W 6 Kinezyterapia 18.03.2008

Skład mm

• Brzusiec

• Ścięgno

Stosunek brzuśca do ścięgna

• M płaskie - kierunek włókien ścięgien stanowi przedłużenie przebiegu włókna mm (m brzuchaty)

• Wrzecionowate - równoległy

• Półpierzaste - włókna mięśniowe po krótkim przebiegu dochodzą z jednej str. do ścięgien

• Pierzaste - włókna mięśniowe po krótkim przebiegu dochodzą z 2 stron do ścięgna

• Dwubrzuścowe - oprócz przyczepu początkowego i końcowego w części środkowej podzielone ścięgnem pośrednim

• Całkowicie lub częściowo podzielone przez krótkie ścięgna zwane smugami ścięgnistymi (powstają w cz. segmentarnej są wyższymi tworami czynnościowymi

Podział mm

Ze względu na tkankę tworzącą

• Gładkie

• Powolne kurczenie

• Powrót do postaci

• ............................

• Serca

• Z poprzecznie prążkowanych

• Niezależne od świadomych bodźców

• Poprzecznie prążkowane

• Szybko kurczące się

• Pod wpływem bodźców OUN

• Podległe woli

W zależności od położenia

• Powierzchniowe (skórne) - bezpośrednio pod skórą, przyczepiają się do niej 1 lub 2 przyczepami

• Głębokie (szkieletowe) - przyczepiają się 1 lub 2 przyczepami do szkieletu

Od kształtu

• Długie

• Szerokie

• Krótkie

• Mieszane

• ..................

W zależności od przyczepów

• W zależności od topografii

• Początkowy (bliższy)

• Końcowy (dalszy)

• Od funkcji

• Początkowy - bardziej stały (punkt odniesienia)

• Końcowy - bardziej ruchomy

Od pobudzenia elektrycznego do pracy mechanicznej

• Impuls nerwowy wytwarza potencjał czynnościowy m

• Dochodzi do wyzwolenia energii chemicznej (procesy metaboliczne)

• Energia chemiczna zmieniana w mechaniczną

• Zamianę energii chemicznej w pracę mechaniczną to ............ wytworzenie energii cieplnej, której część jest rozpraszana

Impuls dochodzi do włókien wypustką nerwową (aksonem), który ma swój początek (komórka nerwowa) w rogu przednim struktury szarej rdzenia.

Jednostka motoryczna to pewna liczba włókien m unerwionych przez te same włókna nerwowe. Jednostki motoryczne małych mm mogą składać się z kilku włókien a dużych nawet z kilkuset (5000)

Płynne działanie całego m mimo impulsowego charakteru bodźca nerwowego jest możliwe dzięki niejednorodnemu pobudzaniu włókien m oraz przeplataniu jednostek.

Cykl Rozciągnięcie - Skurcz (CRS)

W ruchach dynamicznych których celem jest uzyskanie dużej energii m działa często w cyklu R-S.

ROZCIĄGNIĘCIE TO NIE ROZLUŹNIENIE!!!

Wytwarzanie ciepła przez m

• Spoczynkowe

• .....................

• aktywacji

• skracania

• Odnowy

• Rozkurczu

Mięsień może działać na dźwignię kostną w stanie pobudzenia i gdy jest niepobudzony (stwarza opory bierne). O czynności m mówimy tylko wtedy gdy zachodzi jednoczesne pobudzenie i wyzwalanie momentu siły.

Mięsień pobudzony działa z jednakową siłą w obu pkt przyczepu (początkowym i końcowym)

Rodzaj wydolności zależy od relacji między momentem siły przez niego wyzwolonym a zew.

Funkcja m

Statyka

• Stabilizacja

• Zrównoważenie - siła mm = sile zew

• Wzmacnianie stabilizacji

Dynamika

• Długość włókna jest zmienna

• Ekscentryczna - siła zew większa od mięśniowej (wydłużenie włókien)

• Koncentryczna - siła wew > siły zew (skracająca włókna)

Badanie mm dotyczy przede wszystkim ich siły. Pojęcie siły dotyczy pojedynczego m rejestrowanej bezpośrednio na jego ścięgnie. Gdy mówi się o sile m w stanie przyżyciowym, pomijając próby tych pomiarów wówczas dotyczy to momentu siły. Mięsień działa na kość (dźwignię) i tylko w tej postaci tj moment siły jest dostępny pomiarowi

Siłę najczęściej ocenia się na podstawie 6° testu Lovetta

Przy teście na 4 i 5 - zależy dobór i ocena oporu stawianego ręką terapeuty . Łącznie podczas tego badania zwykle ocenia się całe grupy mm „odpowiedzialne” za poszczególne ruchy a tylko niektóre testuje się pojedynczo.

