KOMUNIKACJA SPOŁECZNA

Komunikowanie

• Przekazywanie cech rodziców potomstwu

1. przekazanie kodu genetycznego

2. przekazanie informacji genetycznej (dziedzicznej)

• Cechy genetyczne u roślin

• Interpretacja przyrody

Stadia rozwoju ludzkiego komunikowania

• Era znaków i sygnałów

• Era mowy i języka (mowa wyartykułowana, przekazywanie instrukcji, opowiadanie legend i mitów - odwołanie do przeszłości (pamięć) = pewna abstrakcyjność)

• Era pisma (ok. 5 tys. lat temu, dorzecze Tygrysu i Eufratu)

• Era druku (ok. 500 lat temu)

• Era telekomunikacji i informacji (radio, telewizja); komunikowanie globalne (połowa XIX wieku)

• Era komputera ( --> telematyka[Author:D] ) (ok. lat 70.-80. XX w.)

Etymologia

communico, communicare (łac.) - czynić wspólnym, łączyć, udzielić wiadomości, narodzić się

• od XIV w. - wchodzenie we wspólnotę, utrzymywanie stosunków (vide ekskomunika)

• do XVI w. - wspólnota, komunia, dzielenie się

• od XVI w. - transmisja, przekaz (proces rozwoju dróg, poczty)

• od XIX w. - znaczenie dzisiejsze - wszelkie kontakty interpersonalne, transmisja, przekaz

Epistemologia

Nauki społeczne: ORIENTACJA HUMANISTYCZNA (SPOŁECZNA)

Zjawisko porozumiewania się ludzi, istot refleksyjnych, posługujących się znakami i symbolami (zdarzenia, rzeczy są substytuowane, a znaczenie kondensowane) --> *[Author:D]

• Przedstawienie, reprezentacja

• Świadomość

• Celowość (Komunikatywność)

• Procesowość

• Społeczność

• Relacjonalność (symetryczność, asymetryczność)

• Interpretacja

Metodologia

• socjologia

• politologia

• psychologia (małych grup)

• psychologia (eksperymentalna)

• antropologia

• psychiatria

• dziennikarstwo

• psycholingwistyka

• matematyka

• historia

• krytyka

Arystoteles w swym dziele „Retoryka” opisał triadyczny podział aktu komunikacyjnego

MÓWCA ↔ MOWA ↔ SŁUCHACZ

Komunikowanie

sensu largo - wszelkie strukturalnie podobne do siebie procesy przekazywania informacji

sensu stricte - przenoszenie informacji (znaczeń) między istotami żywymi

informare (łac.) - kształtować, pouczać

ELEMENTY PROCESU KOMUNIKACJI

Ex post - o akcie lub procesie komunikowania można mówić jedynie, gdy choć do jednego słuchacza dotarł sens wypowiedzi.

Wewnętrzne monologi, niepublikowane wypowiedzi, niewyemitowane programy nie są komunikowaniem

Nadawca = komunikator, źródło

• indywidualny

• grupowy

• instytucjonalny

• masowy

Odbiorca

- recypient, widz, słuchacz, czytelnik, telewidz, adresat, partner, uczestnik procesu komunikacji

• publiczność - ogół odbiorców jednego kanału

• audytorium - ogół odbiorców jednej wypowiedzi, publikacji

Przekaz

• komunikat - ciąg znaków tworzonych przez nadawcę w celu przekazania informacji odbiorcy

• zasięg - mierzony udziałem odbiorców danego medium w danej społeczności

• zakres - opisywany w kategoriach procentowego lub tematycznego udziału np. najczęściej czytane zawartości gazety

Kanały komunikacyjne

• droga przekazu, środek transportu komunikatu od nadawcy do odbiorcy

• komunikowanie interpersonalne

Szumy - źródło zakłócenia

• szum zewnętrzny - otoczenie, hałas, temperatura, uszkodzony odbiornik

• szum wewnętrzny - uczucia, predyspozycje umysłowe, zmęczenie

• szum semantyczny - efekt celowego lub niezamierzonego złego użycia przez nadawcę znaczenia, które blokuje jego precyzyjne odkodowanie

Sprzężenie zwrotne - reakcja odbiorcy

• komunikacja bezpośrednia - sprzężenie natychmiastowe

• komunikacja pośrednia - sprzężenie opóźnione

ĆWICZENIA:

Wystąpienie publiczne

Jednostronny słowny przekaz informacji mówcy do grona osób w sytuacji wymagającej pewnej formalności.

