OBJAWY WYSTĘPUJĄCE W GINEKOLOGII

OBJAWY - krwawienie, ból, upławy, wymioty, świąd, podwyższona temperatura ciała

obrzęki, nieprawidłowe owłosienie (hirsutyzm)

KRWAWIENIE

• w stanach fizjologicznych

• jako wykładnik chorób lub powikłań związanych z:
  

- nieprawidłowym rozwojem elementów jaja płodowego

- patologicznym przebiegiem ciąży

- zaburzeniami cyklu miesiączkowego

- patologia samych narządów płciowych (np. nowotwory)

• może uwidocznić się na zewnątrz lub być spostrzegane dopiero podczas badania ginekologicznego za pomocą wziernika,

• może występować do jamy otrzewnej (w niektórych sytuacjach)

CHARAKTER I MIEJSCE KRWAWIENIA :

• wygląd krwi - żywoczerwona, ciemna, zhemolizowana

• nasilenie krwawienie - plamienie, skąpe, mierne, obfite ze skrzepami,
  

• pochodzenie

- z przedsionka pochwy (pochwy, tarczy części pochwowej, kanału szyjki macicy, jamy trzonu

macicy)

PRZYCZYNY :

• nieprawidłowości cyklu miesiączkowego - zwykle występuje krwawienie średnio nasilone, częściej skąpe bez towarzyszących objawów i zmian przedmiotowych. Pojawia się w różnym okresie cyklu, jednak częściej w II fazie,
  

• krwawienia młodocianych - obfite przewlekłe krwawienia bez charakteru cyklicznego, trwają ponad 10dni, niekiedy do 3 miesięcy i dłużej, z niewielkimi przerwami i tendencjami do nawrotów,
  

• zapalenie przydatków - krwawienie skąpe, nie związane z cyklem miesiączkowym, towarzyszy zwykle silnym bólom podbrzusza i okolicy krzyżowo - lędźwiowej oraz podwyższonej temperaturze ciała,
  

• polip szyjkowy i nadżerka części pochwowej - niewielkiego stopnia krwawienie, zwykle występujące podczas stosunku lub po nim,
  

• zapalenie endometrium - przedłużające się krwawienie miesiączkowe połączone z bólem w dolnej części brzucha i podwyższoną temperaturą ciała,
  

• wewnątrzmaciczna kształtka antykoncepcyjna - tuż po założeniu mogą wystąpić obfite przedłużające się krwawienia miesiączkowe, wywołane skurczami macicy,
  

• mięśniaki macicy - krwawienia mają zwykle charakter obfitych, przedłużonych krwawień miesiączkowych

• endometrioza - obecność błony śluzowej macicy, zlokalizowane poza macicą (np. w jajnikach, w bliźnie po cięciu cesarskim) - krwawienie jest skąpe, ma raczej charakter plamienia ciemną zhemolizowaną krwią. Pojawia się kilka dni przed krwawieniem miesiączkowym, może występować zarówno na zewnątrz, jak i do jamy otrzewnej,
  

• rak szyjki macicy- krwawienia występują najczęściej w następstwie dotyku, urazu, mogą pojawić się samoistnie na skutek uszkodzenia naczyń krwionośnych. W daleko zaawansowanych procesach nowotworowych mogą występować krwotoki trudne do opanowania,
  

• rak i rozrosty endometrium - najbardziej typowe jest krwawienie po menopauzie, może jednak występować przed pokwitaniem, lub w okresie przekwitania, w postaci przedłużonych i nieregularnych krwawień miesiączkowych
  

• nowotwory jajnika - w nowotworach wykazujących czynność hormonalną krwawienie jest niecykliczne i zwykle miernego stopnia,

• uraz narządów płciowych - nasilenie krwawienia jest uzależnione od miejsca urazu. W zranieniu błony dziewiczej sromu, okolicy łechtaczki może być obfite,
  

• ciąża ektopowa - pozamaciczna - skąpe krwawienie ciemną, zhemolizowaną krwią, często towarzyszy jednostronnym bólom podbrzusza.
  

W przypadku pęknięcia ciąży ektopowej występuje obfite krwawienie do jamy brzusznej, dające objawy wstrząsu oligowolemicznego

Bardzo różne postępowanie:

a) oczekujące - jest prawdopodobieństwo obumarcia

b) laparoskopia -

c) laparotomia - operacyjne usunięcie w przypadku pęknięcia

d) leczenie zachowawcze lekami cytostatycznymi - nigdy nie ma 100% pewności, że ta ciąża obumrze po podawaniu leków

• poronienia zagrażające lub zaczynające się - krwawienia skąpe, raczej o charakterze plamienia,
  

• poronienie w toku i niezupełne - krwawienie obfite i zwykle połączone ze skurczami macicy bądź nawet z wydalaniem elementów jaja płodowego
  

• resztki po poronieniu- krwawienie początkowo obfite, następnie zmniejsza swoje nasilenie. plamienie może utrzymywać się nawet przez kilkanaście dni
  

• ciąża obumarła - krwawienie skąpe, raczej ciemną krwią, zwykle jest połączone z bólami
  w podbrzuszu,

BÓL

• jako objaw ze względu na swoisty charakter, umiejscowienie i zasięg często jest jedynym z objawów ułatwiających

CHARAKTER BÓLU - nagły, przeszywający, powracający, długotrwały, napadowy, uporczywy

UMIEJSCOWIENIE - podbrzusze, okolica krzyżowo - lędźwiowa, pachwina,

Zazwyczaj granicę bólu w ginekologii stanowi linia poprzeczna brzucha prowadzona na wysokości pępka co jest następstwem unerwienia narządów płciowych.