Test Lovetta

0. - brak napięcia włókien badanego m nad brzuścem, 0% max siły mm

1. - wyczuwalne napięcie m ręką terapeuty w miejscu przebiegu tego m (skurcz jest widoczny a napięcie wyczuwalne), 10% max siły mm

2. - ruch czynny w pełnym zakresie z zachowaniem warunków odciążenia uruchamianego odcinka ciała (jak więcej niż ½ zakres ruchu to 2- jeśli mniej to 1+), 25% max siły mm

3. - ruch czynny w pełnym zakresie z pokonaniem ciężaru uruchamianego odcinka ciała, 50% max siły mm (3-, 2+)

4. - ruch czynny w pełnym zakresie z pokonaniem oporu stawianego ręką terapeuty. Jest to opór umiarkowany, submaxymalny 75% (4-, 3+)

5. - ruch czynny w pełnym zakresie z pokonaniem oporu stawianego ręką terapeuty. Jest to opór max 100% (5-, 4+)

Max siła mięśniowa

• Metoda Dlorena - Wotkinsa - jednokrotne dźwignięcie max ciężaru

• Metoda McQuiea - 10x dźwignięcie ciężaru bez przerwy pomiędzy dźwignięciami, 11 już nie daje pełnego zakresu.

Zazwyczaj porównujemy ze zdrową kończyną

Coraz częściej w kinezyterapii stosuje się bardziej obiektywne sposoby badania siły bazujące na wykorzystaniu dynamometrów mechanicznych, tensometrycznych i innych. Pomimo operowania jednostkami siły lub jej momentu pewnym mankamentem jest stosunkowo mała ich porównywalność. Należy pamiętać, że już pomiędzy osobnikami zdrowymi istnieją znaczne różnice w wielkości siły mm spowodowane typem budowy, stopniem wytrenowania itp. Obiektywizację wyników uzyskuje się przez wykonanie identycznego badania porównawczego (chora kończyna względem zdrowej) oraz oceny przyrostu siły w tej samej skali.

Siła a masa ciała

Masa mm u mężczyzn (∇) stanowi średnio 36% masy ciała a u kobiet (Ο) 32%. Specjalistyczny trening może spowodować znaczny ↑ masy mm aż do ok. 50%. Związek między siłą a masą jest dodatni. Wartość siły można ocenić pośrednio stosując zarówno izolowane ćw jak i laboratoryjne pomiary momentu siły grup mm (najwłaściwsze). Wynik wyraża się w jednostkach bezwzględnych (N) a właściwy pomiar .................. w niutonometrach (Nm).

Siła bezwzględna (moment siły) gdyż taki jest dostępny pomiar metodami nieinwazyjnymi grup mm wyraża się w Nm. W niektórych badaniach wykorzystuje się miarę względną np. wynik pomiaru lub momentu siły odnosi się do masy ciała czyli oblicza się ile momentów sił przypada na kg masy ciała (
lub
)

Siła względna (moment siły względnej) to w rzeczywistości moment siły bezwzględnej policzony ma jednostkę masy ciała. Takie przeliczenie daje możliwość porównania u osób o różnej masie ciała .......... względem wartości jednostkowej siły.

Na podstawie badania stwierdzono, ze siła względna ma swój optimum w przedziale masy ciała 60-80 kg a następnie ↓.

Ten wniosek znajduje swoje uznanie po omówieniu związku siły mm z jego przekrojem fizjologicznym.

Siła właściwa; przekrój fizjologiczny a kształt mm

Przekrój fizjologiczny m to powierzchnia przekroju poprzecznego wszystkich jego włókien.

