42. SANTI GUCCI
-ur. w 1538r., pochodził z Florencji, do Polski przybył prawdopodobnie w wieku 20 lat.
-nadworny artysta Zygmunta Augusta, Stefana Batorego, Henryka Walezego
- Dla Zygmunta Augusta pracował przy zamku w Niepołomicach.
- Stefan Batory natomiast zatrudnił go przy budowie zamku w Łobzowie.
- Pracował również dla możnych rodzin: Myszkowskich i Firlejów. Dla Firlejów rozbudował zamek w Janowcu i wykonał nagrobek w miejscowym kościele. Dla biskupa Piotra Myszkowskiego wzniósł rezydencję Mirów w Książu Wielkim i prawdopodobnie także kaplicę Myszkowskich przy kościele dominikanów w Krakowie.
- Najprawdopodobniej to on zaprojektował zamek Leszczyńskich w Baranowie Sandomierskim.
- Jeżeli chodzi o prace rzeźbiarskie, istnieje tylko jedno pewne dzieło Santi Gucciego, sygnowane i poświadczone źródłowo-nagrobek króla Stefana Batorego, reszta dzieł jest po prostu przypisywana temu artyście na podstawie cech jego stylu.
NAGROBKI
- Nagrobek Stefana Batorego
Ustawiony w mauzoleum przebudowanym z gotyckiej kaplicy mariackiej na Wawelu (zakończenie prac w 1595 r.)
Architektura pomnika opiera się na schemacie rzymskiego łuku triumfalnego.
Dwupoziomowy cokół, na nim arkada środkowa z kolumnami po bokach, półkolisty łuk z kartuszami herbowymi.
W bocznych niszach alegoryczne figury Roztropności i Męstwa.
Postumenty cokołu ozdobione maskami lwów, pośrodku czaszka z piszczelami.
W zwieńczeniu na szczycie figura anioła, po bokach panoplia.
Wykonany z czerwonego marmuru.
W tej samej kaplicy znajdują się również stalle, które z uwagi na podobieństwo do nagrobka również przypisuje się Gucciemu.
- Nagrobek Andrzeja i Barbary Firlejów w Janowcu
Wykonany z inicjatywy Barbary po śmierci męża w 1585 r.
Przyścienny, piętrowy nagrobek wykonany z kamienia pińczowskiego.
2 nisze przedzielone belkowaniem i flankowane pilastrami
Attyka z fantazyjnie wycinanym zwieńczeniem
- Nagrobek Zygmunta Augusta
W 1571 r. Zygmunt August postanowił postawić sobie nagrobek pod grobem ojca w kaplicy zygmuntowskiej, o wykonanie projektu poproszono Padovano, ale ten zmarł w 1574 r.; wtedy już królowa Anna Jagiellonka zawarła umowę z Santi Guccim (który wzorował się na modelu Padovano).
Posąg we wnęce arkadowej
Figura wzorowana na Zygmuncie Starym.
- Pomnik Anny Jagiellonki
Królowa już za życia postanowiła wznieść sobie pomnik grobowy, korzystając z prac nad grobem Zygmunta Augusta
Wykonany z czerwonego marmuru, płyta z przedstawieniem królowej
- Nagrobek Kryskich w Drobinie
- Nagrobek Hieronima Ossolińskiego w Krakowie (1576)
Pomnik przyścienny
RZEŹBIARSKIE PRACE WARSZTATOWE
Powstało również parę dzieł, w których nie można stwierdzić osobistego udziału artysty, ale zapewne były przez niego projektowane. Można przyjąć, że w Pińczowie pod koniec XVI w. istniał warsztat architektoniczno-rzeźbiarski.
- Nagrobek Krzysztofa i Katarzyny Branickich w kościele w Niepołomicach
- Pomniki Arnulfa i Stanisława Uchańskich oraz Stanisława Kobylnickiego z żoną, wzorują się na nagrobku Firlejów w Janowcu
GŁÓWNE CECHY SZTUKI GUCCIEGO:
- różnorodność typów i rozwiązań dzieł przy powtarzającym się zestawie form i motywów zdobniczych
- afunkcjonalizm struktury architektonicznej (przewaga ciężary nad podporą), antynaturalizm w rzeźbie; mimo to dzieła podporządkowane osiowości, symetrii i regułom geometrycznym
- płaszczyznowość uzyskana przez rozpięcie konstrukcji płasko na ścianie, linearyzm rzeźb figuralnych i form ornamentalnych przy jednoczesnym dążeniu do wieloplanowości
- częste posługiwanie się pustą płaszczyzną w architekturze (amor vacui) przy znacznym stopniu dekoracyjności
- cechy stylistyczne wywiezione z florenckiego środowiska artystycznego
- manieryzm
- sztuka dworska
- nawiązanie do twórczości Berecciego