PRZYCZYNY :

• związany z ciążą,

• związany z porodem ,

• w połogu :
  

- spowodowany skurczami macicy - zwijanie się mięśnia macicy i wydalanie skrzepów krwi

- rozejściem spojenia łonowego

- połogowym zapaleniem gruczołu sutkowego

• związany z chorobami ginekologicznymi

STANY ZAPALNE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH :

• zapalenie pochwy - obok upławy pojawia się świąd, pieczenie i ból pochwy i sromu; często dołącza się bolesność podbrzusza i okolicy krzyżowej
  

• zapalenie endometrium - bóle w dolnej części brzucha z towarzyszącymi obfitymi upławami. macica jest często powiększona, bolesna przy dotyku,
  

• zapalenie mięśnia macicy - trzon macicy bardzo bolesny przy dotyku, powiększony

• zapalenie przydatków

- powoduje ból w podbrzuszu po jednej lub obu stronach

- jest ostry, często ma charakter skurczów

- niekiedy promieniuje do pleców i obejmuje okolicę prawego śródbrzusza lub też prawego łuku żebrowego, w wyniku gromadzenia się płynu wysiękowego

w stanie przewlekłym bóle okolicy krzyżowej i miednicy mniejszej nasilają się podczas pracy i wysiłku fizycznego. Utrzymuje się stałe napięcie tkankowe w miednicy mniejszej, co wyraża się nieokreślonymi objawami uciskowymi w dole brzucha. Dołączają się zaburzenia miesiączkowania.

• zapalenie przymacicz - silny ból podczas badania, bóle w dole brzucha i w okolicy krzyżowej, objawy mogą pojawiać się podczas stosunków płciowych, a niekiedy podczas oddawania moczu i stolca
  

• zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej - bardzo silne bóle w dolnej części jamu brzusznej ze wzmożonym napięciem mięśniowym
  

SKRĘCONA TORBIEL LUB GUZ JAJNIKA

• zlokalizowany w podbrzuszu przeszywający, ostry, napadowy ból połączony z nudnościami lub wymiotami

NOWOTWORY NARZĄDÓW PŁCIOWYCH KOBIETY - w większości przypadków przebieg bezbolesny, gdy wystąpi naciekanie na sąsiadujące tkanki lub guz osiągnie znaczne rozmiary pojawiają się dolegliwości bólowe,

• mięśniak macicy - objawy bólowe pojawiają się wtedy, gdy stwierdza się w badaniach diagnostycznych duże zmiany. Bóle występują w okolicy krzyżowej, chore skarżą się na uczucie pełności w jamie brzusznej i ucisku na dolny odcinek jelita lub pęcherza moczowego
  

• rak endometrium oraz rak jajnika - zwykle mają przebieg bezbolesny, bez swoistych objawów bólowych, dolegliwości związane są z naciekaniem danego narządu, bądź sąsiadujących lub z przerzutami do innych

UPŁAWY - nieprawidłowa wydzielina znajdująca się w pochwie, a często obficie z niej wpływająca, fizjologicznie w pochwie stwierdza się umiarkowaną ilość wydzieliny śluzowej, przejrzystej bez zapachu, która jest widoczna: w czasie jajeczkowania, kilka dni przed krwawieniem miesiączkowym, w ciąży oraz w czasie podniecenia seksualnego.

RODZAJE UPŁAWÓW :

• wodniste - pochodzenia macicznego lub jajowodowego

• białe - pochodzenia pochwowego

• ropne - różny obraz uzależniony od charakteru, miejsca i czasu trwania

• krwiste - domieszka krwi pochodzi najczęściej z macicy, ale także z pochwy i sromu

• cuchnące - przykry zapach uzależniony jest od rodzaju drobnoustroju lub rozpadającej się

tkanki

PRZYCZYNY :

• czynniki mechaniczne : urazy, kształtki wewnątrzmaciczne, uszkodzenia popromienne

ciała obce

• choroby ogólnoustrojowe - cukrzyca, niedokrwistość pierwotna i wtórna, choroby zakaźne (osłabienie odporności całego organizmu >> uporczywe upławy)

ZAPALENIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

• zakażenia pochwy - bakteryjna choroba pochwy - upławy o charakterze ropnym, o szarym zabarwieniu, powodują świąd pochwy i sromu

• rzęsistkowica - ropne, żółtawe, pieniste, o nieprzyjemnym, mdłym zapachu - w ostrej fazie choroby, obfita wydzielina, czasem podbarwiona krwią, gdy odczyn zapalny powoduje uszkodzenie nabłonka pochwy

• zapalenie grzybicze - upławy gęste, skąpe, białawe, serowate, najczęściej w postaci nalotów na ścianach pochwy i sromie, dające się oddzielić od podłoża

• zapalenie błony śluzowej macicy - upławy z domieszką krwi, ropne lub śluzowo - ropne, o różnym nasileniu w zależności od stadium

• zapalenie mięśnia macicy

• zapalenie przydatków

NOWOTWORY NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

upławy występują jako objaw większości stanów przednowotworowych raka szyjki macicy.

• Rak szyjki macicy

- wydzielina jest na początku biała, następnie różowa i w końcu krwista, silnie cuchnąca (początkowo nie charakterystyczne, potem krwiste o silnym, przykrym zapachu)

• Rak trzonu macicy

- cuchnące upławy występują najczęściej wtedy, gdy dochodzi do zmian martwiczych lub zakażenia

• Rak pochwy

1