Joanna Frączek
II rok pedagogika
Opiekuńczo-wychowawcza
STUDIUM INDYWIDUALNEGO
PRZYPADKU
Jarosław 2011
PLAN PRACY:
1.WSTĘP
2.Materiały źródłowe
3.Charakterystyka środowiska rodzinnego
a). dane osobowe rodziny
b). warunki socjalno-bytowe rodziny
c). indywidualne warunki socjalne dziecka
d). atmosfera wychowawcza i styl wychowania w rodzinie
e). stan zdrowia rodziców i rodzeństwa
f). kultura pedagogiczna rodziców
4. Przebieg ciąży i porodu
a). klimat psychofizyczny w jakim funkcjonowała przyszła matka
b). opieka specjalistyczna
c). przebieg porodu i połogu
5. Przebieg etapów rozwoju dziecka
a). okres niemowlęcy i poniemowlecy
b). okres przedszkolny
c). okres wczesnoszkolny i szkolny
6. Charakterystyka dziecka i jego kontekstu społecznego
a). funkcjonowanie dziecka w środowisku rodzinnym, w tym zainteresowania, cechy zachowania pozytywne i negatywne
b). funkcjonowanie dziecka w środowisku szkolnym, zainteresowanie przedmiotami, cechy zachowania, funkcjonowanie w roli ucznia
c). ogólna charakterystyka dziecka w zakresie funkcjonowania sfer
7. Percepcja dziecka, jego niesprawności i procesu rewalidacji przez najbliższe otoczenie czyli środowisko domowe, środowisko instytucjonalne
8. Percepcja siebie, swojej niesprawności, procesu rewalidacji i nauki szkolnej przez dziecko
9. Plany, marzenia dziecka
WSTĘP
Autyzm wczesnodziecięcy to skomplikowany zespół upośledzenia rozwoju, w którym istotną rolę odgrywa funkcjonowanie mózgu. Jest to choroba neurologiczna. Do typowych cech należą problemy z komunikacją uczuć i związkami społecznymi. Występują również kłopoty z integracją wrażeń zmysłowych. W typowych przypadkach pojawia się w pierwszych trzech latach życia. Ocenia się, że autyzm występuje u około 2 do 6 na 1000 osób, przy czym jest cztery razy częstszy u mężczyzn niż u kobiet.
Obecnie autyzm może być leczony (farmakologicznie i behawioralnie), ale nie jest wyleczalny. Wczesna diagnoza i działanie są niezbędne w celu zapewnienia jak najlepszego rozwoju dziecka. Uważa się powszechnie, że nie jest możliwe stworzenie w pełni działającego leku, bo na autyzm wpływają cechy mózgu determinowane na bardzo wczesnym etapie rozwoju.
Prawdopodobnie, u podłoża wszystkich zaburzeń spektrum autyzmu leżą defekty neurologiczne o szczegółowo nieznanej etiologii. Do najczęściej wymienianych, potencjalnych przyczyn ich powstawania należą: genetyczne, wiek ojca od 40 i więcej lat zwiększa ryzyko zachorowalności na autyzm, zaburzenia metaboliczne, przede wszystkim nietolerancja glutenu i kazeiny, zaleca się dietę pozbawioną tych substancji, urazy okołoporodowe, uszkodzenia centralnego układu nerwowego, toksoplazmoza (wrodzona), dziecięce porażenie mózgowe, poważne infekcje i intensywne antybiotykoterapie w okresie niemowlęcym, alergie i osłabiona sprawność immunologiczna, obniżona zdolność do detoksykacji, zatrucie rtęcią i metalami ciężkimi.