Pierwsze wrażenie jest:

• trwałe

• nieuniknione

• momentalne

• nieracjonalne

• samospełniające się

• globalne (odnosi się do całej osoby)

Efekty i eksperymenty:

• efekt aureoli (wytyczna do oceny osoby)

• efekt Pigmaliona (dostosowanie zachowania osoby do naszych wyobrażeń)

• eksperyment `ciepło-zimny' - H. Kelly (nastawianie na ocenę, naprowadzanie na pierwsze wrażenie)

1. Kilkunastu studentów miało mieć zajęcia z nowym wykładowcą. Studenci ci zostali podzieleni na dwie grupy: `ciepła' i `zimna'. `Ciepłej' grupie powiedziano, że wykładowca ten jest miły, inteligentny i wymagający, `zimnej' zaś, że wredny, złośliwy i arogancki. Następnie obie te grupy miały jednocześnie zajęcia z owym wykładowcą. Grupa `ciepła' odniosła dużo lepsze pierwsze wrażenie niż grupa `zimna'.

• eksperyment Ascha (nastawianie na ocenę poprzez dobór kolejności słów)

2. Podobnie jak w eksperymencie `ciepło-zimnym', były dwie grupy studentów, z tym, że pierwszej grupie powiedziano, wykładowca z którym będą mieli zajęcia jest:
   - inteligentny, pracowity, wymagający, porywczy, uparty, arogancki.

Natomiast drugiej grupie powiedziano że jest:

- arogancki, uparty, porywczy, wymagający, pracowity, inteligentny

Studenci z pierwszej grupy mieli o wiele lepszą opinię, niż ci z grupy drugiej

• Ukryte cechy osobowości - przypisywanie pewnych stereotypów do wyglądu

Autoprezentacja

Zgodność między budowanym obrazem własnej osoby a intencjami

1. Jaki jest mój potencjał osobisty, jakie cechy chcę eksponować?

2. Jakie aspekty mojej osoby mogę wykorzystać w danej sytuacji

Elementy autoprezentacji:

• ubiór

• zachowanie

• sposób mówienia

• mowa ciała

Prezentacja publiczna - najczęściej popełniane błędy:

• ostentacyjne rozglądanie się po sali

• `wgapianie' się w słuchaczy

• zakrywanie ust

• wiercenie się, cały szereg nie kontrolowanych ruchów

• niekontrolowana gestykulacja

• nerwowe bawienie się przedmiotami

Prezentacja - podstawowe zasady

• zachowuj się zgodnie ze swoim temperamentem

• przed wystąpieniem weź kilka głębokich oddechów

• unikaj pozycji `listka figowego'

• unikaj kiwania się

• nie chodź przed publicznością

• ćwicz oddech

• utrzymuj kontakt wzrokowy z publicznością

Sztuka prezentacji na przykładzie wygłaszania referatu:

• przedstawienie tematu, myśl przewodnia

• nie czytać

• prosty język, krótkie zdania

• robienie pauz

• uśmiech, poczucie humoru

• mówić spokojnie, nie za wolno, nie za szybko, modulowanie głosu

• używać różnorodnych form przekazu - foliogramy, slajdy, prezentacje komputerowe, filmy, etc.

Interaktywna sieć komunikacji komputerowej

matonima

hierarchizacja

NADAWCA

ODBIORCA

PRZEKAZ

KANAŁY

szumy

sprzężenie zwrotne