KONSPEKT LEKCJI

PRZEDMIOT: Historia

KLASA: II

TEMAT LEKCJI: Najazd Szwedów na Polskę 1655 - 1660

CZAS TRWANIA: 1 godzina lekcyjna

CELE LEKCJI:

• Ukazanie przyczyn najazdu Szwedów na Polskę w II połowie XVII w.

• Przedstawienie skrajnych postaw szlachty: zdrada ojczyzny i bohaterska obrona ojczyzny.

• Budzenie uczuć patriotycznych na przykładzie postawy hetmana Czarnieckiego.

• Doskonalenie umiejętność pracy z mapą.

OSIĄGNIĘCIA UCZNIA:

Uczeń:

• podaje przyczyny konfliktu polsko-szwedzkiego w latach 1655-1660;

• wymienia i umiejscawia w czasie i przestrzeni wcześniejsze konflikty polsko-szwedzkie;

• pokazuje na mapie ważniejsze bitwy „potopu szwedzkiego” (obrona Jasnej Góry);

• omawia kierunki i charakter działań wojennych;

• posługuje się nowymi pojęciami (np. przeor, wojna podjazdowa, potop szwedzki);

• korzysta z różnych źródeł wiedzy.

METODY:

• opowiadanie z elementami pokazu,

• praca z mapą,

• praca z tekstem zamieszczonym w podręczniku,

• ćwiczenia z taśma czasu.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• podręcznik - Razem przez wieki, G. Wojciechowski,

• mapa ścienna - Europa w XVII wieku,

• fragment filmu w reżyserii J. Hoffmana „Potop” (video),

• materiał ilustracyjny - wizerunek hetmana S. Czarnieckiego.

PRZEBIEG JEDNOSTKI METODYCZNEJ

1. Czynności organizacyjno - porządkowe

2. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1. Nauczyciel wspólnie z uczniami przypomina wiadomości z poprzedniej lekcji, zadając pytania pomocnicze:

• Dlaczego Zygmunt III interesował się sprawami szwedzkimi?

• Jakie państwa dążyły do zagarnięcia Inflant i dlaczego?

• Kiedy doszło do pierwszych starć polsko-szwedzkich?

• Jakie były skutki bitwy pod Kircholmem i Oliwą?

2. Sformułowanie tematu lekcji i zapisanie go na tablicy.

CZĘŚĆ WŁAŚCIWA

1. Nauczyciel omawia główne przyczyny kolejnego konfliktu polsko-szwedzkiego.

2. Informuje uczniów, iż o przebiegu „potopu szwedzkiego” opowie fragment filmu w reżyserii J. Hoffmana „Potop”.

3. Sformułowanie problemów związanych z filmem. Nauczyciel prosi uczniów, aby podczas oglądania filmu zwrócili uwagę na następujące zagadnienia:

• Jak zachowała się szlachta polska pod Ujściem?

• Jaki był charakter działań wojennych?

• Jak wyglądała obrona Jasnej Góry?

5. Uczniowie oglądają film, a następnie czytają krótki fragment tekstu z podręcznika, dotyczący postawy szlachty polskiej i litewskiej w pierwszych dniach wojny.

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie fragmentu filmu i przeczytanego tekstu zamieszczonego w podręczniku ocenili postawę szlachty polskiej i litewskiej na początku wojny.

2. W dalszej części lekcji uczniowie opowiadają o przebiegu działań wojennych umiejscawiając je na mapie. Nauczyciel wysłuchuje odpowiedzi i uzupełnia je. Krótko przedstawia postać hetmana Czarnieckiego (pokazuje wizerunek Czarnieckiego).

4. CZĘŚĆ KOŃCOWA

Nauczyciel przedstawia skutki najazdu Szwedów na Polskę i określa, jaki wpływ miała wojna na sytuację polityczną i gospodarczą Rzeczypospolitej.

Uczniowie przy pomocy nauczyciela formułują wnioski i zapisują je do zeszytu.

ZADANIE DOMOWE

Nauczyciel wręcza uczniom wcześniej przygotowane na kartkach krzyżówki, prosi o ich rozwiązanie i wklejenie do zeszytu.

ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ

			1.
2
		3.
			4.
			5.

1. Klasztor na Jasnej Górze znajduje się pod opieką zakonu...

2. Król Szwecji ............. X Gustaw, w 1655 r. dokonał najazdu na Polskę.

3. Imię i nazwisko hetmana, bohatera wojny ze Szwedami.

4. Miejscowość, w której Polska i Szwecja podpisały pokój w 1660 r.

5. ............. Książęce w 1657 r. przestały być lennem Polski.