MIEJSCE ŚWIADCZENIA

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• Cały dział V ustawy VAT poświęcony został regułom ustalania miejsca świadczenia tj. miejsca dostawy towarów oraz miejsca świadczenia usług.

• Reguły te niezbędne są dla rozstrzygnięcia, w którym państwie członkowskim Unii Europejskiej powstanie obowiązek podatkowy czyli, które państwo będzie uprawnione do pobrania podatku.

• Miejsce świadczenia nie zawsze, pokrywa się z miejscem w którym dana czynność jest wykonywane, ale uzależnione jest np. od miejsca siedziby usługodawcy.

• W przypadku dostawy towarów reguły dotyczące miejsca świadczenia będą miały zastosowanie w sytuacji gdy towary przekraczają granice państwowe.

• W przypadku świadczenia usług reguły dotyczące miejsca świadczenia będą miały zastosowanie w sytuacji gdy świadczący usługę i jej nabywca mają miejsce zamieszkania (siedzibę) w różnych państwach.

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY ŚWIADCZENIU USŁUG

• W przypadku świadczenia usług obowiązuje następująca generalna zasada:

• miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania.

• Jeżeli przepisy ustawy VAT nie określają dla konkretnej usługi odrębnej zasady ustalania miejsca świadczenia zastosowanie będzie miała zasad wyżej zacytowana (określona w art. 27 ust. 1 ustawy VAT).

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• 1) miejsce położenia nieruchomości w przypadku usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców majątkowych i pośredników w obrocie nieruchomościami oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego;

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• 2) miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości transportowych w przypadku usług transportowych.

• Oznacza to, iż w przypadku transportu międzynarodowego cały transport należy podzielić na odcinki. Jeżeli transport odbywa się miedzy Warszawą Lwowem opodatkowaniu polskim VAT podlegać będzie ta część transportu, którą wykonano na odcinku z Warszawy do granicy (na podst. art. 83 ust.1 pkt 23 transport opodatkowany będzie stawką 0).

• Odmiennie regulowane będzie miejsce świadczenia w przypadku transportu wewnątrzwspólnotowego, o czym niżej.

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• 3) miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone w przypadku usług:

• a) w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji lub rozrywki,

• b) pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek i podobne czynności,

• c) wyceny majątku rzeczowego ruchomego,

• d) na ruchomym majątku rzeczowym

• W przypadku usług określonych w punktach b, c, d ustawa przewiduje wyjątek co do miejsca świadczenia otóż jeżeli nabywca usługi, zarejestrowany jest dla potrzeb VAT w państwie członkowskim innym niż państwo w którym usługa jest świadczona i poinformuje o tym świadczącego usługę podając ten numer miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy usługi ten numer

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• 4) USŁUGI NIEMATERIALNE

• miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

• Zasadę tę stosuje się jeżeli spełnione są warunki co do nabywcy usługi oraz w odniesieniu do enumeratywnie określonych w ustawie usług (art. 27 ust.4)

• Zasadę tę stosuje się w przypadku gdy usługi są świadczone na rzecz:

• 1) osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub

• 2) podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• Zasadę tę stosuje się do usług:

• 1) sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw;

• 2) reklamy;

• 3) prawniczych, rachunkowo-księgowych, badania rynków i opinii publicznej, doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKWiU 74.1); przetwarzania danych i dostarczania informacji; architektonicznych i inżynierskich (PKWiU 74.2) - z zastrzeżeniem art. 27 ust. 2 pkt 1; tłumaczeń;

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• 4) bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki;

• 5) dostarczania (oddelegowania) personelu;

• 6) wynajmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu;

• 7) telekomunikacyjnych;

• 8) nadawczych radiowych i telewizyjnych;

• 9) elektronicznych;

• 10) polegających na zobowiązaniu się do powstrzymania się od dokonania czynności lub posługiwania się prawem, o których mowa w pkt 1-9 i 11;

• 11) agentów, pośredników działających w imieniu i na rzecz innej osoby, jeżeli uczestniczą w zapewnieniu świadczenia usług, o których mowa w pkt 1-10.

