WSTĘP DO PRAWOZNAWSTWA 09.11.2006 ĆWICZENIA

TEMAT: PRZEPISY PRAWA.

• Definicje legalne - wprowadzane są po to by doprecyzować tekst prawny

• 3 sposoby wyrażenia definicji legalnej w tekście prawa:

• w formie nawiasowej - w nawiasie po definicji nazwa

• w formie słownikowej - za…uważa się itp.

• w formie agregatowej - definicja przez wyliczenie np. przez następujące pojęcia rozumie się… np. w ustawie o rachunkowości

• definicje legalne mają duże znaczenie w wykładni prawa

• klauzule generalne - pewne zwroty użyte w przepisach, których celem jest uelastycznienie prawa

• dają one organowi luz decyzyjny

• pozwalają albo organowi orzekać na podstawie określonego (konkretnego) przypadku np. dobro dziecka

• albo pozwalają organowi stosującemu prawo wyjść poza system norm prawnych i oprzeć się na innym systemie (norm etycznych, moralnych itp.) np. zasady współżycia społecznego

• przepisy iuris cogentis - przepisy bezwzględnie wiążące - przepis imperatywny

wiązar strony stosunku prawnego niezależnie od ich woli; strony nie mogą niczego uzgodnić we własnym zakresie

• przepisy iuris dispositivi - przepisy dyspozytywne, przepisy uwzględniające - mogą być wyłączone wola stron; np. jeżeli strony nie postanowią inaczej, to…

• przepisy iuris semidispositivi - semidyspozytywne - jednostronnie względnie wiążące - semiimperatywne - w pewnych sferach prawa ustawodawca wychodzi z założenia, że jedna ze stron jest słabsza - np. pracownik; strony mogą ułożyć stosunki prawne inaczej, ale tylko na korzyść strony słabszej, swoboda kierunku, ale tylko na korzyść

• przepisy wprowadzające:

• przepisy przejściowe - regulują wpływ nowej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy lub ustaw dotychczasowych (dotychczas obowiązujących),

• rozstrzygają jak stosować i czy wogóle stosować nowe przepisy do postępowania wszczętego wcześniej np. mówią czy stosować starą ustawę czy nową

• mogą regulować sposób zakończenia postępowań będących w toku

• mogą regulować czy i w jakim zakresie utrzymuje się pewne instytucje powoływane przez stary akt prawny

• mogą regulować co się dzieje z uprawnieniami nabytymi przez podmioty podczas obowiązywania starego aktu prawnego

• będą rozstrzygały także czy pozostają w mocy akty wykonawcze do starej ustawy

• przepisy dostosowujące

• regulują sposób powoływania nowych organów lub instytucji tworzonych przez tą ustawę

• regulują sposób przekształcenia organów bądź instytucji powołanych stara ustawą

• regulują sposób likwidacji tych organów lub instytucji powołanych stara ustawą

• przepisy końcowe - derogacyjne - przepisy o wejściu w życie

• są to przepisy uchylające

• 2 rodzaje derogacji:

• wyraźna - są to takie przepisy, które w sposób wyraźny, jednoznaczny wskazują, które przepisy bądź akty normatywne tracą moc obowiązującą

• dorozumiana - uchyla przepisy całościowo/blokowo - tracą moc przepisy niezgodne z nowa ustawą; z punktu widzenia legislacji jest nieprawidłowa - nie mamy pewności co do mocy obowiązującej

• przepisy nowelizacyjne - przepisy o zmianie przepisów

• nowelizacja wąska - występuje wtedy kiedy przy użyciu przepisów innej ustawy, w ramach tej ustawy zmieniamy inne przepisy w innej ustawie

• dotyczy pojedynczych przepisów

• nowelizacja szeroka - występuje wtedy kiedy wydajemy specjalny akt normatywny - ustawę lub rozporządzenie który całościowo dotyczy nowelizacji

• ustawa o zmianie ustawy

• rozporządzenie o zmianie rozporządzenia

• przepisy odsyłające - ustawodawca chcąc zachować przejrzystość aktów normatywnych odsyła do innych ustaw

• odesłanie może być

• systemowe - odsyła się do innego przepisu prawnego (w ramach systemu prawnego)

• pozasystemowe - odsyła się do innych norm poza system prawny np. do etyki

WSTĘP DO PRAWOZNAWSTWA 9.11.06 ĆWICZENIA

1