Przekrój poprzeczny osi długiej mięśnia pierzastego nie da nam inf. O powierzchni jego przekroju fizjologicznego. Taki przekrój uzyska się po przecięciu poprzecznie do jego włókien ( i niekiedy w kilku miejscach ). Wartość siły mięśnia wiąże się z jego przekrojem fizjologicznym.

Siła właściwa i wartość ta jest stała i wynosi średnio 30 N/cm2

30 N/cm2 * 5600 cm2 = 168 kN

Przekrój wyznaczamy na zwłokach lub badaniem CT/

Siła a przebieg włókien

• Z dwu mięśni: pierzastego i obłego o tym samym obwodzie m. pierzasty ma > przekrój fizjologiczny

• Przekrój ↑ wraz z kątem pierzastości (Q) który rzadko osiąga 45° nachylenia względem osi długiej.

• W m obłym siła właściwa skierowana jest wzdłuż włókien czyli działa pod pewnym kątem do jego osi długiej. Oznacz to że trzeba dokonywać rozkładu sił na składowe: efektywną działającą wzdłuż osi długiej i prostopadłą do osi długiej czyli trac.....

• Wartość siły m ↑ proporcjonalnie do przekroju fizjologicznego.

Różnice (chyba)

• W m obłym siła działa wzdłuż osi długiej m i przenosi się na pkt przyczepu w całości.

• W m przerzastm tylko jej część tzn. składowe działające wzdłuż osi długiej ............ pojawiają się w miejscu przyczepu. Wartości tej składowej zależą od kąta pierzastości Q (od jego osi)

• Im ↑ kąt pierzastości tym ↓ jest jego składowa użyteczna działająca wzdłuż osi długiej

Siła m w funkcji jego długości

........ skracania się i wydłużania .................. względem długości wyjściowej która wynosi 2,25 μm jest ograniczona. Siła (F) wyzwalana przez pobudzony sakromer jest funkcją jego dlugości (I) F=f_(I)

Pojedyńcze włókna wyzwalają max siłę przy długości sakromery od 2 do 2,25 μm czyli wówczas gdy wszystkie połączenia między mostkami miozynowymi a nitkami aktyny są zamknięte. Sakromer wydłużony lub skrócony ma zdolność wyzwalania siły w ......................

Wydłużony (↓ liczba połączeń mostkowych) lub skrócony (nitki miozyny ........... do lini Z ) sakromer traci zdolność do wyzwalania siły.

M jest zdolny do wytwarzania ↑ siły gdy jest rozluźniony.

M posiada elemęty czynne zdolne do wyzwalania ......... i elementy bierne jak ścięgna i powięzie oraz pozostałe tk łączne. Wartości sprężyste tych elemętów również muszą być uwzględnione jeśli rozważana jest zdolność m do rozwujania siły gdyż za ich pomocą przeniesiona jest na kość.

Siła m w funkcji pobudzenia

Istnieje .......................................... między częstotliwością impulsów pobudzenia a wartością siły wyzwalanej przez m szczególnie w działaniu izometrycznym. Max częstość potencjału czynnościowego w m wynosi 40 - 5- Hz.

Występuje korelacja między wyzwalaną siłą a aktywacją elektryczną - wynika z ↑ przekroju włókien m - ............... wpływa na przyrost reakcji fizjologicznej m i to objawai się większą aktywnością elektryczną. Towarzyszy mu większa wyzwolona siła.

Siła m w funkcji czasu

Na wyzwolenie max ................ siłe m potrzebuje pewnego czasu nawet gdyby miał być on bardzo krótki.

Czas od T₀ do T_max może być zróżnicowany i zależy on od grupy i rodzaju m a ponadto od aktualnej temp, składu włókien, pobudzenia i rekrutacji włókien co z kolei może być wyrazem wytrenowania.

1. Początkowa faza narastania siły m ....... (od T₀ ) - pierwsze pobudzone są włókna należące do jednostek motorycznych zlokalizowanych najbliżej źródła sygnału pobudzenia, jako ostatnie te których droga jest najdłuższa. Prędkość narastania siły w mm jest początkowo relatywnie mała

2. Okres gwałtownego narastania siły

3. Odcinek łagodnego nasycenia i stabilizacji poziomu siły - po pewnym czasie w wyniku ujawniającego się zmęczenia objawia się ↓ wartości siły.

5

---