Rola i występowanie składników mineralnych w organizmie.

Składnikami mineralnymi nazywa się te pierwiastki, które pozostają po spaleniu tkanek w

postaci popiołu.

Stanowią one ok. 4% masy ciała dorosłego człowieka.

W zależności od zawartości w ustroju oraz wysokości dziennego zapotrzebowania składniki

mineralne dzielimy na:

Makroelementy - których zawartość w organizmie człowieka jest większa niż 0,01%, a

zapotrzebowanie dzienne przekracza 100 mg/osobę, są to wapń, fosfor, magnez, potas, sód,

chlor i siarka.

Mikroelementy - zwane też pierwiastkami śladowymi, występują w organizmie w ilości

mniejszej niż 0,01%, przy zapotrzebowaniu poniżej 100mg/osobę/dzień, zaliczamy do nich

żelazo, cynk, miedź, mangan, jod, fluor, selen, chrom, molibden, kobalt.

Wszystkie wymienione makroelementy są niezbędnymi składnikami odżywczymi, co

oznacza, że muszą być dostarczone do organizmu z pożywieniem. Natomiast nie wszystkie

mikroelementy, znajdujące się. w organizmie człowieka, są ( zgodnie z aktualnym stanem

wiedzy) niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Ocena niezbędności jest trudna,

ponieważ, sama obecność w tkankach organizmu o tym nie przesądza. Pierwiastek uważany

jest za niezbędny wówczas, gdy jego deficyt powoduje u człowieka charakterystyczne

objawy, cofające się po uzupełnieniu niedoboru, lub, gdy wyjaśniona zostanie funkcja, jaką

pełni on w ustroju. Oba kryteria spełnione są dla: żelaza, cynku, miedzi, kobaltu, jodu

molibdenu i selenu. Niezbędne funkcje ustalono dla manganu, chociaż nie ustalono objawów

jego niedoboru. Biorąc pod uwagę wyniki badań na zwierzętach można przypuszczać, że

nikiel, cyna, krzem, wanad, a zdaniem niektórych badaczy także bor również powinny być

dostarczane z dietą.

Składniki mineralne w organizmie pełnią wiele funkcji:

- stanowią materiał budulcowy kości, zębów, skory i włosów ( Ca, P, Mg, S, F)

- wchodzą w skład hemoglobiny, mioglobiny (Fe), tyroksyny (I), witaminy B12(Co),

związków wysokoenergetycznych (P), a także enzymów, stanowiąc ich część lub pełniąc

funkcję aktywatora (Zn, Mn)

- uczestniczą w utrzymywaniu równowagi kwasowo - zasadowej organizmu, regulowaniu ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, mają wpływ na funkcjonowanie układu mięśniowego, nerwowego i krążenia (Ca, Mg, K, Na, CI)

- odgrywają rolę w utrzymywaniu równowagi hormonalnej organizmu

Na przyswajanie składników mineralnych z pożywienia wpływa stan wysycenia organizmu

oraz obecność niektórych związków (szczawiany i fityniany, tanina ograniczają wchłanianie)

w diecie.