CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DOZNANIA BÓLOWE:

a)fizyczne i patologiczne przyczyny bólu

1.nacieczenie nerwów, naczyń i okostnej przez komórki nowotworowe

2.nacisk nerwu przez guz

3.zakażenie

4.zapalenie i martwica

5.niedokrwienie

6.rozdęcie narządów brzucha i miednicy, obrzęk chłodny

7.przepuklina nowotworowa i wysięk, podniesienie ciśnienia śródczaszkowego

8.zakrzepica żylna i zatory płucne

9.owrzodzenia

b)czynniki kształtujące odpowiedzi na ból

1.genetyczne2.osobowościowe3.etniczne4.kulturowe

5.środowiskowe6.doświadczenia życiowe

7.społeczno-ekonomiczne

c)czynniki wpływające na przebieg bólu

1.obniżenie progu bólowego

-bezsenność, zmęczenie, obawy, strach, złość, smutek, depresja, izolacja umysłowa, introwersja, doznania

2.podwyższenie progu bólowego

-sen, odpoczynek, współczucie, zrozumienie, rozproszenie uwagi, dobry nastrój, leki p/bólowe, leki p/depresyjne

d)ogólne objawy wpływające na odpowiedź na ból

-brak łaknienia, złe samopoczucie i znużenie, zaparcia, biegunka, mdłości i wymioty, kaszel, duszność, zapalenie, obrzęk, unieruchomienia, obawa i strach, depresja, suchość w ustach, zakażenia grzybicze

e)cechy charakterystyczne i różnice między bólem ostrym a przewlekłym

NIEDROŻNOŚĆ JELIT jest stanem chorobowym, w którym dochodzi do zahamowania przechodzenia treści jelitowej przez przewód pokarmowy. Jeśli przeszkoda ma charakter mechaniczny mówimy o niedrożności mechanicznej, gdy do zahamowania przechodzenia treści jelitowej prowadzą zaburzenia czynnościowe polegające na porażeniu ruchów perystaltycznych jelit, mówimy o niedrożności porażennej.

Przyczyny niedrożności mechanicznej:

-niedrożność z zatkania- przez nowotwór, przemieszczony kamień żółciowy, polip, ciało obce

-niedrożność z zadzierzgnięcia- przez uwięźnięcie jelita w przepuklinie, skrętem jelita

Niedrożność porażenna - zaburzenie prawidłowej perystaltyki p.pok, uniemożliwiającego przesuwanie treści jelitowej, której przyczyną jest brak ruchów perystaltycznych jelita ( atonia) Przyczynami mogą być: zapalenie otrzewnej, odruchowa atonia jelit ( z powodu kolki żółciowej, nerkowej, OZT, złamanie kręgosłupa, zatrucia np. ołowiem), wtórna niedrożność porażenna( następstwo niedrożności mech.), pooperacyjna atonia jelit

Objawy kliniczne ostrej mech. niedrożności

-bóle brzucha o charakterze napadowym- tzw. Kolka jelitowa ( im niżej położona przeszkoda, tym przerwy pomiędzy bólami są dłuższe)

*niedrożność mech z zatkania- bóle mają charakter napadowy, kolkowy, co kilka minut trwają kilkadziesiąt sek.

*niedrożność z zadzierzgnięcia- okresowe bóle typu kolkowego , tylko w pierwszych godzinach choroby, następnie ból jest silny, ciągły i połączony z objawami otrzewnowymi (obrona mięśniowa, objaw Blumberga)

*niedrożność porażenna na tle zapalenia otrzewnej- ból od początku ma charakter stały, objawy otrzewnowe, nie ma szmerów perystaltycznych

-wymioty są spowodowane zaleganiem w przewodzie pok

-zatrzymanie gazów i stolca

-wzdęcie brzucha

-zaburzenia perystaltyki jelit

Leczenie niedrożności

-operacja w trybie nagłym( pogarszający się stan i postępująca martwica jelita)

*usunięcie przeszkody np. usunięcie ciała obcego, guza

*usunięcie następstw niedrożności(toksycznej treści jelitowej i gazów)

*wykonanie resekcji jelita lub wytworzenie przetoki (tzw.sztuczny odbyt)

WYCIĄG SZKIELETOWY W LECZENIU ZŁAMAŃ

Wyciąg ten działa bezpośrednio na kość. Na kończynach używa się do tego celu drutu Kirschnera bądź gwoździ Steinmanna. Typowymi miejscami wprowadzenia drutu lub gwoździ są części łatwo dostępne, pokryte cienką warstwą tkanek miękkich. Istotne staje się przygotowanie pacjenta do znieczulenia, miejscowe przygotowanie miejsca do założenia wyciągu, obserwacja zmian na skórze, ewentualnych obrzęków i zaczerwienienia skóry, przebiegu linek i ciężarków, siły wyciągu, wyjałowienie drutu oraz wybranie pola na powierzchni kończyny, sterylność pracy, obserwacja miejsca założenia wyciągu, ułożenie chorego na wznak i ustabilizowanie kończyny, obserwacja odczuwania czucia i prawidłowego krążenia (wyciągi Steinmanna, Levyfa, Kirschnera, Kruchfielda)

