Zamek Książąt Pomorskich

Początki siedziby książąt pomorskich, zbudowanej na miejscu starego grodu, sięgają XII wieku. Prawdopodobnie wzniósł ją pierwszy władca Pomorza Zachodniego Warcisław. Na przełomie XII i XIII wieku do Szczecina swą siedzibę przeniósł z Kamienia książę Bogusław II, wnuk Mieszka III Starego. Rozbudowę drewnianego jeszcze dworu rozpoczął jego syn Barnim I, który w roku 1237 lokował miasto na prawie lubeckim, a 16 lat później nadał Szczecinowi magdeburskie prawa miejskie. Około 1283 roku Szczecin lokacyjny uzyskał stopniowo budowane fortyfikacje. W następnym stuleciu (1345) próba wzniesienia przez Barnima III nowego, murowanego dworu spowodowała protesty mieszczan, obawiających się utraty samodzielności ich miasta. Książęcy robotnicy zostali rozpędzeni, a częściowo wzniesione mury zburzone. W wyniku zawartej ugody, w której pośredniczyli: biskup kamieński Jan oraz książę wołogoski Bogusław, rada miejska zobowiązana została do odbudowy zniszczonego przez podburzonych mieszczan domu. Obok niego wkrótce powstała kaplica św. Ottona, w przyszłości powiększona i podniesiona do rangi kolegiaty.Wnuk Barnima III, książę Kazimierz V kontynuował rozbudowę warowni, którą w 1428 roku przerwało powstanie biedoty i rzemieślników, skutkujące przejęciem miejskiej władzy przez plebs.Po upadku rebelii odważny władca wrócił i otrzymawszy z kasy miasta 12 tysięcy grzywien dotacji (ponad 2 tony srebra) częściowo odbudował i umocnił swą siedzibę. Przekształcanie rezydencji rozpoczął syn księcia słupskiego Eryka, Bogusław X (mąż Anny Jagielonki).

Za jego panowania powstał reprezentacyjny pałac, uważany przez współczesnych za jeden z najbardziej eleganckich w tej części Europy. W roku 1530, pożar stojących nieopodal zamku kamienic uszkodził budowlę, której remont i ponowna rozbudowa przypadła w udziale kolejnemu władcy, byłemu uczniowi Marcina Lutra, Barnimowi XI. Na ziemiach księstwa wprowadził on luteranizm, a po abdykacji w 1569 roku osiadł w swej podmiejskiej posiadłości, całkowicie oddając się pasjom artystycznym. Jego następcą został Jan Fryderyk, wytrawny polityk i dyplomata.

Przebudował on zamek w stylu renesansowym, nadając mu formę czteroskrzydłowej rezydencji. Ostatnim księciem Pomorza z rodu Gryfitów był Bogusław XIV, którego rządy przypadły na lata wojny trzydziestoletniej.

Mimo prób zachowania neutralności księstwo zostało zajęte przez Szwedów. Władca abdykował w roku 1634, a na jego miejsce powołano w 1637 roku Pomorski Żąd Tymczasowy.

W roku 1648, na mocy traktatu westfalskiego, regulującego konflikt między Szwecją a Brandenburgią, Szczecin przypadł Szwedom, a była książęca rezydencja stała się siedzibą gubernatora. Podczas potopu, wojska brandenburskie, korzystając z przegrupowania szwedzkiej armii na teren Polski, próbowały zdobyć zamek, nie wyrządzając mu jednak większych szkód. Znacznie poważniejsze zniszczenia przyniósł ponowny ich atak w roku 1677; wówczas wojska elektora Fryderyka Wilhelma po sześciomiesięcznym ostrzale artyleryjskim zdobyły twierdzę. Na początku XVII wieku, kiedy sytuacja polityczna nieco się unormowała, a Brandenburczycy wrócili do siebie, zamek częściowo wyremontowano i przygotowano na przyjazd Katarzyny Leszczyńskiej, która w latach 1705-11 przebywała tam ze swoją córką i dworem. W roku 1711 dołączył do niej mąż - król polski Stanisław Leszczyński, szukający schronienia przed wojskami saskimi i rosyjskimi. W roku 1713 zamek ponownie został oblężony przez wojska koalicji antyszwedzkiej, jego mury ucierpiały od artyleryjskich salw.

Dzień	Godzina	Cena
Poniedziałek	12-15	5,00 zł
Wtorek	9-16	5,00 zł
Środa	8-16	5,00 zł
Piątek	10-18	6,30 zł
Sobota	Nieczynne

Zamek Książąt Pomorskich - Dziedziniec Menniczy

• Dziedziniec Menniczy otoczony jest dwoma skrzydłami: Muzealnym i Środkowym, oraz Wieżą Dzwonów. Na pn. od Wieży Dzwonów, na skraju dawnej fosy znajduje się pomnik ks. Bogusława X i jego żony królewny Anny (córki Kazimierza Jagiellończyka), postawiony w 1974 roku. Wykonawczyniami rzeźby są Leonia Chmielnik i Anna Paszkiewicz.

• Wieża Dzwonów zamyka skrzydło Kapliczne i dawniej prowadziła do kaplicy. Na jej połódniowej elewacji umieszczona jest kopia XIV wiecznej figury aposostoła Pomorza , św. Ottona, wykonana z piaskowca. Jest to jeden z najstarszych zabytków pomorskiej rzeźby. Wieża wzniesiona została na planie kwadratu, łącznie z iglicą ma około 60 metrów wysokości. Po pokonaniu 200 stopni znajdujemy się na położonej na wysokości 34 metrów galerii, skąd roztacza się rozległy widok na miasto i port.

• Skrzydło muzealne odbudowane zostało ze zniszczeń wojennych w roku 1976. Półrenesansowy gmach wzniesiony został, jak głosi tablica pamiątkowa, w roku 1619 przez książąt Filipa II i Franciszka I na siedlisko sztuki i nauki. Było to jedno z pierwszych muzeów w Europie, zgromadzono tu wiele dzieł sztuki, monety, ksiązki a także obrazy i dzieła naukowe przysyłane przez królów polskich. Parter mieścił zbrojownię, I piętro bibliotekę, II piętro natomiast, zbiory dzieł sztuki i osobliwości. Skrzydło to łączy ganek z Wieżą Dzwonów. Ganek ten, umożliwiał władcom Pomorza Zachodniego przejście bezpośrednio do koscioła.

---