Temat 6: Wybór konsumenta w ujęciu teorii użyteczności.

1. Gospodarstwo domowe jako podmiot ekonomiczny:

• Gospodarstwo domowe - dobrowolny związek ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących decyzje dotyczące sposobu zarobkowania i wydatkowania zarobionych pieniędzy.

• W mikroekonomii zamiennie używa się pojęcia konsument.

• Funkcje gospodarstwa domowego:

• Ekonomiczne

• Produkcyjne - dostarczają czynników produkcji

• Konsumpcyjne

• Jako właściciele czynników produkcji dostarcza czynniki wytwórcze (ich usługi) przedsiębiorstwom, uzyskując z tego tytułu dochody (płace, zyski, czynsze) - kapitał dostarczany jest poprzez:

• zakładanie własnych firm

• udziały w spółkach

• zakup papierów wartościowych

• pośrednio poprzez lokaty bankowe.

• Dysponują dochodami dzieląc je na część konsumowaną i odkładaną.

• Organizują i realizują proces konsumpcji.

• Społeczne

• Reprodukcyjna

• Wychowawcza

• Ważny aspekt ekonomiczny - przygotowanie zasobów pracy własnej i młodego pokolenia do przyszłej aktywizacji, kształtowanie jakości kapitału ludzkiego.

• Założenia teorii użyteczności:

• Konsumenci:

• Dokonują racjonalnych wyborów, dysponując swym dochodem.

• Mają swobodę wyboru na rynkach dóbr i rynkach czynników produkcji

• Kierują się własnym interesem.

• Cel gospodarstwa domowego maksymalizacja satysfakcji z konsumpcji dóbr.

• Użyteczność dobra dla konsumenta - subiektywne odczucie, jakie daje konsumentowi spożycie lub posiadanie danego dobra.

3. Ograniczenie budżetowe i koszyk dóbr konsumenta:

• Dochód konsumenta (gospodarstwa domowego) stanowi jego ograniczenie.

• Konstrukcja kszyka dóbr danego konsumenta:

• 
  (x - razy)

• I - dochód konsumenta

• P - cena dobra

• Q - ilość dobra

• i = 1,2,3,…,n - konkretne dobra

• Aktualny cel: maksymalizacja użyteczności z wybranego koszyka dóbr.

• Występuje problem pomiaru użyteczności, gdyż jest to subiektywne uczucie, a co za tym idzie nie posiada jednostki.

• Nie stosuje się porównań użyteczności tego samego dobra między różnymi konsumentami.

• Kiedyś jednostką użyteczności był „utyl”

• Użyteczność całkowita a użyteczność krańcowa:

• Użyteczność całkowita (TU) - wyraża łączne zadowolenie z konsumpcji danego dobra, rośnie wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra, wzrasta jednak coraz wolniej.

• 
  Krzywa może się zaginać, po tym jak osiągniemy maksimum konsumpcji.

• Użyteczność marginalna (krańcowa) (MU) - przyrost użyteczności całkowitej spowodowany wzrostem konsumpcji dobra o dodatkową jednostkę, maleje wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra.




• Prawo malejącej użyteczności marginalnej (I prawo Gossena): Przyrost zadowolenia z każdej kolejnej jednostki konsumowanego dobra jest coraz mniejszy.

• W praktyce konsument porównuje użyteczności krańcowe jednostek pieniężnych wydawanych na poszczególne dobra.

• Równowaga konsumenta w ujęciu teorii użyteczności. II prawo Gossena. Nadwyżka konsumenta.

• Prawo wyrównania się użyteczności marginalnej (II prawo Gossena):
  czyli
  .

• Konsument ustabilizuje swój koszyk dóbr wtedy, gdy przyrost użyteczności wywołany wydatkowaniem krańcowej jednostki pieniężnej na każde z dóbr będzie jednakowy.

• Koszyk konsumenta jest wtedy optymalny, gdyż zapewnia maksymalną użyteczność całkowitą z jego dochodu przy danym poziomie cen. Oznacza to, że konsument znajdzie się w równowadze, gdyż nie ma motywów do zmiany swego koszyka zakupów.

• Nadwyżka konsumenta (renta konsumenta) - luka pomiędzy całkowitą użytecznością danego dobra a jego wartością rynkową.

• Wynika z tego, że za każdą jednostkę towaru płacimy taką samą cenę, ale poszczególne jednostki dla konsumenta mają różną użyteczność.

• Tylko użyteczność krańcowa ostatniej jednostki jest równa cenie.




• Jeżeli wzrośnie cena dobra - nadwyżka konsumenta zmniejszy się (wykres dla pojedynczego konsumenta)




• Nadwyżka konsumenta w odniesieniu do całego rynku danego dobra (wykres dla wielu konsumentów)