WSKAŹNIKI I ICH RODZAJE
,,Wskaźnik - to pewna cecha, zdarzenie lub zjawisko na podstawie zajścia, którego wnioskujemy z pewnością, bądź z określonym prawdopodobieństwem, bądź wreszcie z prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego iż zachodzi zjawisko, którego nas interesuje''(S. Nowak 1970).
Klasyfikacja wg Pilcha:
wskaźniki definicyjne ( zmienne mają charakter ilościowy);
wskaźniki empiryczne (zmienne oceniamy na podstawie empirycznej obserwacji);
wskaźniki inferencyjne ( to szczególny przypadek wskaźnika empirycznego);
S. Nowak wyróżnia trzy typy wskaźników w oparciu o podane niżej kryteria.
Są to:
wskaźniki empiryczne
wskaźniki definicyjne
wskaźniki inferencyjne.
Wskaźniki empiryczne „to takie, przy których teza o zachowaniu pewnej korelacji między wskaźnikiem a zjawiskiem przezeń wskazywanym jest tezą empiryczną, rozstrzygalną na drodze obserwacyjnej.
Wskaźniki definicyjne „to takie, kiedy dobór wskaźnika jest zarazem zdefiniowaniem pewnego terminu, ustaleniem jego znaczenia”.
Wskaźniki inferencyjne „są kiedy z zajścia pewnego zjawiska obserwowalnego ingeruje się zajście pewnego zjawiska wprawdzie nieobserwowalnego, ale posiadającego dla nas znaczenie niezależne od wskaźnika”.
Wyróżniamy, zatem następujące wskaźniki złożone:
Definicyjno - empiryczne
Definicyjno - interferencyjne
Empiryczno - interferencyjne
Definicyjno - empiryczno - interferencyjne- zaliczamy tu wszystkie składniki, na których podstawie możemy dokonać częściowego zdefiniowania wyznaczników, przejawiających się w różnoraki sposób, które da się zaobserwować bezpośrednio lub nie istnieje taka możliwość.
Wg.Łobockiego:
Wskaźniki empiryczne - ,,wskazują na zmienną dająca się łatwo i bezpośrednio zaobserwować. Zachodząca zaś relacja między tymi wskaźnikami wskaźnikami a wskazywaną przez nie zmienną ma charakter związku empirycznego,.(…)
Wskaźniki definicyjne wynikają z definicji badanej zmienej
Właściwe określenie zmiennych i wskaźników umożliwia tez wystarczającą pogłębioną interpretację wyników przeprowadzonych badań.
T. Pilch, T. Bauman Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995, s. 53.
T. Pilch Zasady badań pedagogicznych ,Warszawa 1995, s. 33-35.
S. Nowak: Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970, s.205.
S. Nowak Metody badań socjologicznych, Warszawa 1965, s. 205-207.
M.Łobocki: Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000, s.35.
M.Łobocki: Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000, s.36
1