Cele wyciągu :

-rozciągnięcie zrostów

-pokonanie oporu mięśniowego

-odciążenie stawów zmienionych zapalnie

-unieruchomienie przygotowawcze do zabiegu operacyjnego

-działanie przeciwbólowe

-nastawienie złamań

Działania pielęgniarskie wobec pacjenta z założonym wyciągiem

1.Fizyczne działanie wyciągu- personel medyczny obserwuje fizyczną stronę działania wyciągu( linka wyciągowa musi być mocna i cienka, łóżko twarde podstawą prawidłowego działania wyciągu, uniesienie łóżka od strony nóg, łóżko swobodne dojście ze wszystkich stron, nie może być potrącane i przesuwane)

2.Funkcjonowanie pacjenta- personel zapoznaje się z ograniczeniami chorego, pomaga w rotacji ciała, odżywianiu, wydalaniu, w ćwiczeniach czynnych i biernych, zapobiega zaparciom, dba o higienę skóry PRZESUWANIE PRZEWRACANIE PACJENTA NA WYCIĄGU (podczas działań pielęg.) JEST NIEDOPUSZCZALNE !!!

3.Komunikowanie się z pacjentem-właściwe ustawienie łóżek, nie wolno izolować pacjentów w wieku podeszłym

4.Zapobieganie powikłaniom- zapobieganie tworzeniu się wad postawy, zjawisku opadania stopy, przykurczom, odparzeniom i odleżynom

ZASADY PROFILAKTYKI W ZESPOLE STOPY CUKRZYCOWEJ

Zespół stopy cukrzycowej jest jednym z najbardziej uciążliwych groźnych powikłań źle leczonej cukrzycy. Dochodzi do zaburzenia odczuwania bólu, temp, wibracji. Przyczyną są zaburzenia metaboliczne powodujące wczesne powstanie zmian miażdżycowych- słabego ukrwienia kończyn. Powstają uszkodzenia skóry, otarcia, zranienia, pęknięcia skóry, zrogowacenia, problemy z gojeniem się rany co w najgorszym przypadku może doprowadzić do amputacji

PROFILAKTYKA:

-codziennie przed kąpielą oglądaj swoje stopy w celu wykrycia uszkodzeń

-myj stopy w letniej, bieżącej wodzie 37 st z mydłem

-stopy zawsze czyste i suche szczeg przestrzenie pomiędzy palcami

-do pielęgnacji żadnych ostrych przyborów, urządzeń elektr ani srodków chem

-do skracania paznokci tylko pilnika

-stwardniałą skórę i nagniotki usuwaj tylko pumeksem

-jeśli skóra zbyt sucha- używaj kremu nawilżającego, a jeśli nadmiernie wilgotna pudru do stóp

-codziennie zmieniaj skarpetki ( bawełna lub wełna), rajstopy lub pończochy

-nigdy nie chodź boso (zwłaszcza na plaży)

-nigdy nie zakładaj butów na gołe stopy- zawsze noś skarpetki

-nie używaj termoforu do ogrzania stóp zamiast tego skarpety

-za każdym razem przed włożeniem butów na nogi sprawdzaj wewn wyściółkę butów wkładając do nich rękę

-noś tylko miękkie, wygodne i dobrze dopasowane do stopy obuwie

-przestrzeganie odpowiedniej diety (unikanie tłuszczu- widocznego i niewidocznego, stosowanie węglowodanów złożonych a unikanie prostych, ważne owoce i warzywa,spożywanie białka w formie drobiu, ryb, roślin strączkowych, unikanie alkoholu

-odpowiednia aktywność fiz(długie spacery, pływanie, gra w tenisa, jazda na rowerze)

CYSTOSKOPIA - CEL, PRZYGOTOWANIE, OPIEKA PO

Cystoskopia (wziernikowanie pęcherza moczowego) pozwala na bezpośrednie uwidocznienie cewki moczowej, pęcherza moczowego i ujść moczowodów przy użyciu sztywnego cystoskopu, wprowadzanego przez cewke mocz.

