ŹRÓDŁA PRAWA PRACY

1. POWSZECHNE

• KONSTYTUCJA RP

• PRAWO WSPÓLNOTOWE

• KODEKS PRACY

• USTAWY

• PRAGMATYKI ( ustawy kształtujące stosunek pracy - określonej grupy pracowników)

• UMOWY MIĘDZYNARODOWE SAMOWYKONALNE

• KONWENCJE MOP (Międzynarodowej Konferencji Pracy)

2. SPECYFICZNE

Służą decentralizacji procesu tworzenia prawa - powodują jego uelastycznienie

• UKŁAD ZBIOROWE PRACY

• REGULAMINY PRACY

• REGULAMINY WYNAGRADZANIA

• STATUTY

• POROZUMIENIA ZBIOROWE

AKTY SPECYFICZNE - wyłączają stosowanie kodeksu i innych ustaw w przypadku korzystniejszego dla pracownika, ujęcia problemu

Normy aktów specyficznych - nazywamy postanowieniami

UKŁAD ZBIOROWY PRACY

• jest tradycyjnym i najbardziej charakterystycznym źródłem prawa pracy

• ma charakter NORMATYWNY -> wynika to z jego charakteru podmiotowego i przedmiotowego

• układ zbiorowy jest umową

ZAWARCIE UKŁADÓW ZBIOROWYCH

1. układy zbiorowe mogą być ZAKŁADOWE i PONADZAKŁADOWE

2. stronami układu ZAKŁADOWEGO są -> organizacje związkowe i pracodawca

PODMIOTOWOŚĆ I PRZEDMIOTOWOŚĆ UKŁADU ZBIOROWEGO

• To właśnie podmiotowość i przedmiotowość układu zbiorowego wyraża jego charakter normatywny

ZAKRES PODMIOTOWY

• Układ zbiorowy pracy zawiera się dla wszystkich pracowników, zatrudnionych przez pracodawców objętych układem zbiorowym -> chyba, że strony w układzie postanowią inaczej

• Jeżeli strony układu wykluczają jakąś grupę pracowników z objęcia układem, muszą to zrobić z uwzględnieniem zasady niedyskryminacji (np. osoby innej narodowości, czy nie przynależące do żadnego związku zawodowego -> tzw. negatywna wolność związkowa)

• Jeżeli wyłączenie będzie miało charakter dyskryminujący -> nie będzie obowiązywać

• Ograniczenia :

• członkowie korpusu służby cywilnej

• urzędnicy państwowi i samorządowi - zatrudnieni z mianowania, powołania wyboru

• sędziowie i prokuratorzy

• rozszerzenia:

• byli pracownicy, członkowie rodzin pracowników

• emeryci, renciści

• chałupnicy (osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy - umowa o dzieło, zlecenia)

ZAKRES PRZEDMIOTOWY

• Czyli treść układu zbiorowego, dzieli się na dwie części

1. NORMATYWNĄ

• Określa prawa i obowiązki podmiotów objętych układem

• Układ nie może naruszać praw osób trzecich, a jego postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy

2. OBLIGACYJNĄ

• Określa czas obowiązywania układu

• Tryb dokonywania okresowych ocen funkcjonowania układu

• Sposoby rozstrzygania sporów między stronami

• Obowiązki związane z przestrzeganiem, rejestracją i wejściem w życie układu

• Sposób publikacji układu i dostarczenie niezbędnej liczny egzemplarzy związkom

• Sposób udostępnienia układu pracownikom do wglądu - i wyjaśnienie jego treści

GENERALIZACJA UKŁADÓW ZBIOROWYCH

• Jest zdarzeniem zmieniającym sposób (zasięg) stosowania układu zbiorowego

• Generalizacja oznacza -> ROZSZERZENIE -> stosowania układu zbiorowego

• W całości lub części

• Wobec pracowników nie objętych żadnym układem

• Generalizacji w drodze ROZPORZĄDZENIA dokonuje MINISTER właściwy do spraw pracy

• Przesłanki:

• Materialna -> WAŻNY INTERES SPOŁECZNY

• Formalna -> wniosek ponadzakładowej organizacji związkowej

i organizacji pracodawców