Objawy autyzmu wg Leo Kannera:
autystyczna izolacja
przymus stałości otoczenia
niezdolność do interakcji społecznych
stereotypowe, powtarzające się czynności
zaburzenia mowy (echolalia, odwracanie zaimków) lub całkowity brak mowy
łatwość mechanicznego zapamiętywania
Autyzm dziecięcy:
nie gaworzy, nie wskazuje, nie wykonuje świadomych gestów po pierwszym roku życia
nie mówi ani jednego słowa w wieku 16 miesięcy
nie składa słów w pary w wieku 2 lat
nie reaguje na imię
traci zdolności językowe lub społeczne
Inne objawy:
słaby kontakt wzrokowy
nie potrafi się bawić zabawkami
nadmiernie porządkuje zabawki lub inne przedmioty
jest przywiązane do jednej zabawki lub przedmiotu
nie uśmiecha się
czasem wydaje się upośledzone słuchowo lub w Zespole Aspergera wyostrzony zmysł słuchu
urojenia
omamy
Chociaż dzieci z ASD mają zwykle normalny wygląd fizyczny i dobrą kontrolę nad mięśniami, to powtarzane przez nie dziwnie wyglądające ruchy, mogą odseparować je od innych dzieci. Takie zachowania mogą być skrajne i wyraźne lub bardziej subtelne. Niektóre spędzają wiele czasu machając rękami lub chodząc na palcach. Zdarza się, że nagle zamierają w bezruchu. Mogą spędzać całe godziny ustawiając samochodziki lub pociągi w szczególny sposób, zamiast bawić się nimi. Jeśli ktoś przypadkowo przesunie jedną z zabawek, dziecko będzie bardzo rozdrażnione. Dzieci takie wymagają, nawet żądają, doskonałej spójności otoczenia. Drobna zmiana w jakiejkolwiek codziennej czynności, jedzeniu, ubieraniu, kąpieli, w czasie o którym wychodzą i sposobie dojścia do szkoły, wytrąca je z równowagi. Być może powtarzalność i porządek nadają pewną stabilność ich obrazowi świata. Powtarzalne zachowania przyjmują czasem postać obsesji. Dziecko może pragnąć wiedzieć wszystko o odkurzaczach, rozkładzie jazdy czy latarniach morskich. Często zdarza się wielkie zainteresowanie liczbami, symbolami lub badaniami naukowymi.
W leczeniu dominuje podejście niefarmakologiczne - specjalna edukacja i terapia behawioralna. W leczeniu farmakologicznym stosuje się neuroleptyki, stymulanty i leki antydepresyjne. Ostatnie badania wskazują jednak na nieskuteczność antydepresantów, przynajmniej w terapii krótkoterminowej.
Rodzice zazwyczaj jako pierwsi zauważają odbiegające od normy zachowania u ich dzieci[10]. Wprowadzenie leczenia z opóźnieniem może wpłynąć na jego długoterminowe efekty i dlatego następujące oznaki powinny zostać poddane ocenie przez specjalistę bez zwlekania:
Brak gaworzenia przed 12 miesiącem życia.
Brak gestykulacji (wskazywanie, machanie na pożegnanie itp.)
Brak wypowiadania słów przed 16 miesiącem życia.
Brak spontanicznego wypowiadania fraz składających się z dwóch słów (z pominięciem echolalii) przed 24 miesiącem życia.
Utrata jakichkolwiek umiejętności językowych i zdolności społecznych w każdym wieku.
2.MATERIAŁY ŹRODŁOWE
Informacja z przedszkola, 2002r. Przedszkole Miejskie nr 2 w Przeworsku
Informacja o wyniku przeprowadzonych badań, 27.09.2002r. Poradnia Psychologiczno-pedagogiczna w Przeworsku
Karta pobytu pacjenta, 28.01.2003r. Szpital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie
Orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, 27.08.2003r. Poradnia Psychologiczno-pedagogiczna w Przeworsku
Orzeczenie o niepełnosprawności, 28.02.2005r. Powiatowy Zespół d/s Orzekania o Niepełnosprawności
Orzeczenie o niepełnosprawności, 05.01.2008r. Powiatowy Zespół d/s Orzekania o Niepełnosprawności
3. Charakterystyka środowiska rodzinnego.
Studium indywidualnego przypadku podjętego przeze mnie jest Marek Jadam ur. 8 stycznia 1994 r. w Przeworsku. Uczęszcza on obecnie do Gimnazjum nr 1 w Przeworsku. Piętnastoletni Marek wychowuje się w pełnej rodzinie, ma dwóch braci : 23-letniego Sylwestra i 19-letniego Artura. Matka Marka zajmuje się domem, dorabia wykonując drobne przeróbki krawieckie. Główny ciężar utrzymania rodziny spada na ojca, który jest płytkarzem. Rodzina Marka zajmuje 3 pokojowy dom. Chłopiec ma pokój z rodzicami ale ma własne łóżko. Warunki socjalno-bytowe w tej rodzinie są niewystarczające. Marek ma dostęp do komputera, który dostał od babci. Ubiera się skromnie ale schludnie.