CEL: Badanie to umożliwia unaocznienie zmian zachodzących w pęcherzu moczowym i ujściach moczowodów. Stanowi ono niezwykle istotny element w rozpoznawaniu i różnicowaniu stanów zapalnych oraz guzów pęcherza moczowego. Niezwykle ważnym elementem badania - w przypadku podejrzenia guza pęcherza - jest pobranie wycinka do badania mikroskopowego. Ocena tkanki przez doświadczonego histopatologa pozwala nie tylko na wykluczenie, ale także w przypadku potwierdzenia tego rozpoznania, na wyznaczenie najlepszego w danym przypadku postępowania leczniczego. Przy pomocy cystoskopii ocenia się także stopień zalegania moczu w pęcherzu (np. w przypadku przerostu gruczołu krokowego).

PRZYGOTOWANIE:

-przygotowanie psychiczne ( cel istota przebieg badania)

-pokarmy i płyny wstrzymane przez 8 godz przed badaniem

-przez 1-2 dni może odczuwać pieczenie lub dyskomfort przy oddawaniu moczu, a za pierwszym i drugim razem mocz będzie podbarwiony krwią

-zebranie wywiadu na temat zakażeń ukł. moczowo-płciowego, epizodów krwawienia lub innych schorzeń w obrębie ukł. mocz.

-hematologia, układ krzepnięcia, morfologia krwi z rozmazem, oznaczenie liczby płytek krwi, badanie ogólne moczu w kierunku wartości nieprawidłowych

-lewatywa jeśli została zlecona

-upewnić się czy pacjent oddał mocz

-podanie zleconych antybiotyków (profilaktycznie)

-podanie premedykacji

-środki uspokajające jeżeli istnieje taka potrzeba

PRZEBIEG BADANIA

Pacjent ułożony na specjalnym stole do cystoskopii, z nogami w strzemionach, osłonięty w celu zachowania intymności. Przed ułożeniem wykonuje się znieczulenie podpajęczynówkowe lub rozpoczyna znieczulenie ogólne. Przemywa się zewnętrzne narządy płciowe roztworem antyseptycznym. Wprowadzenie cytoskopu przez cewkę mocz.

OPIEKA PO BADANIU Jak po każdym zabiegu wykonywanym w znieczuleniu ogólnym, ze zwróceniem uwagi na czynności życiowe, czynność odd i komfort chorego NAJCZĘŚCIEJ W ZNIECZULENIU MIEJSCOWYM

-jeśli stosowano znieczulenie miejscowe pozwolić odpocząć pacjentowi w pozycji siedzącej przez kilka minut, a następnie pomóż mu zejść ze stołu

-oceń szanse i czas powrotu prawidłowego trybu oddawania moczu, a także czas i ilość oddawanego moczu oraz jego wygląd

-podawanie leków p/bólowych ( fenazopirydyna) przy dyzurii spowodowanej obrzękiem, zapewnij pacjentowi ciepłą kąpiel obejmującą biodra u dorosłych lub kąpiel w wanience dla dzieci

-podawanie pokarmów i płynów jeśli nie ma p/wskazań

-prośba o informowanie o wszelkich dolegliwościach( ból w okolicy lędźwiowej lub nadłonowej, krwiste podbarwienie moczu, gorączka, trudności w oddawaniu moczu)

ZAPALENIE OTRZEWNEJ

Jest to stan zapalny otrzewnej - cienkiej błony wyścielającej od wewnątrz jamę brzuszną oraz pokrywającej znajdujące się w niej narządy. Zapalenie rozwija się w wyniku zakażenia lub silnego podrażnienia otrzewnej.

Objawy i główne dolegliwości:

Zapalenie otrzewnej jest jedną z najgroźniejszych chorób znanych chirurgii, a jego objawy są zwykle bardzo dramatyczne.

- Najczęstszym i podstawowym objawem jest ból zlokalizowany albo w określonej części jamy brzusznej, albo obejmujący ją w całości. Ból zwykle rozpoczyna się nagle, narasta i bardzo szybko staje się trudny do zniesienia. Niekiedy ból początkowo ma charakter przerywany (kolkowy); stopniowo jednak staje się ciągły, nasilając się przy każdym ruchu związanym z napinaniem mięśni brzucha. Chorzy z rozwiniętym zapaleniem otrzewnej zwykle starają się leżeć nieruchomo na plecach lub zgięci na boku, gdyż w tej pozycji ból staje się nieco mniejszy. Ból niekiedy promieniuje do pleców lub ramion

- Gorączka (zwykle wysoka) i dreszcze

- Osłabienie, zawroty głowy

- Przyspieszona akcja serca

- Obniżone ciśnienie tętnicze, blada, chłodna, czasem nienaturalnie spocona skóra (w przypadkach zaawansowanych)
Jest wynikiem:

- Pęknięcia lub przedziurawienia którejkolwiek części przewodu pokarmowego, między innymi zapalnie zmienionego wyrostka robaczkowego, wrzodu trawiennego żołądka lub dwunastnicy, zakażonego uchyłka jelita grubego lub pęcherzyka żółciowego