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• Przykłady:

• - jeżeli któraś z ww. usług świadczona jest przez polskiego podatnika, w Polsce, na rzecz odbiorcy, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rosji - miejscem świadczenia nie będzie Polska, a więc usługa ta nie będzie podlegała polskiemu podatkowi VAT.

• - jeżeli któraś z ww. usług świadczona jest przez polskiego podatnika, w Rosji, na rzecz odbiorcy, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce - miejscem świadczenia będzie Polska a więc usługa ta będzie podlegała polskiemu podatkowi VAT

• - jeżeli któraś z ww. usług świadczona jest przez amerykańskiego usługodawcę, w Niemczech, na rzecz polskiego podatnika (odbiorcy, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce) - miejscem świadczenia będzie Polska a więc usługa ta będzie podlegała polskiemu podatkowi VAT

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• - jeżeli któraś z ww. usług świadczona jest przez francuskiego usługodawcę, w Polsce, na rzecz polskiego podmiotu nie będącego podatnikiem - miejscem świadczenia nie będzie Polska

• (przepis nie będzie miał zastosowania bo jako warunek wskazany jest by usługa była świadczona na rzecz podatnika mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty)

• Jak wynika z powyższego decydujący jest

• -rodzaj usługi oraz

• -status nabywcy

• Nie ma natomiast w przypadku ww. usług znaczenia status świadczącego usługę oraz miejsce jej świadczenia

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• 5) transport wewnątrzwspólnotowy

• wewnątrzwspólnotowa usługa transportu towarów to transport towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich UE(art.28 ust. 1)

• Jak wynika z powyższej definicji wymogiem jest by transport rozpoczynał się i kończył w różnych państw członkowskich, nie ma przy tym znaczenia czy cała trasa transportu przebiega przez terytoria państw członkowskich.

• W przypadku transportu spełniającego wymogi powyższej definicji miejscem świadczenia usługi jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna.

ODRĘBNE ZASADY USTALANIA MIEJSCA ŚWIADCZENIA USŁUG

• Miejsce świadczenia określone jest więc inaczej niż w przypadku usług transportowych nie będących transportem wewnątrzwspólnotowym, w przypadku których miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości

• Oznacza to, iż w przypadku gdy transport odbywa się na trasie miedzy Warszawą a Paryżem opodatkowaniu polskim VAT podlegać będzie wartość całej usługi transportu, ponieważ rozpoczął się on w Polsce. (transport wewnątrzwspólnotowy).

• Usługa ta będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce także wówczas gdy usługę świadczyć będzie firma francuska, bowiem miejsce świadczenia w tym przypadku związane jest z miejscem rozpoczęcia transportu a nie z osobą usługodawcy czy usługobiorcy.

• Tymczasem gdy transport odbywa się na trasie miedzy Warszawą a Lwowem (transport nie kończy się w państwie członkowskim UE) opodatkowaniu polskim VAT podlegać będzie tylko ta część transportu, którą wykonano na odcinku z Warszawy do granicy.

• Wprowadzenie tego rozwiązania znacznie ułatwia i upraszcza przemieszczanie towarów wewnątrz Unii bowiem nie rodzi konieczności dzielenia transportu na poszczególne odcinki i opodatkowywania go we wszystkich państwach członkowskich, przez które przebiega transport.

• Wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów, jest również usługa transportu, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce na terytorium jednego państwa członkowskiego, jeżeli bezpośrednio jest związana z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów (art.28 ust.2).

• Przykład:

• Jeżeli polska firma transportuje towar z Lublina do Wrocławia a stamtąd inna firma przewozi ten towar do Amsterdamu to usługa transportu towaru z

• Lublina do Wrocławia traktowana jest również jako wewnątrzwspólnotowa usługa transportu towarów, o ile wiąże się bezpośrednio z usługą transportu towaru na trasie Wrocław Amsterdam.

• Od wyżej opisanej zasady opodatkowania wewnątrzwspólnotowego transportu w miejscu rozpoczęcia transportu przewidziany jest wyjątek.

