POZYTYWIZM KONTYNENTALNY (główny przedstawiciel Georg Jellinek)
Georg Jellinek jako myśliciel zaliczał się do państwowców.
Uznawał prymat państwa nad prawem.
Stąd też w jego rozumieniu prawo to zespół norm wydanych przez państwo, normujących stosunki zewnętrzne między ludźmi i obowiązujących na podstawie gwarancji udzielonych przez zewnętrzną siłę.
Niemiecki jurysta dowodził, że niemożliwe jest zaistnienie sytuacji, w której prawo jest pierwotne względem państwa. Bowiem zarówno prawo międzynarodowe, jak i prawo wewnętrzne tworzone są przez państwa a żadne państwo nie zostało utworzone poprzez prawo. „Państwo nigdy nie powstaje drogą aktu prawnego, lecz zawsze drogą pozaprawnego faktu” . Tak więc istnienie państwa poprzedza i powoduje istnienie prawa, nigdy na odwrót. Do przytoczonej argumentacji Jellinka będzie później nawiązywać słynny teoretyk prymatu pozaprawnego faktu nad normą prawną- Carl Schmitt (1888- 1985).
W ustaleniach Jellinka prawo obowiązuje, jeżeli w społeczeństwie istnieje świadomość jego obowiązywania.
Fakty społeczne (tj. rzeczywistość) w świadomości ludzi tworzą sądy wartościujące, które to inicjują powstanie określonych norm postępowania. Prawo tworzone jest za pomocą faktów społecznych. Te z faktów społecznych, które wykazują cechę normatywnej siły są źródłem norm prawnych (normatywne działanie rzeczywistości).
O normatywnej sile można jednak mówić dopiero wówczas, gdy zostaną spełnione dwa warunki. Po pierwsze w społeczeństwie panuje przekonanie o słuszności danego faktu społecznego. Po drugie, fakt wykazuje powtarzalność pojawiania się. Warto przy tym podkreślić, że zdaniem Jellinka to co stale się powtarza, prowadzi do wytworzenia się w psychice człowieka przekonania , że jest prawnie uzasadnione i trzeba się temu podporządkować. Stąd też uzasadnione wydaje się porównanie Jellinka siły prawa do siły ceremoniału i mody.
Będąc przy prawotwórczej powtarzalności, warto zaznaczyć iż, poglądy Jellinka w tej materii znakomicie odzwierciedlają tezy Friedricha Carla von Savigny, jako że „historia własna danemu narodowi, ustala jego systemy prawne (…). Chodzi tutaj o powolną, wewnętrzną ewolucję, która swój punkt wyjścia ma w najgłębszych warstwach duszy narodu, jak i jego zachowaniu oraz zwyczajach, i wszystko to znajduje później wyraz w prawie tego narodu” . Tym samym, źródła norm prawnych, pochodzące od faktów społecznych powtarzalnych i uznanych za słuszne, jak każde zjawisko społeczne, mają charakter psychologiczny. Oznacza to, że ich uznanie przez rządzących i rządzonych wpływa na ich obowiązywanie.
Jednym z niezbędnych elementów dla prawidłowego funkcjonowania prawa jest siła państwowa, która gwarantuje realizację norm. Podkreślić tu należy, że nie chodzi tutaj o tożsamość sankcji z przymusem państwowym.
Prawo wiąże wydające je państwo. To ostatnie określone zostało jako „korporacja osiadłego ludu wyposażonego w bezpośrednią samorodną władzę zwierzchnią” .
W zaproponowanej przez Jellinka definicji znajdujemy trzy elementy państwa: ludność,
terytorium
i władzę najwyższą.
Państwo w rozważaniach Jellinka jawi się jako związek o określonych celach oznaczających solidarne interesy ludzi w postaci roszczeń do wolności, pozytywnych świadczeń państwa i świadczeń na rzecz państwa.
Kolejną tezą wysuwaną przez Jellinka było uznanie etyki za wytwór społeczny o czysto ziemskim pochodzeniu. I jako taki nie mogła mieć charakteru subiektywnego, jednostkowego mniemania.
Zdaniem Jellinka nie jest możliwy związek między etyką a prawem.
Fakt faktem prawo winno opierać się na pewnych normach etycznych, tj. przykładowo zakaz morderstwa, kradzieży, ale etyka nie może w całości przekładać się na normy prawne. Dzieje się tak, ponieważ bezsensowne okazałoby się wyegzekwowanie każdego obowiązku czy ideału etycznego za pomocą przymusu prawnego. Z kolei prawo nie może pomijać kwestii etycznych- jest ono bowiem „niczym innym jak etycznym minimum nakładającym na ludzi wymóg należytego zewnętrznego postępowania w stosunku do innych członków społeczeństwa” . Reasumując, etyka sięga daleko poza ramy prawa, ale samo prawo w całości pozostaje w ramach etyki.