Zdefiniuj termin zarządzanie i opisz krótko jego funkcje.
-Zarządzanie to sztuka rozumnego stosowania środków dla osiągnięcia wyznaczonych celów.
Podstawowe funkcje zarządzania:
planowanie to: określenie optymalnej sekwencji przyszłych działań oraz środków niezbędnych do ich zrealizowania, tak aby osiągnąć wyznaczone cele organizacji
- organizowanie to: proces porządkowania, przydzielania, koordynowania działań i zasobów poszczególnych członków organizacji, które w najlepszy sposób pozwoli zrealizować określony plan
- kierowanie (motywowanie) to proces przewodzenia oraz motywowania członków organizacji tak, aby można było wspólnie osiągnąć cele wytyczone w funkcjach planowania i organizowania
- kontrolowanie to: obserwacja i systematyczne wprowadzanie korekt do
bieżących działań dla ułatwienia realizacji celów
Zdefiniuj termin system i opisz krótko jego podstawowe cech
System - zbiór obiektów, powiązanych ze sobą relacjami w taki sposób, że stanowią one całość zdolną do funkcjonowania w określony sposób
Podstawowe cechy systemu
- granica systemu - wejście i wyjście - obiekty składowe - stan systemu - zdarzenie
Zdefiniuj termin proces i opisz jego główny składnik
Proces - uporządkowany w czasie zbiór czynności .
Czynność - zbiór niepodzielnych, na danym poziomie abstrakcji, działań, w wyniku których ulega zmianie stan systemu
Co to jest organizacja (podaj definicję)
Całość, której składniki przyczyniają się do powodzenia całości (realizacji misji organizacji) oraz swych części (potrzeb, zamierzeń, ambicji)
Jak jest zbudowana organizacja wg Leavitta (opisz krótko jej składniki)
-P. celów i wartości - misja i strategia organizacji (zarówno zewnętrzna jak i wewnętrzna),
-P. psychospołeczny - uczestnicy organizacji i ich wzajemne relacje,
-P. struktury - podział zadań, uprawnienia, przepływ informacji, schemat organizacyjny,
-P. techniczny - technologie, know-how, maszyny i urządzenia, budynki
-P. zarządzania - mechanizmy koordynacji w/w podsystemów w procesach podejmowania decyzji
Jak jest zbudowana organizacja wg teorii Mintzberga (opisz krótko jej składniki)
-Wierzchołek strategiczny - naczelne kierownictwo wraz z osobistym personelem pomocniczym
-Rdzeń operacyjny - pracownicy wykonawczy w obszarze działalności podstawowej.(zapewniają materiały do produkcji. wykonują produkty i je rozprowadzają
-Linia średnia - kierownicy stopni pośrednich (od majstra - brygadzisty, po dyrektorów poszczególnych działów)
-Technostruktura - formułowanie, aktualizowanie i kontrolowanie standardów przestrzeganych w firmie (konstruktorzy, technolodzy, kontrolerzy, laboratoria badawcze itp.)
-Personel pomocniczy - pracownicy „sztabowi” i obsługa
Podaj pięć podstawowych typów organizacji wg teorii Mintzberga i krótko je opisz
-Struktura prosta (małe firmy, sklepiki, zakłady rzemieślnicze itp.),
-Biurokracja maszynowa (średnie i duże jednobranżowe przedsiębiorstwa np. McDonalds, urzędy i instytucje państwowe itp.),
-Biurokracja profesjonalna (szkoły, szpitale, przedsiębiorstwa projektowe,
-Forma dywizjonalna (wielkie wielobranżowe koncerny),
-Adhockracja (jednostki badawcze, agencje reklamowe, firmy konsultingowe, fundacje)
Co to jest przedsiębiorstwo (opisz jego bliższe otoczenie)
Przedsiębiorstwo: wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie organizacja prowadząca działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku.
Otoczenie bliższe (nowi oferenci, odbiorcy , dostawcy, substytuty,konkurenci , stosunki przemysł. I państwo)- analiza otoczenia bliższego służy analizie sił istotnych dla domeny przedsiębiorstwa
Co to jest przedsiębiorstwo (opisz jego dalsze otoczenie)
Otoczenie dalsze(naturalne , polityczno-prawne, socjokulturowe, makroekonomiczne, technologiczne) - analiza otoczenia dalszego służy poznaniu potencjalnych trendów i możliwych kierunków rozwoju.
Jaka powinna być nowoczesna organizacja? Wymień jak najwięcej zdefiniowanych typów nowoczesnych organizacji.
wyspecjalizowana, wykorzystująca możliwości, nowatorska, heterarchiczna
Zdefiniuj pojęcie produktu.
Produkt - dobro powstałe w wyniku procesu produkcyjnego
- wyrób - usługa - odpad - informacja
Co rozumiesz pod pojęciem systemu produkcyjnego?
System produkcyjny stanowi celowo zaprojektowany i zorganizowany układ materialny, energetyczny i informacyjny, eksploatowany przez człowieka i służący produkowaniu określonych produktów (wyrobów lub usług) w celu zaspokajania różnorodnych potrzeb konsumentów.
Jaka jest różnica pomiędzy procesem produkcyjnym a procesem wytwórczym?
produkcja (ang. production) - rozumiane jako działalność producenta
dostarczającego produkty na rynek
wytwarzanie (ang. manufacturing) -polegające najczęściej na przemysłowym przetwarzaniu surowców i półwyrobów na wyroby przeznaczone na rynek
Opisz przebieg cyklu życia produktu.
Badania > * konstrukcja > prototyp > przygotowanie produkcji > wytwarzanie(proces wytwórczy)* > serwisowanie > utylizowanie
*proces produkcyjny* <<<< to co się znajduje pomiedzy gwiazdkami
Zdefiniuj podstawowe ograniczenia produkcji
Popyt - funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jaką konsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację rynkową
„Popyt” a „wielkość popytu” - P
Zdolność produkcyjna ZD (moc produkcyjna) -maksymalna ilość produkcji, którą można osiągnąć w optymalnych warunkach techniczno-organizacyjnych i ekonomicznych
Co to jest wąskie gardło i jakie są możliwości jego eliminacji?
P>ZD
Wąskie gardło (ang. bottleneck) - taki element systemu produkcyjnego, który, pomimo iż jest wykorzystywany i zużywany w 100%, nie zapewnia osiągnięcia maksymalnej (możliwej) zdolności produkcyjnej.
Wąskie gardło obejmuje takie elementy systemu produkcyjnego, które:
- działają najwolniej - determinują wydajność całej linii produkcyjnej,
- wytwarzają najwięcej braków, - najczęściej ulegają awariom
- uniemożliwiają maksymalne wykorzystanie linii produkcyjnej.
Sposoby wyeliminowania wąskich gardeł:
- podział partii produkcyjnej na mniejsze „pakiety”, - inny podział operacji produkcyjnych,
- zwiększenie mocy produkcyjnej na „wąskich gardłach
Co rozumiesz pod pojęciem procesu technologicznego?
Proces technologiczny - główna część procesu wytwórczego podstawowego, w której następuje zmiana kształtów, właściwości fizykochemicznych, wyglądu lub innych cech przetwarzanego materiału, albo trwała zmiana wzajemnego położenia elementów wchodzących w skład wyrobu, czyli montaż części lub podzespołów w gotowy wyrób.
Jak rozumiesz pojęcie strategii w kontekście zarządzania?
Strategia - konkretny, spójny i celowy zbiór decyzji oraz działań realizowany w określonym czasie
Planowanie strategiczne jest jednym z podstawowych instrumentów zarządzania
Jakie najważniejsze elementy działania przedsiębiorstwa określa się na etapie planowania strategicznego?
Domena działania określa, gdzie i komu firma zamierza sprzedawać swoje wyroby
lub usługi. Strategiczna przewaga polega na tym, aby w ramach wybranej domeny być bardziej
atrakcyjnym partnerem niż inne firmy. Cele strategiczne są ważnym uzupełnieniem
wyboru domeny działania i strategicznej przewagi nad konkurentami. Określają, co konkretnie firma chce osiągnąć w kolejnych okresach, i pozwalają kontrolować, czy firma osiąga założone cele Funkcjonalne programy działania są przełożeniem koncepcji strategii na konkretne działania na każdym stanowisku pracy
Jaka jest różnica między misją a celami firmy?
Cele organizacji wyznaczają jej główny kierunek działania.
Misją organizacji jest powód jej istnienia, wyróżniający ją od wszystkich innych
Według jakich kryteriów oceniamy strategię firmy przed jej wdrożeniem?
-wewnętrzna spójność i zgodność -zgodność z otoczeniem
-odpowiedniość w stosunku do dostępnych zasobów (punkt równowagi)
-satysfakcjonujący poziom ryzyka -odpowiedni horyzont czasowy -wykonalność
Co to jest i jak działa analiza SWOT?
Kompleksowa metoda do analizy wewnętrznych i zewnętrznych czynników działajacych na przedsiębiorstwo
Jak zdefiniujesz pojęcie planowania w nauce o zarządzaniu?
Planowanie polega na decydowaniu o podjęciu działań zorientowanych na wywołanie zjawisk (skutków), które by samoistnie nie zaistniały
Jak zdefiniujesz pojęcie organizowania w nauce o zarządzaniu?
Organizowanie to proces porządkowania, przydzielania, koordynowania działań i zasobów poszczególnym członkom organizacji, nawiązanie współpracy w ramach określonej struktury stosunków, wprowadzenie określonego ładu, to takie zagospodarowanie, które w najlepszy
sposób pozwoli zrealizować określony plan.
organizowanie to: proces porządkowania, przydzielania, koordynowania działań i zasobów poszczególnych członków organizacji, które w najlepszy sposób pozwoli zrealizować określony plan
Organizowanie:
- tworzenie struktury organizacyjnej - podział kompetencji - określenie standardów pracy
- zapewnienie niezbędnych zasobów
Jak zdefiniujesz pojęcie motywowania w nauce o zarządzaniu?
Jakie są główne zasady tworzenia dobrego planu?
-Celowość -Prymat planowania -Kompletność -Skuteczność we wdrażaniu
*** „Żelazna zasada zarządzania” - decyzje dotyczące firmy podejmuje się na podstawie przemyślanych założeń i dokładnej wiedzy o rynku i dostępnych zasobach
Jak wygląda proces planowania?
-ustalanie celów -identyfikacja problemów -poszukiwanie alternatywnych rozwiązań
-ocenianie konsekwencji -dokonanie wyboru -wdrażanie planu -kontrola realizacji
Wymień typy planów i podaj czym się od siebie różnią?
Strategiczny - misja i cele firmy Taktyczny - cele pośrednie
Operacyjny - konkretne zadania i działania konieczne do ich poprawnego wykonania w przewidzianym czasie oraz kryteria oceny wykonania zadań
Jakie znasz typy produkcji i na jakiej podstawie określa się typ produkcji?
Produkcja masowa , Produkcja wielkoseryjna , Produkcja średnioseryjna , Produkcja małoseryjna , Produkcja jednostkowa
Określa się je na podstawie skali i zróżnicowania produkcji.
Podaj różnicę między popytem zależnym i niezależnym.
POPYT NIEZALEŻNY- pierwotny (niezależny od popytu na inne pozycje)
Zapasy handlowe - wyroby finalne + części zamienne (serwisowe)`
POPYT ZALEŻNY- wtórny (zależny od popytu na inne pozycje)
Zapasy produkcyjne - komponenty kupowane i przetwarzane
Co umożliwiło analityczne wyznaczanie planu produkcji?
Co to jest system pchający?
Nazwa określająca tradycyjny "planowany" system produkcji wytwarzający według prognozy zamówień klienta
Co to jest system ssący?
System ssący to system produkcyjny napędzany faktyczną konsumpcją oraz sterowany zsynchronizowanymi sygnałami o potrzebie uzupełnienia materiału
Określenie dla organizacji systemu produkcji polegającym na ścisłym powiązaniu zamówień klienta z procesem wytwarzania poprzez Kanban.
Jakie są podstawowe różnice pomiędzy systemem ssącym i pchającym?
Co to jest MRP?
planowanie potrzeb materiałowych (Material Requirements Planning)
Co to jest MRPII?
Tworzenie interfejsów z obszarem marketingu (zasoby dystrybucji) i finansowo-kosztowym
Co to jest ERP?
planowanie zasobów przedsiębiorstwa
Jak zdefiniujesz pojęcie Kaizen?
