WSKAŹNIKI I ICH RODZAJE

,,Wskaźnik - to pewna cecha, zdarzenie lub zjawisko na podstawie zajścia, którego wnioskujemy z pewnością, bądź z określonym prawdopodobieństwem, bądź wreszcie z prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego iż zachodzi zjawisko, którego nas interesuje''(S. Nowak 1970).

Klasyfikacja wg Pilcha:

• wskaźniki definicyjne ( zmienne mają charakter ilościowy);

• wskaźniki empiryczne (zmienne oceniamy na podstawie empirycznej obserwacji);

• wskaźniki inferencyjne ( to szczególny przypadek wskaźnika empirycznego);

S. Nowak wyróżnia trzy typy wskaźników w oparciu o podane niżej kryteria.

Są to:

• wskaźniki empiryczne

• wskaźniki definicyjne

• wskaźniki inferencyjne.

Wskaźniki empiryczne „to takie, przy których teza o zachowaniu pewnej korelacji między wskaźnikiem a zjawiskiem przezeń wskazywanym jest tezą empiryczną, rozstrzygalną na drodze obserwacyjnej.

Wskaźniki definicyjne „to takie, kiedy dobór wskaźnika jest zarazem zdefiniowaniem pewnego terminu, ustaleniem jego znaczenia”.

Wskaźniki inferencyjne „są kiedy z zajścia pewnego zjawiska obserwowalnego ingeruje się zajście pewnego zjawiska wprawdzie nieobserwowalnego, ale posiadającego dla nas znaczenie niezależne od wskaźnika”.

Wyróżniamy, zatem następujące wskaźniki złożone:

• Definicyjno - empiryczne

• Definicyjno - interferencyjne

• Empiryczno - interferencyjne

• Definicyjno - empiryczno - interferencyjne- zaliczamy tu wszystkie składniki, na których podstawie możemy dokonać częściowego zdefiniowania wyznaczników, przejawiających się w różnoraki sposób, które da się zaobserwować bezpośrednio lub nie istnieje taka możliwość.

Wg.Łobockiego:

Wskaźniki empiryczne - ,,wskazują na zmienną dająca się łatwo i bezpośrednio zaobserwować. Zachodząca zaś relacja między tymi wskaźnikami wskaźnikami a wskazywaną przez nie zmienną ma charakter związku empirycznego,.(…)

Wskaźniki definicyjne wynikają z definicji badanej zmienej

Właściwe określenie zmiennych i wskaźników umożliwia tez wystarczającą pogłębioną interpretację wyników przeprowadzonych badań.

T. Pilch, T. Bauman Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995, s. 53.

T. Pilch Zasady badań pedagogicznych ,Warszawa 1995, s. 33-35.

S. Nowak: Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970, s.205.

S. Nowak Metody badań socjologicznych, Warszawa 1965, s. 205-207.

M.Łobocki: Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000, s.35.

M.Łobocki: Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000, s.36

1