• W przypadku gdy nabywca usługi wewnątrzwspólnotowego transportu, zarejestrowany jest dla potrzeb VAT w państwie członkowskim innym niż państwo rozpoczęcia transportu i poinformuje o tym świadczącego usługę podając ten numer miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy usługi ten numer.

• PRZYKŁAD:

• Jeżeli polska firma nabywa usługę wewnątrzwspólnotowego transportu od firmy francuskiej, transport rozpoczyna się w Paryżu a polska firma poda swój polski NIP wówczas miejscem świadczenia będzie Polska, (VAT uiści polska firma i zasili on polski budżet)

• Jeżeli polska firma nabywa usługę wewnątrzwspólnotowego transportu od firmy francuskiej, transport rozpoczyna się w Paryżu a polska firma nie jest zarejestrowanym podatnikiem lub nie poda swojego NIP wówczas miejscem świadczenia będzie Francja - miejsce rozpoczęcia transportu.

• 6) usługi elektroniczne

• W przypadku gdy usługi elektroniczne są świadczone przez osobę prawną, jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej lub osobę fizyczną, która ma siedzibę albo miejsce zamieszkania lub stałe miejsce prowadzenia działalności poza terytorium Wspólnoty, z którego świadczy te usługi na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, niebędących podatnikami a mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania.(art. 27 ust. 5)

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• Miejsce świadczenia w przypadku dostawy towarów określone jest w następujący sposób (art. 22 ustawy VAT):

• 1) miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy - w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych.

• Zasada ta obowiązuje niezależnie od tego kto dokonuje transportu towaru(nabywca, zbywca czy osoba trzecia).

• Jeżeli więc polski podatnik VAT sprzedaje towar nabywcy w Niemczech i w wyniku zawartej transakcji towar jest wysyłany (transportowany) z Polski do Niemiec - obowiązek podatkowy powstanie w POLSCE

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• 2) miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane, jeżeli towary są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz; nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem

• Jeżeli więc np. polska firma sprzedaje linię produkcyjną firmie niemieckiej a sprzedaż ta wiąże się z zainstalowaniem przez polską firmę sprzedanej linii produkcyjnej na miejscu w Niemczech (u jej niemieckiego nabywcy) to obowiązek podatkowy powstanie w NIEMCZECH, a więc podatek VAT zasili budżet państwa niemieckiego.

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• Takie rozwiązanie wynika z chęci uniknięcia preferencyjnego opodatkowania kosztów montażu, które często stanowią znaczną część ceny towaru.

• Zgodnie z art. 41 ust. 3 ustawy VAT wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów opodatkowana jest stawką 0.

• Zastosowanie do towarów instalowanych lub montowanych zasady określonej wyżej w pkt. 1 (miejsce świadczenia - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy) oznaczałoby opodatkowanie stawką 0 usługi montażu lub instalacji

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• 3) miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy - zasada ta dotyczy towarów niewysyłanych ani nietransportowanych;

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• 4) miejsce rozpoczęcia transportu pasażerów - w przypadku dostawy towarów na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie części transportu pasażerów wykonywanej na terytorium Wspólnoty.

• * miejsce rozpoczęcia transportu pasażerów = pierwsze na terytorium Wspólnoty miejsce przyjęcia pasażerów na pokład, w tym również po odcinku podróży poza terytorium Wspólnoty;

• * część transportu pasażerów wykonaną na terytorium Wspólnoty = część transportu zrealizowanego bez zatrzymania na terytorium państwa trzeciego, od miejsca rozpoczęcia transportu pasażerów do miejsca zakończenia transportu pasażerów

• Zasada ta dotyczy przykładowo następującej sytuacji

• Transport kolejowy pasażerów z Warszawy do Wilna przez terytorium Białorusi (bez zatrzymania na tym terytorium).

• Dostawa towarów (np. sprzedaż posiłków) dokonywana w pociągu na trasie Warszawa - Wilno będzie opodatkowana polskim VAT ponieważ miejscem dostawy jest w tym wypadku Polska jako kraj, w którym rozpoczął się transport.

