Szczegółowy zakres zagadnień do kolokwium z pedagogiki społecznej

/zintegrowana edukacja wczesnoszkolna i edukacja przedszkolna/

Kolorem czerwonym oznaczono zagadnienia na ocenę dostateczną.

Zagadnienia ogólne:

- przedmiot badawczy pedagogiki społecznej (np. wg A. Kamińskiego)

- pojęcie pracy społecznej, pracy socjalnej

- najważniejsi przedstawiciele polskiej pedagogiki społecznej

- kręgi środowiskowe, spirala rozwoju społecznego

- klasyczne a nowoczesne pojęcie środowiska wychowawczego

- grupy pierwotne (naturalne) i grupy wtórne (intencjonalne, celowe) w kontekście typologii F. Tönniesa; (np. czy rodzina to grupa pierwotna czy wtórna, czy szkoła to środowisko pierwotne czy wtórne?)

- zjawisko globalizacji, glokalizacji, makdonaldyzacji

- patologie instytucjonalne (badania: Goffmana, Rosenhana, Zimbardo)

Środowisko rodzinne:

- typologie rodziny

- rodzicielskie style wychowania i postawy

- funkcje rodziny wg Z. Tyszki

- różnice w strukturze rodziny funkcjonalnej a dysfunkcyjnej w ujęciu systemowym

- najważniejsze przyczyny dysfunkcji rodziny

- pojęcie krzywdzenia dziecka

Środowisko grup rówieśniczych:

- kryteria odróżnienia grup rówieśniczych od innych struktur społecznych

- powstawanie grup rówieśniczych (w jaki sposób powstają grupy rówieśnicze?)

- typy grup rówieśniczych

- właściwości związków rówieśniczych o charakterze grupy pierwotnej i wtórnej (wiedzieć na czym polegają różnice między nimi - patrz: typologia F. Tönniesa)

- funkcje grupy rówieśniczej

- pomiar ról i relacji społecznych w obrębie grupy rówieśniczej

Środowisko szkolne:

4 typy kontaktów nauczyciela z uczniami

4 style wychowawcze nauczycieli

Problemy społeczne:

Proszę podzielić się na 4 grupy (o mniej więcej równym składzie). Listy przedstawić na najbliższych zajęciach. Nastąpi wówczas losowanie 4 tematów, które w ramach danej grupy opracujecie Państwo samodzielnie. A oto wspomniane tematy, które będziecie Państwo mogli wylosować:

1) Bieda/ubóstwo (pojęcie ubóstwa lub projekt „parasola” lub projekt „korzeni trawy”),

2) Bezrobocie (wpływ bezrobocia na wypełnianie którejś z funkcji rodziny, fazy bezrobocia, aspekty psychospołeczne),

3) Bezdomność (np. główne przyczyny, proces wychodzenia z bezdomności, formy pomocy osobom bezdomnym),

4) Wypalenie zawodowe pracowników służb społecznych (co to jest? przyczyny i objawy wypalenia zawodowego, fazy wypalenia).

Temat 1, 2, 3 - Pedagogika społeczna, red. T. Pilch, I. Lepalczyk, Warszawa 1995.

Temat 4 - np. James R. K., Gilliland B. E., Strategie interwencji kryzysowej, Warszawa 2009.

Literatura podstawowa:

• Pedagogika społeczna, red. T. Pilch i I. Lepalczyk, Warszawa 1995.

• Pedagogika społeczna, dokonania - aktualność - perspektywy, red. S. Kawula, Toruń 2006.

• Kamiński A., Funkcje pedagogiki społecznej, Warszawa 1974 (lub nowsze wyd.).

Literatura zalecana:

• Aronson E., Człowiek istota społeczna, Warszawa 2002.

• Czapów Cz., Wychowanie resocjalizujące, Warszawa 1980.

• Gaś Z., Profilaktyka w szkole, Warszawa 2006.

• Goffman E.: Charakterystyka instytucji totalnych (w:) Elementy Teorii Socjologicznych, red. J. Szacki, Warszawa 1975.

• Hymel S., Bowker A., Woody E., Agressive versus Withdrawn Unpopular Children: Variations and Self-Perceptions in Multiple Domains, „Child Development”, 64, 1993.

• James R. K., Gilliland B. E., Strategie interwencji kryzysowej, Warszawa 2009.

• Kępiński M., Antropologiczne studium instytucji o charakterze totalnym, „Kultura i Historia”, nr 2/2002.

• Konarzewski K., Nauczyciel, (w:) Sztuka nauczania. Tom 2. Szkoła, red. K. Konarzewski, Warszawa 2004.

• Pedagogika społeczna. Tom 2., red. E. Marynowicz-Hetka, Warszawa 2007.

• Podstawy psychologii, red. W. Pilecka, G. Rudkowska, L. Wrona, Kraków 1998.

• Psychologia rozwojowa. Tom 2., red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Warszawa 2002.

• Ritzer G., Makdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 2009.

• Rosenhan D.L., On Being Sane in Insane Places, “Science”, Vol. 179 (Jan. 1973), s. 250-258.

• Tönnies F., Wspólnota i stowarzyszenie, Warszawa 2008.

• Urban B., Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych, Kraków 2005.

• Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jednolity w Dz.U. 2009 nr 175 poz. 1362).

• Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, red. B. de Barbaro, Kraków 1999.

• Zaremba Ł., Przemiany rodziny a jakość środowiska wychowawczego, „Konteksty Kultury 6” , Wyd. Kolegium Nauczycielskiego w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2010.

• Zimbardo P., Efekt Lucyfera, Warszawa 2008.

---