4 WYKŁAD 30.11.2008

ROZWÓJ MYŚLENIA

Myślenie - uwewnętrzniona czynność przetwarzania informacji prowadząca do uogólnionego, pośredniego poznawania rzeczywistości abstrakcyjnej.

Struktura myślenia

- materiał ( przetworzone dane)

- operacje ( czynność przetwarzania)

- reguły

Zmiany rozwojowe materiału

1. dominacja spostrzeżeń - myślenie sensoryczno- motoryczne ( 0- 2 r. ż) ( zmysłowo - ruchowe) myślenie konkretne

2. dominacja wyobrażeń - myślenie konkretno- wyobrażeniowe ( 3- 11 r.ż) to taki rodzaj myślenia w którym przetwarzamy w wyobraźni, myślenie konkretne

3. dominacja pojęć - myślenie pojęciowe ( pow. 11 r.ż) ( myślenie abstrakcyjne).

Epistemologia genetyczna J. Piageta

Rozwój poznawczy to ciąg jakościowych zmian w strukturach poznawczych i aktywności intelektualnej dziecka.

1. rozwój ma charakter ciągły ale stadialny

2. w każdym stadium jest faza przygotowawcza i faza utrwalania nowej organizacji poznawczej.

3. struktury poprzednie zostają włączone i zintegrowane w nową całość.

4. motor rozwoju to dążenie do zapewnienia jednostce równowagi ze środowiskiem.

5. podstawą autoregulacji stosunków z otoczeniem jest równoważenie struktur poznawczych.

6. struktury poznawcze są dwóch rodzajów: niezmienne i zmienne.

Struktura myślenia wg Piageta

1. informacja

2. czynności umysłowe

3. reguły

STRUKTURY POZNAWCZE

Niezmienne( asymilacja, akomodacja)

zmienne

schematy operacje

pojęcia

czynności

Niezmienne ( stałe) struktury: poprzez nie zachodzi adaptacja struktur zmiennych ( schematów i operacji) do wymagań środowiska.

Asymilacja: proces w którym nowy podmiot czy idea zostaje włączony ( zrozumiany) w kategoriach pojęć lub czynności już znanych jednostce.

Akomodacja: proces modyfikacji pojęć i czynności adekwatne do nowych doświadczeń.

Schemat to pewna wewnętrzna reprezentacja. Schematy wrodzone ( np. ssanie palca) i nabyte.

Operacje - schematy wyższego rzędu ( czynności które zyskały odwracalność)

Stadia rozwoju poznawczego wg J. Piageta

1. sensoryczno - motoryczne ( 0- 2 r. ż)

- wiedza jest nabywana za pośrednictwem zmysłów i ruchu

- myślenie nie jest zinterioryzowane ( uwewnętrznione, bez zaangażowania mięśni)

- szybkość myślenia jest taka sama jak szybkość ruchów

- rozwija się pojmowana stałość przedmiotu ( począwszy od ok. 8 miesiąca)

2. stadium przedoperacyjne ( 3- 7 r. ż.)

- oddzielenie myślenia od ruchów

- znaczne zwiększenie szybkości myślenia

- zdolność myślenia symbolicznego ( odróżnianie symboli słów czy obrazów - od symbolizowanych obiektów)

- myślenie nielogiczne, magiczne

- animizm ( przypisywanie myśli i odczuć przedmiotom)

- artyficjalizm (przeświadczenie, że wszystko na świecie jest przez kogoś zrobione)

- egocentryzm ( nieumiejętność spojrzenia na świat z punktu widzenia innych)

- centracja ( uwzględnianie w myśleniu tylko wybranego aspektu sytuacji)

- bak odwracalności czynności umysłowych ( brak operatywności)

3. stadium operacji konkretnych ( 7- 11 r. ż.)

- nabywanie odwracalności

- zdolność do decentracji

- mniejszy egocentryzm

- rozwój logicznego myślenia, klasyfikowania przedmiotów i rozumienia zasad matematycznych, ale tylko jeżeli dotyczą one konkretnych różnych przedmiotów

- zdolność domyślania się co inni mogą czuć i myśleć

4. stadium operacji formalnych ( niezależnie od treści) ( pow. 11 r. ż.)

- pełna odwracalność

- formalny charakter operacji

- operacje nie wiążą się z działaniem

- logiczne myślenie rozszerza się na pojęcia abstrakcyjne i hipotetyczne

- zdolność rozmów przez metafory i analogie

- zdolność odkrywania wartości, tworzenia przekonań, filozofii

- tworzy się zwarty system operacji ( istnieją grupy operacji)

Nie wszyscy opanowują operacje formalne w takim samym stopniu ą niektórzy w ogóle ich nie opanowują

---