MIEJSCE ŚWIADCZENIA PRZY DOSTAWIE TOWARÓW

• 5) IMPORT

•  w przypadku gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika, który również jest podatnikiem z tytułu importu tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium kraju.

sprzedaż wysyłkowa

• sprzedaż wysyłkowa (zwana sprzedażą na odległość ) występuje w sytuacji gdy podatnik VAT z jednego państwa członkowskiego wysyła lub transportuje towary sam lub na własny rachunek do podmiotu który nie jest podatnikiem VAT w innym państwie członkowskim .

sprzedaż wysyłkowa

• W przypadku sprzedaży wysyłkowej co do zasady miejscem opodatkowania dostawy jest państwo członkowskie przeznaczenia wysyłanych lub transportowanych towarów jeśli jednak dostawy towarów w ramach sprzedaży wysyłkowej nie przekroczą w trakcie roku określonego progu w państwie przeznaczenia tych towarów miejscem opodatkowania jest państwo, w którym towary się znajdują w momencie wysyłki lub rozpoczęcia transportu.

• Próg wartości sprzedaży określony przez poszczególne państwa członkowskie wynosi od 35 000 do 100 000 EURO.

sprzedaż wysyłkowa

• W przypadku sprzedaży wysyłkowej jeżeli wartość dostawy do dowolnego innego państwa członkowskiego przekroczy określony przez to państwo próg to począwszy od dostawy następującej po dostawie w której ten próg przekroczono za miejsce dostawy uważa się terytorium tego państwa członkowskiego. Oznacza to

• - podatnicy którzy dokonują dostawy towarów po przekroczeniu progu podlegają obowiązkowi rejestracji dla celów VAT w państwie członkowskim przeznaczenia

• - podatek należny VAT z tytułu wszelkich dalszych transakcji sprzedaży jest rozliczany w państwie członkowskim przeznaczenia wg zasad tam obowiązujących

• - w Polsce sprzedaż taka nie podlega opodatkowaniu jeżeli podatnik posiada dokumenty które potwierdzają dostarczenie towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysłanych towarów

sprzedaż wysyłkowa

• Warunkiem uznania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju za sprzedaż dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia jest posiadanie przez podatnika, przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc (kwartał), następujących dokumentów, jeżeli dokumenty te łącznie potwierdzają dostarczenie towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów:

• 1) dokumentów przewozowych otrzymanych od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przez podatnika przewoźnikowi;

• 2) kopii faktury dostawy;

• 3) dokumentów potwierdzających odbiór towarów poza terytorium kraju.

sprzedaż wysyłkowa

• W przypadku gdy ww dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów, dokumentami wskazującymi, że wystąpiła sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju, mogą być również inne dokumenty otrzymywane przez podatnika w tego rodzaju dostawie towarów, w szczególności:

• 1) korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;

• 2) dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie - w takim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania.

Opcja wyboru miejsca opodatkowania przy sprzedaży wysyłkowej

•  Podatnicy, , mogą wybrać miejsce opodatkowania pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o skorzystaniu z tego wyboru (opcji), z zaznaczeniem nazwy państwa członkowskiego lub nazw państw członkowskich, których zawiadomienie to dotyczy

Opcja wyboru miejsca opodatkowania przy sprzedaży wysyłkowej

1  Zawiadomienie, składa się co najmniej na 30 dni przed datą dostawy, począwszy od której podatnik chce korzystać z opcji

2 W terminie 30 dni od pierwszej dostawy towarów po skorzystaniu z opcji, podatnik jest obowiązany przedstawić naczelnikowi urzędu skarbowego dokument potwierdzający o zawiadomieniu właściwego organu podatkowego w innym państwie członkowskim o zamiarze rozliczania w tym państwie członkowskim podatku od wartości dodanej od sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju.

•  Opcja, obowiązuje co najmniej przez 2 lata od daty pierwszej dostawy dokonanej w trybie przewidzianym tą opcją

Opcja wyboru miejsca opodatkowania przy sprzedaży wysyłkowej

• Przepisów sprzedaży wysyłkowej nie stosuje się do:

1) nowych środków transportu;

• towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz

• towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków