Leki przeciwpierwotniakowe

Malaria, zimnica, febra

Bakteria chorobotwórcza: Plasmodium

Podział leków:

1. Leki hamujące wnikania merozoidów do krwinek czerwonych

2. Leki hamujące rozwój schizontów w erytrocytach (grupa przerywająca napad zimnicy)

3. Leki hamujące rozwój schizontów w wątrobie (leczenie radykalne)

4. Leki działające na gematocyty (zapobiegają szerzeniu się malarii)

1. Chinina i pochodne 4-aminochinoliny

Chinina - lewoskrętna

Chinidyna - prawoskrętna (lek przeciw arytmiczny)

Występuje w korze drzewa chinowego Cinchonae

Chinina

• Działa tylko na grupy krwinkowe zarodźca malarii

• Działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo, oksytotycznie (kurcząco na mięśnie gładkie macicy), kuracopodobnie

• Działania niepożądane:

• Spadek ciśnienia

• Spadek poziomu cukru

• Reakcje alergiczne

• Zaburzenia wzroku i słuchu

• Cynchonizm - przewlekłe zatrucia chininą

Meflochinina

• Działa na postacie krwinkowe

• Hamuje syntezę hemu

• Tworzy kompleksy z jonem Fe, co uszkadza błonę komórkową zarodźca

Chlorochinina - Arechin

• Działa na postacie krwinkowe i gametocyty

• Działa silnie przeciwzapalnie

• Stosowana w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS)

• Działania niepożądane: jak u chininy

Hydroksychlorochinina

• Hamowanie ostrych napadów zimnicy

• Działanie przeciwzapalne w RZS

• Działanie niepożądane: uszkodzenie siatkówki

2. Pochodne 8-aminocholiny

Primachina

• Działa na schizonty pozakrwinkowe oraz na granulocyty

• Wskazania: zapobieganie nowotworom, radykalne leczenie choroby

• Zwykle przed jej podaniem podajemy lek działający na postacie krwinkowe

3. Pochodne pirymidyny

Pirymetamina - Daraprim

• Działa na zarodźca malarii, na Toxoplazma gondi oraz Pneumocystis Marini

• Jest to inhibitor reduktazy dihydrofolianowej

• Profilaktyka u osób zamieszkujących obszary malaryczne

4. Pochodne fenantrenu

Halofenryna

• Działa na postacie krwinkowe

• Stosowana przy oporności na inne leki

5. Inne

Proguanil - Malarane

• Prolek ulegający w wątrobie przemianie do związku czynnego

• Minimalne działania niepożądane

Rzęsistkowica

• Wywołana przez trichomonas Vaginalis

• Przenosi się przez kontakt płciowy

• Leczymy obydwu partnerów

Metronidazol - Metronidazol

Działa na lamblie, pałeczki czerwonki, bakterie beztlenowe, helicobacter pylori

Timidazol - Tymidazol

Działanie niepożądane:

• Metaliczny smak w ustach

• Zaburzenie żołądkowo - jelitowe

Chlorchinaldol - Chlorchinaldin N (maść), gynalgin (tabletki dopochwowe) (metronidazol + chlorchinaldol)

Policrezulen - Albothyl (globulki), Vagotyl (płyn)

Lamblioza

Gardia interstinalis - Lamblia

Metronidazol

Mepakryna

Toksoplazmoza

Toksoplazma gondi

Biseptol

Cotrimoksazol

Pirymetamina

Spiramycyna

Rovamycyna

Leki przeciwrobacze

Zakażenia robakami obłymi:

• Owsiki

• Glista ludzka

• Tęgoryjec

• Włosogłówka

Pyrantel - Pyrantel

• Działa na owsiki, glistę, tęgoryjca

• Poraża mięśnie pasożytów na skutek depolaryzacji płytki mięśniowo - nerwowej oraz hamowania esterazy cholinowej.

• Unieruchomione pasożyty są wydalane w procesie defekacji

• Leczy się wszystkich domowników

• Lek działa na postacie dojrzała a nie działa na larwy

2. Pochodne benzimidazolu

Mebendazol - Vermox

Albendazol - Mentel

• Działa na glistę, owsiki, włosogłówkę, tęgoryjca

• Hamuje nieodwracalne pobieranie glukozy przez pasożyta, wpływa na stężenie glukozy w organizmie pasożyta, co prowadzi do autolizy komórki

• Nie wpływa na stężenie glukozy w organizmie gospodarza

Do innych pochodnych należy również:

Lewamizol - Decalis

Pyrwinium

Hamują syntezę ATP w organizmie pasożyta poprzez zahamowanie transportu glukozy

Zakażenia robakami płaskimi

• Tasiemce

• Przywry

Niclosamid - Yomesan

• Działa na tasiemca uzbrojonego, nieuzbrojonego i bruzdogłowca szerokiego

• Rozprzęga fosforylację oksydacyjną

• Zaburza syntezę substancji chroniących pasożyta przez enzymami trawiennymi

• Razem z lekiem zaleca podanie się środków przeciwwymiotnych

• Zażywa się środki przeczyszczające

• Działania niepożądane: silne zaburzenia żołądkowo - jelitowe

Prozikwantel - Cesol

• Jest skuteczny na tasiemca i przywry

• Może powodować krwotok i alergie skórne

W infekcjach przywrami stosujemy:

Nividazol

• Hamuje przemianę glikogenu do glukozy (pozbawia źródła cukru)

• Działa na ameby i nicienie

Metrifonat

• Związek fosforoorganiczny

• Hamuje aktywność esterazy cholinowej i prowadzi do trwałej depolaryzacji błony pasożyta

• Hamuje również cholinoesterazę ludzką

• Przy podawaniu podajemy atropinę