UKŁAD ODDECHOWY

1. BUDOWA

• Tchawica

• Prawe i lewe oskrzele główne

• Opłucna ścienna

• Jama opłucnowa

• Opłucna płucna

Granice płuc.

Ciśnienie w jamach opłucnych

• Wdech 8-12 cm H₂O

• Wydech 3-6 cm H₂O

• Anatomia Układu oddechowego

• Tchawica,

• 
  Oskrzela,

• Płatowe

• Segmentowe nabłonek rzęskowy dwuwarstwowy

• Subsegmentowe

• Oskrzeliki - nabłonek rzęskowy jednowarstwowy

• 
  Przewody pęcherzykowe nabłonek

• Pęcherzyki płucne oddechowy

• Budowa ściany

• Rzęski,

• Komórki kubkowa,

• Mięśnie gładkie,

• Gruczoły śluzowe,

• Tkanka łączna,

• Tkanka chrzęstna.

• Regulacja oddychania

• Ośrodek oddechowy

• Neurony wdechowe,

• Neurony wydechowe

• Ciśnienie parcjalne O₂ i CO₂

• Receptory obwodowe - kłębek szyjny i aortowy

• Receptory ośrodkowego rdzenia przedłużonego

• Mechanoreceptory w mięśniach i ścięgnach

• Baroreceptory

• Wyższe ośrodki

• Kora mózgu

• U

• Układ limniczny

• Most

• Temperatura ciała i hormony

• Objętość oddechowa

IRV - objętość wdechowa zapasowa (powietrze, które można wciągnąć do płuc po spokojnym wdechu).

ERV - objętość wdechowa zalegająca (zapasowa)powietrze, które można max wydmuchać z płuc po spokojnym wydechu.

RV - objętość zalegająca - powietrze pozostaje w płucach po najgłębszym wdechu dzięki temu wymiana gazowa w płucach jest procesem ciągłym, utrzymywane jest światło pęcherzyków; są zachowane warunki temperatury i wilgotności. Jest to objętość, której w przeciwieństwie do innych nie można zmierzyć w sposób bezpośredni.

TLC - całkowita pojemność płuc, to całkowita obj. powietrza mieszczącego się w płucach. Składa się na nią VC i RV.

FRC - czynnościowa pojemność zalegająca, u osób zdrowych odpowiada tej samej objętości, co TGV, ale określenie to odnosi się do pomiaru metodą rozcieńczenia gazu, niedyfindującego.

VC - pojemność życiowa, największa pojemność, którą można wciągnąć do płuc lub wydmuchać.

TGV - torakalna pojemność płuc, wartość tę mierzy się …………. Składa się na nią………….

TV - obj. oddechowa, powietrze wciągane do płuc i wydmuchiwane w czasie spokojnego oddychania, u dorosłego człowieka wynosi około 500 ml.



















RV

TW VC







TLC

RV

ERV

TGV=FGC

8. Ciśnienia mające wpływ dla przepływu powietrza w drogach oddechowych

• Ciśnienia poniżej przepony

• W przełyku

• W pęcherzyku płucnym

• W jamie opłucnowej

• Regulacja oddychania

• Nierównomierność wentylacji - zmiany mechaniczne właściwości płuc, często stwierdza się w różnych chorobach układu oddechowego, bywają też głównym lub jedynym objawem innych chorób np. niewydolność krążenia.

• Opór dróg oddechowych, opór tkanki płucnej i ściany klatki piersiowej

• Właściwości elastyczne płuc i klatki piersiowej

• Minimalny oddech wykonuje pracę, dzięki, której możliwy jest przepływ gazów w drogach oddechowych, praca ta powoduje zmianę objętości klatki piersiowej i wyrównanie ciśnienia.

• Wskazanie do badań czynnościowych układu oddechowego

• Objawy

• Kaszek,

• Wykrztuszanie,

• Duszności,

• Znaczna nadwaga,

• Nieprawidłowa budowa ściany klatki piersiowej,

• Choroby nerwowo mięśniowe.

• Choroby układu oddechowego

• Przebyte

• Aktualne

• Palenie tytoniu

• Wskazania do wykonania pirometrii

• Rozpoznanie rodzaju zaburzeń wentylacji i ocena ich nasilenia

• Monitorowanie naturalnego przebiegu choroby, wpływu leczenia i rehabilitacji

• Ocena ryzyka operacji u chorych na przewlekłe choroby układu oddechowego, inne operacje

• Ocena wydolności układu oddechowego do świadczeń rentowych

• Ocena wpływu szkodliwych warunków pracy lub otoczenia

• Palenie tytoniu

• Zanieczyszczenie środowiska

• Oddychanie - proces, którego istotą jest wyzwolenie energii zgromadzonej w związkach energetycznych organizmu, dostarczenie O₂ ↔ wydalenie, CO₂

• Oddychanie zewn. - dostarczenie O₂ do wnętrza komórek

• Oddychanie wew. - wewnątrzkomórkowe (reakcje O₂ z związkach energetycznych w komórkach)

Elementami anatomicznymi są:

• Układ oddechowy

• Układ sercowo-naczyniowy,

• Krew,

• Szkielet,

• Płuca, drogi oddechowe,

• OUN

Dzielimy na:

• Wentylacja płucna

• Dyfuzje gazów pomiędzy krwią i komórkami

• Transport gazów pomiędzy krwią a komórkami

• Dyfuzje gazów pomiędzy krwią i pęcherzykami powietrz.

