ANALIZA PŁYNNOŚCI - UJĘCIE DYNAMICZNE
WSTĘPNA ANALIZA PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH
Aby przedsiębiorstwo posiadało zdolność płatniczą, powinno generować dodatnie przepływy pieniężne. Dla potrzeb analizy ważne jest czy przepływy pieniężne powstały z podstawowej działalności przynoszącej dochód, z działalności finansowej, czy też przedsiębiorstwo pozyskało obce źródła finansowania, które w przyszłości staną się wymagalne. Biorąc pod uwagę nadwyżkę (+) lub niedobór (-) środków pieniężnych można wyodrębnić osiem sytuacji, w których może znaleźć się przedsiębiorstwo.
Rodzaje strumieni |
Przypadki |
|||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
Operacyjny |
+ |
+ |
+ |
+ |
- |
- |
- |
- |
Inwestycyjny |
+ |
- |
+ |
- |
+ |
- |
+ |
- |
Finansowy |
+ |
- |
- |
+ |
+ |
+ |
- |
- |
Źródło: Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk ( w druku) na podstawie T. Waśniewski, W. Skoczylas: Analiza przepływów pieniężnych, Rachunkowość, Nr 11 z 1993 r., s. 274.
Przypadek 1. Wygenerowanie nadwyżki środków pieniężnych z trzech działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej (przypadek pierwszy) jest rzadko spotykane w rzeczywistości gospodarczej. Taka sytuacja charakterystyczna jest dla przedsiębiorstw o dużej płynności finansowej, przygotowujących się do nowych przedsięwzięć lub do przejęcia innej jednostki.
Przypadek 2. Taka sytuacja występuje w przedsiębiorstwach charakteryzujących się wysokim poziomem rentowności. Kwota wypracowanego zysku z działalności operacyjnej pozwala im na inwestycje, regulowanie zobowiązań wobec właścicieli (dywidenda) oraz wierzycieli (spłata kredytów, pożyczek). Jednak, gdy suma ujemnych przepływów z działalności inwestycyjnej i finansowej przekracza wartość przepływów z działalności operacyjnej, przedsiębiorstwo znajduje się w poważnych trudnościach finansowych.
Przypadek 3. Sytuacja ta prezentuje uzyskanie dodatnich przepływów z działalności operacyjnej i inwestycyjnej. Może to być świadectwem przeprowadzanych w przedsiębiorstwie procesów restrukturyzacyjnych bądź też konieczności zdobycia dodatkowych środków na spłatę zobowiązań.
Przypadek 4. Dodatni strumień pieniężny pochodzący z działalności operacyjnej w przypadku czwartym nie jest wystarczający na pokrycie wydatków inwestycyjnych. Niedobór ten pokrywany jest z zewnętrznych źródeł finansowania, do których należą: emisja akcji, podniesienie kapitału w postaci gotówkowej a także kredyty i pożyczki. Uzyskanie kredytów bankowych świadczy o posiadaniu przez przedsiębiorstwo zdolności kredytowej, a także o dobrym standingu firmy. Nowa emisja akcji jest dowodem zaufania inwestorów.
Przypadek 5. W tym przypadku bieżąca działalność przedsiębiorstwa finansowana jest wpływami ze sprzedaży majątku oraz obcymi źródłami finansowania, na przykład kredytami bankowymi. Mimo sprzedaży rzeczowych i finansowych składników majątku trwałego oraz ujemnych przepływów z działalności operacyjnej najprawdopodobniej nie ma zagrożenia utraty płynności, zaś trudności finansowe są tymczasowe. Wskazuje na to duże zaufanie inwestorów do firmy.
Przypadek 6. Ujemne strumienie pieniężne na działalności operacyjnej i inwestycyjnej w tym przypadku pokrywane są ze źródeł zewnętrznych (kredyt, pożyczka, dopłata do kapitału właścicieli). Przedstawiona sytuacja jest charakterystyczna dla młodych, rozwijających się przedsiębiorstw. Pomysł na firmę musiał być wystarczająco wiarygodny i pewny, zaś pozyskanie zewnętrznych źródła finansowania wskazuje na pomyślne perspektywy rozwoju.
Przypadek 7. Sytuacja taka występuje w przedsiębiorstwach borykających się z trudnościami finansowymi. Ponieważ bieżąca działalność nie generuje dodatnich przepływów gotówkowych, zaś termin spłaty zobowiązań dobiega końca, przedsiębiorstwo znalazło sposób na wyjście z trudnej sytuacji w postaci sprzedaży składników majątku przedsiębiorstwa. Jednak szansa na polepszenie sytuacji finansowej pozostaje niewielka.
Przypadek 8. Sytuacja ta występuje w przedsiębiorstwach posiadających zgromadzone w poprzednich okresach odpowiednie zasoby środków pieniężnych. Dzięki temu są one w stanie realizować programy inwestycyjne, mimo ujemnych przepływów z wszystkich rodzajów działalności. Utrzymywanie się takich okoliczności w dłuższym okresie prowadzi przedsiębiorstwo do bankructwa.
Wskaźniki struktury przepływów pieniężnych.
Lp. |
Wskaźnik |
Budowa |
1 |
Udział przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej w łącznych przepływach netto |
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Łączne przepływy pieniężne netto |
2. |
Udział przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w łącznych przepływach netto |
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Łączne przepływy pieniężne netto |
3. |
Udział przepływów pieniężnych z działalności finansowej w łącznych przepływach netto |
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej Łączne przepływy pieniężne netto |
4. |
Udział zysku netto w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej |
Zysk netto Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej |
5. |
Udział amortyzacji w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej |
Amortyzacja Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej |
ANALIZA WSKAŹNIKOWA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
Wskaźniki wystarczalności środków pieniężnych
Informują w jakiej relacji pozostaje wygenerowana z działalności operacyjnej gotówka do różnych wydatków i zobowiązań
Wskaźnik ogólnej wystarczalności środków pieniężnych |
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Wydatki ogólem |
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej na spłatę zadłużenia |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania ogółem |
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej na pokrycie długów długoterminowych |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania długoterminowe |
Dynamiczny wskaźnik płynności |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania krótkoterminowe |
Wskaźnik zdolności obsługi zadłużenia |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Raty spłaty długu + odsetki |
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów długoterminowych |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Spłata zobowiązań długoterminowych + wypłata dywidend + zakupy aktywów trwałych |
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej pokrycia wydatków inwestycyjnych |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Wydatki inwestycyjne |
Wskaźnik pieniężnej samowystarczalności działalności finansowej |
Wpływy z działalności finansowej Wydatki z działalności finansowej |
Wskaźniki wydajności pieniężnej
informują o tym ile wpływów gotówkowych osiąga przedsiębiorstwo w danym czasie ze sprzedaży lub zaangażowanego majątku
Wskaźnik wydajności pieniężnej sprzedaży |
przepływy pieniężne z działalności operacyjnej przychody ze sprzedaży |
Wskaźnik wydajności pieniężnej zysku |
przepływy pieniężne z działalności operacyjnej zysk z działalności gospodarczej (operacyjnej i finansowej) |
Wskażnik wydajności pieniężnej kapitału własnego |
Przepływy pieniężne z działąlności operacyjnej Kapitał własny |
Wskaźnik wydajności pieniężnej aktywów |
przepływy pieniężne z działalności operacyjnej średnia wartość aktywów ogółem |
Wskaźnik wydajności pieniężnej aktywów obrotowych |
przepływy pieniężne z działalności operacyjnej średnia wartość aktywów obrotowych |
Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk ( w druku)