-Urazu jamy brzusznej, na przykład w wyniku pchnięcia nożem lub postrzału

-Ostrego zapalenia trzustki

-Zapalenia przydatków u kobiet

-Pęknięcia ciąży pozamacicznej
Powikłania:

Większość z nich jest bardzo niebezpieczna i może prowadzić nawet do śmierci chorego:

-Wstrząs

-Zakażenie bakteryjne krwi (tak zwana posocznica lub sepsa)

-Ostra niewydolność nerek lub wątroby

-Zrosty otrzewnej - pasma bliznowatej tkanki łączącej narządy jamy brzusznej w nieprawidłowy sposób. Zrosty mogą być w późniejszym

okresie przyczyną bólów brzucha, a nawet prowadzić do mechanicznej niedrożności przewodu pokarmowego

Leczenie:

Leczenie zapalenia otrzewnej prowadzone jest zawsze w szpitalu, zaś jego charakter i czas trwania zależą od przyczyny i nasilenia choroby. Zwykle niezbędne jest kilkudniowe pozostanie w łóżku, zwłaszcza jeżeli planowany jest zabieg chirurgiczny. Ważnym elementem leczenia jest ścisła dieta w ostrym okresie choroby, kiedy to pacjenci otrzymują leki i płyny w postaci dożylnej. W miarę ustępowania choroby lub po ewentualnym zabiegu operacyjnym następuje stopniowy powrót do żywienia doustnego i normalnej diety. Po wyleczeniu ostrego zapalenia otrzewnej zwykle nie ma żadnych ograniczeń dotyczących diety, aktywności ruchowej lub pracy zawodowej.
Leczenie farmakologiczne

-Całkowite żywienie dożylne - podawanie tą drogą płynów, glukozy, elektrolitów, czasem także białka, tłuszczów, witamin

-Antybiotyki w celu zapobiegania lub zwalczania zakażeń bakteryjnych

-Leki przeciwbólowe, zwykle dopiero po ustaleniu rozpoznania a także po ewentualnym zabiegu operacyjnym

Leczenie operacyjne jest konieczne w większości przypadków zapalenia otrzewnej. Ma na celu usunięcie lub naprawę narządu, którego uszkodzenie doprowadziło do powstania choroby oraz usunięcie (wypłukanie) z wnętrza jamy brzusznej nieprawidłowej treści. W ciężkich przypadkach niezbędne może być nawet kilka zabiegów operacyjnych, zwykle wykonywanych co kilka dni.

BÓL JAKO OBJAW CHORÓB UKŁADU MOCZOWEGO

Ból objętej procesem chorobowym nerki ma zwykle charakter tępy, określany jako pobolewanie o stałym lub zmiennym natężeniu. Powstaje na wskutek jej obrzmienia i rozciągnięcia torebki nerki lub wzrostu ciśnienia w drogach wyprowadzających mocz. Odczuwany jest z tyłu w okolicy kąta kręgowo-żebrowego lub w okolicy lędźwiowej i promieniuje zwykle w kierunku pępka i pachwin. Może być tępy lub bardzo silny, jedno lub obustronny

Najcięższą formą bólu jest ból o ostrym charakterze, często określany mianem kolki nerkowej

Kolka nerkowa powstaje na wskutek skurczu mięśni gładkich w złączu miedniczki nerkowej z moczowodem lub skurczu mięśniówki moczowodu w innym miejscu. Ból ten zwykle jednostronny, powstaje najczęściej podczas przesuwania się kamienia moczowego i może być bardzo silny. Zaczyna się przeważnie w okolicy lędźwiowej i następnie promieniuje do przodu i w dół do dołu biodrowego, pachwiny i narządów płciowych. Skurczowa czynność moczowodu powoduje typowe dla kolki narastanie i zmniejszanie się bólu. Pacjent jest pobudzony, nie może spokojnie leżeć. Jeżeli kamień przesuwa się w kierunku pęcherza moczowego, okolica bólowa również przesuwa się w dół i ból odczuwany jest raczej z przodu niż z tyłu.

Ból przy zapaleniu pęcherza moczowego odczuwany jest jako pieczenie i dyskomfort w dolnej części brzucha. Silny ból zlokalizowany w centralnej części brzucha powstaje przy zatrzymaniu odpływu moczu z pęcherza mocz. Wypełniony moczem pęcherz można zlokalizować obmacywaniem lub opukiwaniem okolicy nadłonowej. Ból może również występować podczas trudności w oddawaniu moczu (dysuria)

Pacjent może wówczas odczuwać bolesne parcie na mocz, przy jednoczesnym utrudnieniu mikcji lub mieć uczucie palenia w cewce mocz. Przyczynami bolesnego oddawania moczu mogą być zmiany chorobowe cewki, gruczołu krokowego , zap pęch mocz i inne

---