Kaizen (jap. ciągłe doskonalenie) - filozofia wywodząca się z japońskiej kultury i praktyki
zarządzania. Jej zastosowanie nie sprowadza się tylko do tego, by produkt, czy usługa odpowiadały
określonym wymaganiom jakości. W myśl tej filozofii jakość sprowadza się do stylu życia -
niekończącego się procesu ulepszania.
Podstawową regułą tej filozofii jest ciągłe zaangażowanie oraz chęć ciągłego podnoszenia
jakości firmy i produktu
Opisz pojęcie Kanbanu.
Kanban (jap. kartka - "widoczny spis”) - opracowana w latach pięćdziesiątych w Japonii metoda
sterowania produkcją. Metoda ta opiera się na poszczególnych kartach wyrobów, ich cyrkulacji i
analizie
Co to jest system Just-in-time?
Dokładnie na czas - metoda zakłada organizację produkcji na zasadzie ciągnienia surowców i półproduktów z wcześniejszych ogniw procesu, co umożliwia minimalizację zapasów
Zdefiniuj pojecie Lean Manufacturing
Szczupła produkcja - filozofia zarządzania poprzez eliminowanie marnotrawstwa.
Wymień kategorie marnotrawstwa
- nadprodukcja, - poprawianie braków i błędów, - zbędne przetwarzanie,
- zbędne przemieszczanie materiału, - zapasy, - nadmierny ruch (na stanowisku pracy),
- oczekiwanie, - dodatkowo - stracona kreatywność
Co rozumiesz pod pojęciem morza zapasów?
W konwencjonalnych fabrykach marnotrawstwo ukryte jest w „morzu” zapasów (zapasów surowców, zapasów w toku produkcji, zapasów wyrobów gotowych)
Jak się nazywa i jak działa podstawowa metoda analizy przy wdrażaniu filozofii Lean?
Mapowanie strumienia wartości to metoda służąca do analizy systemu produkcyjnego. Pomaga ona
zobaczyć i zrozumieć przepływ materiału i informacji podczas przemieszczania się produktu wzdłuż strumienia wartości
Czym się różni seria produkcyjna od partii produkcyjnej?
● Seria produkcyjna- jest to liczba wyrobów finalnych, wynikających z podzielenia rocznego programu produkcyjnego na mniejsze jednostki celem wspólnego ich produkowania, rozliczania itp.
● Partia produkcyjna - to liczba detali wykonywanych przy jednorazowym nakładzie tpz na każdą z występujących w procesie technologicznym operacji.
Jaka jest różnica między taktem i cyklem produkcji?
● Cykl produkcji - okres czasu między rozpoczęciem a zakończeniem procesu produkcyjnego określonego wyrobu
● Takt produkcji - okres czasu upływający pomiędzy wyprodukowaniem dwóch kolejnych gotowych wyrobów.
Jak wygląda szeregowa organizacja procesu produkcyjnego?
operacja następna rozpoczyna się po zakończeniu poprzedniej na całej partii produkcyjnej
Jak wygląda szeregowo-równoległa organizacja procesu produkcyjnego?
Operacja następna rozpoczyna się przed zakończeniem poprzedniej na całej partii produkcyjnej
Jak wygląda równoległa organizacja procesu produkcyjnego?
operacja następna rozpoczyna się po zakończeniu poprzedniej na partii transportowej
Co to jest rozmieszczenie w zarządzaniu produkcją?
Określenie struktury przestrzennej zakładów i/lub ich części.
Wymień podstawowe typy rozmieszczeń stanowisk na hali produkcyjnej?
-Z punktu widzenia potrzeb wyrobu lub usługi (struktura przedmiotowa), lub
-Z punktu widzenia wymagań procesu technologicznego (struktura technologiczna
Jaka jest różnica między linią produkcyjną a rozmieszczeniem technologicznym?
LP- Stanowiska pracy są rozmieszczone wzdłuż marszruty produktu i zgodnie z kolejnością operacji technologicznych
Czym charakteryzuje się rozmieszczenie gniazdowe?
● Rozmieszczenie zgodne z organizacją grupową procesu produkcyjnego.
● Gniazda przystosowane do wykonywania podobnych operacji technologicznych
Co mówi o człowieku teoria X i teoria Y?
● Teoria X: - człowiek jest leniwy z natury - nie lubi przejawiać inicjatywy i brać na siebie
odpowiedzialności - pracuję bo muszę zapłacić rachunki i utrzymać rodzinę
● Teoria Y: - człowiek jest z natury chętny do pracy - lubi odpowiedzialność i szuka nowych zadań, jeśli widzi w nich sens (niekoniecznie ekonom.)
