropologia jest nauką empiryczną

• HOLIZM - przeświadczenie o tym, że kultura jest całością, zbiorem elementów powiązanych ze sobą. Badacz interesuje się zależnościami między tymi elementami.

• Antropologia ma być nauką synchroniczną: hit et nun (tu i teraz) i empiryczną. Rezultatem badań są monografie, studia przypadku.

Badania terenowe: [Malinowski]

1. Przygotowanie teoretyczne - celowość, planowość i premedytacja

2. Znajomość terenu - wiedza o terenie, znajomość języka, przygotowanie leksykalne

3. Intensywność badań:

3 charakterystyczne elementy wiedzy o kulturze:

1. struktura i organizacja badanej społeczności

• podział ról

• zasady gospodarowania (wymiar polityczny i ekonomiczny)

1. Imponderabilia życia codziennego

• Obserwacja ludzi w działaniu - obserwacja uczestnicząca

• Życie codzienne

1. Zbliżenie się badacza do mentalności tubylców

• Znajomość kultury symbolicznej

• Studiowanie mitów, obrzędów

• Komplementarność etic (zjawiskowe)i emic (mentalne)

4. Monografia - obszerne opisy, studia [Malinowski]

* relacje, zależności pomiędzy instytucjami

* pokazywane przez pryzmat: magii, gospodarki, rodziny lub wymiany społecznej

*** [Radcliffe-Brown] - monografie powinny być krótkie, najlepiej uzupełnione fotografiami.

Funkcjonalne rozumienie KULTURY przedmiot badań antropologa

1. 
   gospodarka

2. wychowanie

3. ustrój polityczny

4. ład i prawo spojrzenie na kulturę

5. magia i religia

6. sztuka

7. zabawa

8. wiedza

Kultura - przekazywana z pokolenia na pokolenie; język + zachowania + symbole = HOLIZM

Kluczem do badania kultury są INSTYTUCJE oraz związki i relacje pomiędzy nimi:

Instytucje są funkcjonalne jeśli zaspakajają ludzkie potrzeby. Kultura zaspakaja potrzeby człowieka:

1. podstawowe (biologiczne) - metabolizm, prokreacja, itp.

2. pochodne (społeczne) - reakcje o charakterze gospodarczym, struktura, układ ról, itd...

3. integratywne (kulturowe) - reakcja na przestrzeń symboliczną, wiedza, wierzenia, moralność, zabawa, sztuka, religia...

[Malinowski]

Model instytucji:

• aspekt normatywny: skodyfikowany porządek działań

• aspekt funkcjonalny: działania są celowe

• aspekt personalny: wspólne działania grupy

Wymiana KULA jako typ instytucji:

1. Zasada naczelna: określony sposób definiowania tego co czują, robią

* wymiana kula ≠ handel

2. Ludzie: zawsze grupa celowa

* tylko mężczyźni

* kobiety - ewentualnie mogą reprezentować wodza

3. Substrat materialny: przedmioty

* naszyjniki, naramienniki

* dary inicjujące oraz końcowe

4. System norm i wartości - porządkowanie, nie ma dowolności

* „daję, byś ty też dał”

* związki w wymianie kula są stałe

* wielkość daru nie jest określona, ale hojność jest wyznacznikiem prestiżu w grupie

5. Działania: rzeczywiste zachowania się ludzi

* wymiana darów

* dramaturgia daru: dar jest elementem zniewalającym dla przyjmującego, asymetria między darującym a obdarowywanym

6. Funkcja: co wnosi dane działanie? Jaki jest sens (jednostkowy oraz grupowy) danej instytucji?

* osiąganie prestiżu, korzyści niematerialne (jednostka)

* integracja ponadlokalna

* więzi, zależności

* źródło tożsamości, pamięci społecznej

Alfred Radcliffe-Brown a Bronisław Malinowski:

Elementy wspólne:

• badania terenowe

• interpretacja kultury: holizm

• długofalowe studia etnograficzne u źródła

• kultura jako całość jest mechanizmem adaptacyjnym, trwa tak długo, jak długo zaspakaja potrzeby członków grupy.

Różnice:

Zakres:	A. Radcliffe-Brown	B. Malinowski
1. rozumienie systemu społecznego	podstawowa jednostka: struktura*	podstawowa jednostka: instytucja
2. stan równowagi i integracji zapewnia	internalizacja norm i wartości - konsensus	efektywne instytucje, które zaspakajają potrzeby człowieka
3. zasada istnienia społeczeństwa i życia społecznego	internalizacja norm	uporządkowane, skodyfikowane zaspakajanie potrzeb [M]

* struktura to układ pozycji, ról, dystansów, wartości, normy, społeczna kontrola

badania nad strukturą obejmują 3 aspekty:

1. morfologia (skład, budowa)

2. fizjologia (procesy w obrębie struktury - władza, pokrewieństwo, kooperacja)

3. dynamika zmian (zmiany środowiskowe, kulturowe, instytucjonalne)

*** zamiast funkcjonalizm - mówi się często szkoła funkcjonalno-strukturalna [ Levi-Strauss]

[RB] struktura pojmowana w sposób reistyczny (istnieją tylko rzeczy lokalizowane w czasie i przestrzeni, nie istnieją byty abstrakcyjne takie jak cechy, relacje, własności)

[LS] struktura ma charakter logiczny

---