WSTRZYKNIĘCIA PODSKÓRNE

Definicja

• Wstrzyknięcie - nazywane zastrzykiem lub iniekcją, to wprowadzenie do ustroju leku lub środka diagnostycznego

Rodzaje wstrzyknięć:

• śródskórne,

• podskórne,

• domięśniowe,

• dożylne,

• dotętnicze,

• dosercowe,

• dostawowe,

• doszpikowe,

• dokanałowe,

Cele wstrzyknięć

• Diagnostyczny (pobranie krwi do badania)

• Podanie środka cieniującego

• Leczniczy

• Wykonywanie prób na uczulenie np. penicyliny

• Szczepienia

Wstrzyknięcie wykonuje się gdy:

1) Zachodzi konieczność szybkiego i silnego zadziałania leku;

2) W przewodzie pokarmowym lek działa drażniąco na błonę śluzową żołądka; ulega rozpadowi (pod wpływem enzymów trawiennych) i traci właściwości lecznicze; błona śluzowa jelita ma upośledzoną zdolność wchłaniania;

3) Chory nie może przyjąć leku doustnie(nieprzytomny, wymiotuje)

Wstrzyknięcie podskórne - charakterystyka

Wstrzykniecie podskórne polega na prowadzeniu ¾ długości igły, pod kątem 45-60°, po uprzednim ujęciu skóry w fałd o grubości 2-3 cm, oddzielając ją od leżącej poniżej mięśniówki.

Insulinę podaje się pod kątem 90°.

Maksymalnie tą drogą można podać 2 ml leku w postaci roztworu wodnego, o stężeniu izotonicznym, odczynie obojętnym, wchłaniającego się w ciągu 15-20 min.

Nie podaje się leków w postaci zawiesiny, nie wskazane jest stosowanie leków oleistych, zabronione zaś podawanie leków drażniących tkanki.

Wskazaniem do wykonania wstrzyknięć podskórnych jest podanie:

• Insuliny

• Heparyny i jej preparatów

• Szczepionek

• Surowicy

• Leków przeciwbólowych np. morfiny

Przeciwwskazania do podania leków drogą inj. podskórnych

• Stan zapalny w miejscu wstrzyknięcia

• Zwłóknienie tkanki podskórnej

• Skłonność do krwawień

• Zmiana patologiczna na skórze, np. wysypka

• Wstrząs

Miejsca wstrzyknięć podskórnych

Do podania leków drogą wstrzyknięć podskórnych nadaje się każde miejsce obfitujące w luźną tkankę podskórną, pozbawione większych naczyń krwionośnych, znamion, blizn, nacieków po poprzednich wstrzyknięciach.

Do ich wykonania wykorzystuje się następujące okolice:

• skóra brzucha, zwłaszcza między grzebieniem biodrowym i pępkiem, należy pozostawić wolną powierzchnię w postaci koła, o promieniu 2 cm, wokół pępka;

• okolica zewnętrznej środkowej części ramienia;

• okolica zewnętrznej środkowej części uda;

• okolica podłopadkowa.

Wybór igły zależy od:

• Rodzaju wykonywanego wstrzyknięcia (do wstrzyknięć domięśniowych używamy dłuższych igieł niż do wstrzyknięć podskórnych)

• Zamierzonej głębokości wprowadzenia leku (obfita tkanka tłuszczowa wymaga zastosowania dłuższej igły zarówno do wstrzyknięć podskórnych, jak i domięśniowych)

• Rodzaju roztworu, jaki ma przez nią przejść (leki olejowe i zawiesiny wymagają użycia igły o większej średnicy niż preparaty o lepkości wody)

Do wstrzyknięć podskórnych stosuje się następujące rozmiary igieł:

- 0,5 x 25

- 0,6 x 30

- 0,7 x 30 (średnica x długość w mm)

Wybór strzykawki zależy od:

• Objętości preparatu, który mamy wstrzyknąć (mała objętość leku wymaga użycia strzykawki o małej pojemności)

• Zleconej dawki leku (jeżeli zachodzi konieczność dzielenia oryginalnej dawki leku, często należy używać strzykawek z podziałką kalibrowaną w dziesiętnych częściach mililitra; z reguły dokładnie kalibrowane są strzykawki o pojemności 1i 2 ml)

Do wstrzyknięć podskórnych najczęściej stosuje się strzykawki w rozmiarze 1ml ,2 ml.

Typowe powikłania wstrzyknięć podskórnych

• Martwica tkanek

• Przyspieszone działanie leku w przypadku niezamierzonego podania domięśniowego

• Płytkie wstrzyknięcie leku

• Zbyt szybkie wprowadzenie leku

• Podanie niewłaściwego leku

• Podanie zbyt małej dawki leku

• Przedawkowanie leku

• Podanie leku do naczynia krwionośnego

• Krwiak podskórny,

• Częste wstrzyknięcia w to samo miejsce

• Wstrząs anafilaktyczny - reakcja uczuleniowa

• Uszkodzenie nerwów i naczyń krwionośnych (mało prawdopodobne)

• Wprowadzenie zakażenia

• Złamanie igły

• Skrzywienie igły

• Wprowadzenie powietrza

• Wprowadzenie do tkanki ciała obcego (np.odłamków szkła z ampułki)

• jednostkach międzynarodowych (j.m.; IU).

Należy pamiętać, że:

1 g = 1000 mg

0,1 g = 100 mg

0,01 g = 10 mg

0,001 g = 1 mg

1