Wymień i krótko opisz współczesne modele motywowania człowieka.
● Behawioralny - na zachowanie człowieka mają głównie wpływ czynniki zewnetrzne
● Humanistyczny - akcentuje rolę wewnetrznych wyznaczników w zachowaniu człowieka
● Poznawczy - o zachowaniu człowieka decyduje zakres i struktura informacji o świecie zewnetrznym, jaką posiada człowiek
Jak A.Maslow zdefiniował hierarchiczny system potrzeb ludzkich?
Potrzeby fizjologiczne Potrzeba bezpieczeństwa Potrzeby społeczne Potrzeba szacunku
Samorealizacja
Jakie czynniki należy uwzględnić przy tworzeniu dobrze współpracującej grupy ludzi?
● liczebność - kilka do klikunastu - mała grupa społeczna
● odpowiedni dobór osobowości członków grupy
● kierownik i styl jego kierowania
● nieformalni liderzy (przywódcy zadaniowi i nieformalni)
● inne nieformalne role („kozioł ofiarny”, „błazen”, osoba popularna, izolowana itp.)
Jakie są podstawowe różnice między autorytarnym i demokratycznym stylem kierowania?
● Autorytarny: - scentralizowanie władzy - duży dystans między kierownikiem a zespołem
- stosowanie ostrych kar - zdecydowana orientacja kierownika na zadania
● Demokratyczny - kierownik podejmuje decyzje po skonsultowaniu ich z podwładnymi
- kierownik jest członkiem zespołu (w razie potrzeby pracującym tak jak każdy inny pracownik)
Jakie są podstawowe obszary współczesnego zastosowania symulacji?
● Poznawcze - badanie sposobu działania istniejących systemów,
● Konstrukcyjne - ulepszanie działania poznanych systemów i budowanie nowych,
● Szkoleniowe - trenowanie ludzi w obsłudze skomplikowanych i często niebezpiecznych w obsłudze systemów
● Rozrywkowe - różnorodne systemy gier
Zdefiniuj pojęcia modelowania i symulacji.
● Model - uproszczone przybliżenie konkretnego systemu pozwalające efektywnie (tanio i bezpiecznie) testować istotne dla badacza cechy tego systemu
● Relacja modelowania jest procesem tworzenia modelu systemu rzeczywistego poprzez
zastosowanie obiektów innego systemu (modele matematyczne i graficzne) lub skalowania i
upraszczania obiektów tego samego systemu (modele fizyczne)
● Symulacja to technika imitowania działania całego systemu, bądź naśladowania jego
konkretnego stanu, poprzez użycie odpowiednich modeli lub urządzeń w celu zdobycia określonych informacji
Czym się różni system ciągły od dyskretnego?
sys ciągły : symulacja ciągła - proste procesy fizyczne - ruch bryły, elektryczność, światło, biologia itp.
Sys dyskretny : Symulacja zdarzeń dyskretnych, symulacja agentowa - systemy zarządzania, systemy produkcyjne, transport itp.
Podaj podstawowe zalety i wady symulacji?
Zalety :
● Eksperymentowanie na systemie rzeczywistym jest kosztowne a często niebezpieczne lub niemożliwe,
● Eksperymentowanie z systemami hipotetycznymi,
● Symulacja komputerowa jest niedestrukcyjna i zawsze powtarzalna,
● Rezultaty symulacji komputerowej są łatwe w analizie i późniejszym zastosowaniu (np. w optymalizacji).
Wady:
● Model tworzy człowiek a modelowanie jest także sztuką - jakość modelu jest zależna
od doświadczenia modelującego
● Model jest zawsze tylko przybliżeniem systemu modelowanego
● Ostrożnie z interpretacją wyników - możliwość błędu metodycznego - statystyka
● Projekty symulacyjne są czasochłonne
Co to jest DoE?
● Teoria opracowania eksperymentów jest zbiorem metod statystycznych, które określają współzależności pomiedzy atrybutami testowanego systemu w celu zmniejszenia ilości pomiarów, jakie są niezbędne do otrzymania jakościowo dobrego opisu zachowania się w/w systemu.