W rodzinie można zauważyć serdeczna atmosferę i bezstresowy styl wychowania. Matka troszczy się o Marka i w wielu rzeczach go wyręcza. Stan zdrowia rodziców i rodzeństwa jest dobry. Nie zauważyłam żadnych zaburzeń. Matka stara się spełniać wszystkie potrzeby dziecka, ojciec nie poświęca zbyt wiele czasu rodzinie ponieważ pracuje dorywczo. To matka dba o proces rewalidacji Marka.
4. Przebieg ciąży i porodu.
Zdaniem matki ciąża z Markiem przebiegała bez zakłóceń i nie można się tutaj doszukiwać przyczyn autyzmu. W czasie ciąży matka niczym się nie denerwowała, była pod stałą opieką lekarza. Matka wspomina, że podczas porodu Marek był owinięty pępowiną przez co był podduszony ponieważ lekarz za późno zdecydował się na cesarskie cięcie.
5. Przebieg etapów rozwoju dziecka
W okresie niemowlęcym i poniemowlęcym rozwój dziecka był opóźniony. Matka wspomina, że zaczął siadać, chodzić i mówić później niż pozostali synowie. Nie sprawiał problemów wychowawczych. Lubił bawić się sam, był zamknięty w sobie , spokojny, godzinami potrafił bawić się jedną zabawką, był mniej ruchliwy niż bracia.
W wieku 6 lat gdy poszedł do przedszkola zaczął sprawiać problemy . Miał trudności w nawiązaniu kontaktu z rówieśnikami, mówił sam do siebie, nie przejawiał agresywnego zachowania. W indywidualnej rozmowie potrafił być miły, uczuciowy i serdeczny. W grupie nie potrafił budować poprawnie zdań.
W okresie wczesnoszkolnym nie było widać żadnej poprawy toteż poradnia psychologiczno-pedagogiczna wniosła o jego indywidualne nauczanie. Chłopiec uczył się w domu, a w wieku 9 lat zaczął uczęszczać na lekcje do szkoły. Z powodu złego traktowania przez rówieśników nie chciał uczęszczać do szkoły przez co musiał powtórzyć klasę III. Marek z nowymi kolegami dogadywał się dużo lepiej przez co chętniej chodził do szkoły, jego zachowanie stało się mniej wybuchowe a stopnie były na tyle dobre że ukończył szkolę podstawową ze świadectwem z paskiem. Obecnie uczy się w klasie 1 gimnazjum. Jego nauczyciele mówią o nim w samych superlatywach. Jego stopnie nadal są bardzo dobre i chłopiec ma stuprocentową frekwencję.
6. Charakterystyka dziecka i jego kontekstu społecznego
Upośledzenie Marka jest w stopniu lekkim. Orzeczenie o niepełnosprawności uzyskał w 2004 roku. Obecnie Marek chętnie przebywa w domu, lubi mieć gości, jest mniej zamknięty w sobie. Nie ma problemów w kontaktach z rodziną, wychodzi z braćmi na spacery, z ojcem na ryby. Najlepszy kontakt ma z matka. Interesuje się astronomią Posiada wiele książek o gwiazdach. Pytany o nie potrafi opowiadać ze szczegółami o danej planecie czy gwieździe. Jest bardzo towarzyski i otwarty w rozmowach.
Marek w środowisku szkolnym nie wykazuje żadnych zachowań odbiegających od normy. Nie przepada za rówieśnikami. Pytany o kolegów odpowiada: „Oni są głupi. Pytają mnie o dziwne rzeczy ale nie powiem ci o jakie bo się wstydzę”. Marek nadal chętnie się uczy i uczęszcza do szkoły. Nauczyciele maja o nim jak najlepsze zdanie.
7. Percepcja dziecka, jego niesprawności i procesu rewalidacji przez najbliższe otoczenie czyli środowisko domowe, środowisko instytucjonalne.
Obecnie Marek nie ma problemów z mową, jak na swój wiek wypowiada się bardzo mądrze. Można zauważyć w ciągu tych lat leczenia, że chłopiec się zmienił. W znacznym stopniu widać poprawę i z cala pewnością zajęcia z terapeuta przyniosły zamierzony efekt.
8. Percepcja siebie, swojej niesprawności, procesu rewalidacji i nauki szkolnej przez dziecko
Marek całkowicie akceptuje swoja niepełnosprawność. Pytany o nią odpowiada:
„nie jestem niepełnosprawny tylko inny niż wszyscy”. O swojej szkole i procesie rewalidacji nie chce rozmawiać.
9. Plany, marzenia dziecka
Jego marzeniem jest dobrze się uczyć i nie mieć żadnej czwórki. Planuje pójść na studia i zostać astronomem.