WENTYLACJE PŁUCNE

Wydech - jest wynikiem zmniejszania się obj. klatki piersiowej

Spokojny - jest aktem biernym, uwarunkowanym:

• Różnicami ciśnień,

• Sprężystością tkanki płucnej.

Nasilony - jest aktem czynnym, wynikiem skurczu mięśni

• Mięśnie międzyżebrowe wewnętrznych,

• Mięśnie przedniej ściany jamy brzusznej (m. prosty brzucha)

Wydech - akt czynny zwiększający obj. klatki piersiowej

Spokojny - wynik skurczu mięśni wdechowych (przepona, mm. Międzyżebrowe zewn.)

Nasilony - biorą w nim udział dodatkowe mięśni oddechowe

• Mięśnia mostkowo - obojczykowo - sutkowy

• Mięśnie piersiowe większe

• Mięśnie zębate przednie

• Mięśnie czworoboczne

• Mięśnie dźwigacz łopatki

• Mięśnie równoległoboczne mniejsze i większe

• Mięśnie pochyłe

Tor Oddechu - zależy od rodzaju zwiększonych wymiarów klatki piersiowej

• Tor górno żebrowy (u kobiet dominuje)

• Tor przeponowo-żebrowy ( u mężczyzn)

• Tor mieszany

Wentylacja pęcherzykowa

• Różnice ciśnień

• Elastyczność tkanki płucnej

• Elektów sprężystych pomiędzy pęcherzykami

TRANSPORT GAZÓW

Tlen O₂

• Rozpuszczalny w wodzie na drodze fiz.

• W erytrocytach

Hb + O₂ ↔ hemoglobina utlenowana (oxyhemoglobina)

Hb₄ + 4O₂ ↔ Hb₄O₈

• Przedsionek płucny krwi (krążenie duże oskrzelowe)

CO₂

• Rozpuszczony fizycznie w osoczu

• Wiąże się z kwasem węglowym HCO₃

• W erytrocytach

H₂O + O₂ ↔ kwas węglowy

HO₂ + CO₂ ↔ H₂CO₃ ↔ H⁺+ HCO₃

H⁺ wiąże się z Hb

HCO3 powraca do osocza

Cl^- zastępuje HCO3 w erytrocytach

DYFUZJE GAZÓW W TKANKACH

• Stopień zużycia tlenu = różnicy tętnicy żylnej

• Przenikania gazów odbywa się zgodnie z gradientami prężności

• Ilość dopływu w krwi tętniczej O2 do tkanek jest stałe

• Ilość, CO2 dopływającego jest zmienna i zależy od wewnątrzkomórkowej czynności metabolicznej

REGULACJE ODDYCHANIA

Ośrodki oddychania kontrolują częstość i głębokość oddechu, zlokalizowane są w rdzeniu przedłużonym

• Ośrodek wydechu

• Jądra, dwuznaczne nerwu błędnego

• Tylna część jądra dwuznacznego n. błędnego

• Ośrodek wdechu

• Neurony wdechowe

• Jądro dwuznaczne

• Tylna część jądra dwuznacznego n. błędnego

REGULACJA ODDYCHANIA

Ośrodek pneumatyczny - znajduje się w tworze siatkowatym i hamuje ośrodek wdechu.

Ośrodek wdechu - rozrusznik dla czynności oddechowej. Impulsy powstają w nim samoczynnie z częstością 16/min, jego aktywność podlega modulacji polegającej na wysyłaniu impulsów przez receptory i odbieraniu przez ośrodki wdechowe.

RECEPTORY WYSYŁAJĄCE IMPULSY DO OŚR WDECHU

1. Chemoreceptory w ph krwi wokół receptorów

1. Kłębków szyjnych (szyjnych. IX)

2. Kłębków aortalnych

2. Interoreceptory

1. Mechanoreceptory inflacyjne

2. Tkanki płucnej

3. Propmioreceptory klatki piersiowej

3. Receptory ośrodków wyższych pięter mózgu.

GLIKOLIZA

Główne źródło energii + glukoza. Metabolizm może zachodzić w warunkach

• Tlenowych w cytoplazmie mitochondriach, produktem jest, CO₂ + H₂O

• Beztlenowa w cytoplazmie, produktem jest mleczan

PODSTAWOWA PRZEMIANA MATERII (BMR)

Zależy od:

• Powierzchni ciała

• Płci, wieku

Warunki pomiaru:

• Temp otoczenia 20⁰C

• 12-14h po ostatnim posiłku

• Całkowity spoczynek fizyczny i psychiczny

• Pozycja leżąca

Obliczenie BMR możliwy jest przez pomiar zużycia O2 przez organizm w określonych warunkach jednostce czasu.

Jest to zapotrzebowanie na energię w spoczynku dla podtrzymania fizjologii czynności komórek i narządów.

Czym wpływamy na przemianę materii?

• Praca fizyczna

• Stan emocjonalny

• Temperatury otoczenia

• Trawienie i przyswajanie pokarmów

• Praca umysłowa

• Zwiększenie poziomów niektórych hormonów (gruczołu tarczycy, gruczołu rdzenia nadnerczy)

FIZJOLOGIA W