Sprawozdanie z ćwiczenia z biofizyki.
Temat: Pomiary i rysowanie mikroobiektów za pomocą mikroskopu projekcyjnego.
Wykonujący: 1. Paulina Bińczak 2. Iwona Ośka 3. Karol Szołczyński			Wydział Stomatologii Rok I Semestr I
Prowadzący: dr Hanna Domek
Grupa i podgrupa	Data wykonania ćwiczenia	Data oddania ćwiczenia		Ocena	Podpis
L2B	03.01.2007	10.01.2007

Podstawy teoretyczne:

Mikroskop projekcyjny umożliwia demonstrowanie obrazów mikroskopowych większej liczbie osób jednocześnie. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu specjalnego okularu projekcyjnego. Powiększenie mikroskopu można wyznaczyć różnymi sposobami. Jedną z najprostszych metod jest wyznaczenie powiększenia za pomocą mikroskopu projekcyjnego. Obraz skali wzorcowej jest rzutowany na ekran, a powiększenie całego układu można, rzucając na ekran obraz mikroskopowy oglądanego preparatu i mierząc go, wyznaczyć wielkość rzeczywistą mikroobiektu.

W praktyce laboratoryjnej do pomiaru wielkości badanych obiektów za pomocą mikroskopu wykorzystuje się okular ze śrubą mikrometryczną, tzw. okular mikrometryczny. Pomiary wykonywane za pomocą tego okularu są bardziej dokładne niż np. przy użyciu mikroskopu projekcyjnego.

Do pomiarów rozmiarów mikroobiektów potrzebna jest skala wzorcowa. Wzorcem do pomiarów wymiarów liniowych może być dowolna równomierna podziałka o znanych i odpowiednio małych odstępach (np. mikrometr obiektywowy, skala mikrometryczna, stolik Bürkera, stolik Thomy - Zeissa lub siatka dyfrakcyjna o znanej stałej):

• Mikrometr obiektywowy jest to płyta szklana z naniesioną podziałką o działce elementarnej d = 0.01mm.

• Stolik Bürkera jest to prostokątna płytka szklana z niższą o 0.1mm od pozostałej powierzchni płytki prostokątną częścią środkową. Przez nakrycie całości szkiełkiem nakrywkowym uzyskujemy komorę o wysokości 0.1mm. na części środkowej wyryta jest siatka o ściśle określonych odległościach między liniami. Kwadraty średnie służą w praktyce klinicznej do liczenia krwinek białych, z najmniejsze - do czerwonych.

• W przypadku stolika Thomy - Zeissa na szkiełko podstawowe jest naklejone mniejsze z okrągłym otworem, w którym wklejony jest walec o średnicy mniejszej niż średnica tego otworu. Górna powierzchnia walca jest o 0.1mm niższa niż górna powierzchnia otaczającego je szkiełka. Przez przykrycie całości szkiełkiem nakrywkowym uzyskujemy komorę o wysokości 0.1mm. na walcu wyrywa jest siatka wzorcowa.

0.2mm

0.025mm 0.05mm

Rys. 1. Siatka Bürkera

Przebieg ćwiczenia:

• Włączamy oświetlenie mikroskopu, czekamy aż będzie on gotowy do pracy.

• Wprowadzamy obiektyw x = x10

• Znajdujemy obraz mikroobiektu (włosa) i na ekranie ołówkiem odrysowujemy jego kontur, mierzymy linijką pięć wymiarów poprzecznych i znajdujemy jego wartość średnią.

• Na stoliku mikroskopu kładziemy siatkę Bürkera i znajdujemy jej obraz, na kartce umieszczonej na ekranie zaznaczamy ołówkiem odległość skali wzorcowej. Mierzymy zaznaczone odległości.

• Wyznaczamy powiększenie układu jako stosunek zmierzonego obrazu do odległości na skali wzorcowej:

P = h'/h

gdzie: p - powiększenie układu

h' - wielkość obrazu

h - wielkość przedmiotu

• Analogicznie przeprowadzamy pomiary dla innych obiektywów (x = x20, x40).

Obliczenia:

1. Obiektyw x = x10

wymiary mikroobiektu na ekranie:

wielkość obrazu (h') = 15mm

odległość skali wzorcowej na ekranie: 30mm

odległość rzeczywista skali wzorcowej: 0,2mm

z proporcji obliczamy wymiar rzeczywisty mikroobiektu (h):

30mm/15mm = 0.02mm/h

h = 0.1mm

obliczamy powiększenie:

p = 15mm/0,1mm

p = 150

2. Obiektyw x = x20

wymiary mikroobiektu na ekranie:

wielkość obrazu (h') = 30mm

odległość skali wzorcowej na ekranie: 60mm

odległość rzeczywista skali wzorcowej: 0,2mm

z proporcji obliczamy wymiar rzeczywisty mikroobiektu (h):

60mm/30mm = 0.02mm/h

h = 0.1mm

obliczamy powiększenie:

p = 30mm/0,1mm

p = 300

3. Obiektyw x = x40

wymiary mikroobiektu na ekranie:

wielkość obrazu (h') = 70mm

odległość skali wzorcowej na ekranie: 120mm

odległość rzeczywista skali wzorcowej: 0,2mm

z proporcji obliczamy wymiar rzeczywisty mikroobiektu (h):

120mm/70mm = 0.2mm/h

h = 0.1mm

obliczamy powiększenie:

p = 70mm/0,1mm

p = 700